شناسنامه علمی شماره

نویسنده

استایاد گروه اقتصاد جامعة المصطفی قم

چکیده

در طراحی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت، تبیین مفهوم پیشرفت اقتصادی بر پایه پارادایم‌های دینی در قرآن کریم، مبنایی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری است. بر اساس یافته‌های دانش نشانه‌شناسی هر یک از واژگان قرآن مجید،یک میدان معناشناسی دارند که در تداخل این میدان‌ها و ارتباط  میان آن‌ها، مفاهیم و معانی کلمات قرآن بهتر و دقیق‌تر شناخته می‌شوند. در قرآن کریم واژگانی همچون سعه، تمکن، تمتع، استعمار، فتح برکات و حیات طیبه در حوزه کانونی مفهوم پیشرفت اقتصادی قرار دارند. در این پژوهش با رویکردی توصیفیتحلیلی و با استفاده از تکنیک‌های دانش نشانه‌شناسی به بررسی و تحلیل عناصر و جنبه‌های معنایی واژه‌های پیش‌گفته پرداختیم. نتایج پژوهش نشان داد که عناصر و مؤلفه‌هایی همچون رشد پایدار،  ثبات و اقتدار، نشاط اجتماعی، امنیت پایدار، فقرزدائی، زندگی آسان، حفظ محیط زیست، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری و.... برای مفهوم پیشرفت اقتصادی در فرهنگ قرآن کریم کشف می‌شود.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم
نهج البلاغه 
ابن فارس، أحمد (1404 ق)، معجم مقاییس اللغة،بیروت، مکتبة الإعلام الإسلامی.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق)، لسان العرب،بیروت، دار الفکر.
اخترشهر، علی (1386)، اسلام و توسعه، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
ایزوتسو، توشیهیکو (1388)، مفاهیم اخلاقی-دینی در قرآن مجید، تهران، نشر و پژوهش فرزان روز.
پوریوسفی،حمید (1384)، «بررسیمیزان،عللوانگیزه‌هایخودکشیدرایرانوجهان»، مجله مطالعات علوم اجتماعیایران، پیششماره5، صص 68-84.
توکلی، محمد جواد (1390)، «روش‌شناسی تدوین شاخص پیشرفت انسانی بر اساس گفتمان قرآنی»، معرفت اقتصاد اسلامی،  شماره4، صص 56-31.
توکلی، محمدجواد وعباس شفیعی‌نژاد (1391)،«شاخص تولید خالص داخلی طیب»، معرفت اقتصاد اسلامی، شماره 6، صص29 ـ 53.
جوادی آملی، عبدالله (1387)، تفسیر تسنیم، قم، نشر اسراء.
حسینی، سید رضا (1388)، الگوی تخصیص درآمد و نظریه رفتار مصرف‌کننده مسلمان، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
حسینی، سید رضا (1388)،«تحلیل کنز از دیدگاه فقه و اقتصاد»، مجله معرفت اقتصاد اسلامی، شماره 1، صص 83- 112.
حسینی، سیدرضا (1391)، «توسعه کوثری در چهارچوب اخلاق الاهی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی»، فصلنامه حکمت اسراء، شماره 13، صص 94-61.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412 ق)، المفردات فی غریب القرآن، دمشق- بیروت، دارالعلم الدار الشامیة.
زریباف، سید مهدی (1386)،«نظری بر اندیشه توسعه عدالت محور»، مجله پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 41 و 42 ، صص 35-66.
شهیدی، سید مهدی (1388)، «معناشناسی واژه استکبار در قرآن کریم بر مبنای نظریه ایزوتسو»، مجله معرفت، شماره 143، صص 127 -136.
شیخ طوسى، محمد بن حسن،  التبیان فى تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربى، بی‌تا
طباطبایى، سید محمد حسین (1417 ق)، المیزان فى تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبائی، سید محمدرضا (1361)، صرف ساده، قم، دارالعلم.
طبرسى، فضل بن حسن (1372)، مجمعالبیان فى تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصرخسرو.
عیوضی، محمد رحیم (1392)، «پارادایم تعالی و مؤلفه‌های الگوی پیشرفت و توسعه»، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، صص 87-113.
فراهیدى، خلیل بن احمد (1410 ق)، کتاب العین،قم، انتشارات هجرت.
گرجی، ابراهیم، شیما مدنی (1382)،«بررسی نقش ثبات اقتصادی بر عملکرد رشد اقتصادی ایران با روش سیستم معادلات همزمان»، مجله پژوهشنامه بازرگانی،  شماره 28
(علمی-پژوهشی)، صص1-24.
محمدی ری شهری، محمد (1380)، التنمیه الاقتصادیه فی الکتاب و السنه، قم، دارالحدیث.
مصطفوى، حسن (1368)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‏، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‏.
مطهری، مرتضی (1373)، تکامل اجتماعی انسان، قم، صدرا، بی‌تا.
مکارم شیرازى، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
میرمعزی، سید حسین (1392)، «مفهوم الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت»، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، صص 17- 59.
هندى، متّقى بن حسام الدّین (1405)، کنز العمّال فى سنن الأقوال و الأفعال، بیروت، مؤسّسة الرّسالة.
یوسفی، احمد علی(1386)، اقتصاد علوی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
Chandler,Daniel(2004),Semioticst the Basics, London: Routledge