نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

چکیده

 می‌توان از وبلن به‌عنوان اصلی‌ترین شخصیت و بنیان‌گذار مکتب نهادگرایی نام برد؛ کسی که با مطالعات خط‌شکنانه خود، تمام سنت‌های فکری و فلسفی اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم را در حوزه اقتصاد متحول ساخت. نفوذ علمی وبلن به حدی زیاد است که هنوز هم در کانون توجه و مطالعات اقتصاددانان قرار دارد.
نظر به نقش بی‌بدیل وبلن در شکل‌گیری اقتصاد نهادگرا، در این مقاله سعی می‌شود به‌طور مشخص جنبه‌های مختلف آرا و تفکرات او مورد بررسی قرار گیرد. در واقع، نکته مهم و مورد نظر این است که نظریه‌ها و ایده‌های اصلی این اندیشمند بزرگ چه بوده است؟ او چه چیز اقتصاد مرسوم را ناکافی می‌دانسته که سعی در بنا کردن مکتبی به نام اقتصاد نهادگرا داشته است؟ رویکرد روش‌شناختی او به علم اقتصاد چه بوده است؟ این رویکرد چه تحولی در این حوزه از معرفت بشری به‌وجود آورده است؟ بینش خاص وبلن باعث می‌شود چنین پرسش‌هایی در ارتباط با اندیشه‌های او از اهمیت بسیار زیادی برخوردار شوند، زیرا در تاریخ اندیشه‌های علم اقتصاد، او شدیدترین حملات را به مبانی معرفت‌شناختی و روش‌شناختی اقتصاد مرسوم انجام داد. در این راستا، این مقاله ضمن توجه به پرسش‌های یادشده، تعدادی از مهم‌ترین دستاوردهای وبلن را مورد بررسی قرار می‌دهد و برخی از نو‌آوری‌های معرفت‌شناسانه، روش‌شناسانه و نظری او را شناسایی و ارایه می‌کند. 

کلیدواژه‌ها

دیلینی، تیم (1387)، نظریه‌های کلاسیک جامعه‌شناسی، ترجمة بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، تهران، نشر نی، چاپ اول.
کوزر، لوئیس آلفرد (1368)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمة محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی،چاپ یازدهم.
گالبرایت، کنت (1387)، سیری در اقتصاد معاصر، ترجمة عباس قانع بصیری و محسن قانع بصیری، تهران، نشر فرزان روز، چاپ دوم.
وبلن، تورستین (1383)، نظریه طبقه مرفه، ترجمة فرهنگ ارشاد، نشر نی.
Chavance, Bernard (2009), Institutional Economics, Translated from the French by Francis Wells, Routledge.
Coats, A. W (1954), The Influence of Veblen Methodology, Journal of Political Economy, Vol. 62, No. 6.
Davis, A. K (1957), Thorstein Veblen Reconsidered, Science and Society, Vol. 21, No. 1.
Hamilton, D (1999), Evolutionary Economics: A Study of Change in Economic Thought, Transaction Publishers, 1999.
Hodgson, Geoffrey M (1998),  Evolutionary Economics, in The Hanbook of Economic Methodology, edited by: J. B. Davis, D. W. Hands and U. Maki, Edward Elgar publishing Limited & Lansdown Place.
Hodgson, Geoffrey M, (2004), the Evolution of Institutional Economics; Agency, Structure and Darwinism in American Institutionalism, Routledge.
Homan, Paul T (1932), An Appraisal of Institutional Economics, The American Economic Review, Vol. 22, No.1.
Hodder, H. J (1956), The Political Ideas of Thorstein Veblen, Canadian Journal of Economics and Political Science, Vol. 22.
Lowe, Adolph (1980), What Is Evolutionary Economics?, Journal of Economic, Issues, Vol. XIV, No. 2, June.
Potts, Jason (2003), Evolutionary Economics, Policy, Vol.19, No.1.
Seckler, David (1975), Thorstein Veblen and the Institutionalists, The Macmillan Press LTD.
Stanfield, J. R (1999), The Scope, Method, and Significance of Original Institutional Economics, Journal of Economic Issues, Vol. XXXIII, No.2.
Tilman, R. & T. Knapp (1999), John Dewey’s Unknown Critique of Marginal Utility Doctrine: Instrumentalism, Motivation, and Values, Journal of the History of the Behavioral Sciences, Vol. 35(4).
Veblen, Thorstein B (1898), Why is Economics not An Evolutionary Science?, The Quarterly Journal of Economics, Vol.12, No. 4.
Veblen, Thorstein B (1904), The Theory of Business Enterprise, New York, Charles Scribners.
Veblen, Thorstein B (1909), The Limitation of Marginal Utility, the Journal of Political Economy, Vol. 17, No. 9.
Veblen, Thorstein B (1914), The Instinct of Workmanship and The State of The industrial Arts, New York, Macmillan.
Veblen, Thorstein B (1919), The Vested Interests and The Common Man, New York, Huebsch.
Veblen, Thorstein B (1921), The Engineers and The Price System, New York.
Veblen, Thorstein B (1962 [1918]), The Higher Learning In America:A Memorandum on The Conduct of Universities by Business Men, New York, (1918) Reprinted by Hill & Wang, 1962.