نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه

2 عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی

3 کارشناسی ارشد اقتصاد

4 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

طی دهه‌ی گذشته، حجم مخارج مصرفی فاوا میان خانوارها و همچنین نسبت آن در مقایسه با کل هزینه‌ها، افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. با این‌حال، تأثیر این روند، بر تمامی خانوارها یکسان نبوده است. این پژوهش براساس ریزداده‌های بودجه‌ی خانوار به تحلیل عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر برمخارج مصرفی فاوا در خانوارهای شهری ایران در سال 1398 می‌پردازد. بدین منظور از روش دو مرحله‌ای هکمن جهت شناسایی عوامل مؤثر بر احتمال مصرف مخارج مصرفی فاوا و عوامل مؤثر بر میزان مخارج فاوا که در چهار گروه (کالای اطلاعاتی، خدمات اطلاعاتی، کالای ارتباطی، خدمات ارتباطی) طبقه‌بندی شده برآورد شده است.

یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که درآمد سرانه، تحصیلات، سن، بُعد خانوار، مرد و متاهل بودن سرپرست خانوار اثر مثبت و معناداری بر احتمال مصرف فاوا در خانوار دارد. به‌علاوه، صرفه‌های اقتصادی ناشی از مقیاس در مصرف فناوری اطلاعات و ارتباطات مشاهده شده است. اثر افزایش در درآمد سرانه، بُعد خانوار، سال‌های تحصیل و سن سرپرست خانوار بر احتمال مصرف هر چهار گروه از اجزای فاوا مثبت برآورد شده و بر اساس نتایج، خانوارهایی که از درآمد سرانه‌ی بالاتری برخوردارند، مخارج سرانه‌ی بیشتری برای کالای اطلاعاتی و کالا و خدمات ارتباطی دارند. رابطه‌ی درجه ‌دوم منفی بین سن سرپرست خانوار و احتمال هزینه‌کرد خانوار بر روی خدمات ارتباطی و نیز مقدار هزینه‌شده برقرار است. خانوارهایی که سرپرست آنان از تحصیلات بالاتری برخوردار باشند، مخارج بیشتری صرف کالا و خدمات ارتباطی می‌نمایند. به‌علاوه، صرفه‌های اقتصادی ناشی از مقیاس در مصرف کالای اطلاعاتی، کالای ارتباطی و خدمات ارتباطی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات