نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، حوزه پژوهشی اقتصاد و مالی مسکن و حمل‌ونقل
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی ارتباط میان ارزش‌افزوده بخش ساختمان و اقتصاد ایران با استفاده از داده‌های سالانه حساب‌های ملی برای سال‌های 1338 تا 1393 میپردازد. تولید ناخالص داخلی ایران در این پژوهش به سه بخش ساختمان، نفت و سایر تفکیک و سپس جزء نوسان هر یک از سه متغیر استخراج می‌شود. با به‌کارگیری روش‌های مختلف آماری (تحلیل هم‌بستگی، رگرسیون کمترین مربعات و مدل خود رگرسیون برداری) و همچنین تعریف و استخراج دوره‌های کاهش مستمر فعالیت نسبی (شامل حداقل دو دوره پیاپی رشد منفی جزء نوسان)،این نتایج به‌دست می‌آید: 1- نوسانات بخش نفت بر نوسانات بخش ساختمان و سایر بخش‌های اقتصادی (غیر از نفت و ساختمان) تقدم دارد. 2- دوره‌های کاهش مستمر فعالیت نسبی در بخش ساختمان عموما هم‌زمان با یا پس از کاهش فعالیت در کل اقتصاد آغاز می‌شود و غالبا یک سال بیشتر تداوم می‌یابد. 3- بخش ساختمان به‌طور معناداری از تکانه‌های سایر بخش‌های اقتصادی (غیر از نفت و ساختمان) تاثیر می‌پذیرد. 4- تاثیر نوسانات بخش ساختمان بر سایر بخش‌های اقتصادی معنادار نیست. در مجموع، شواهدی مبنی بر پیش‌رو یا محرک بودن بخش ساختمان در اقتصاد ایران مشاهده نشد.
کلیدواژه‌ها
اکبری، نعمت‌الله، ناصر یارمحمدیان (1391)، «تحلیل دوره‌های رونق و رکود سرمایه‌گذاری خصوصی مسکن (روش الگوی خود توضیح برداری تناوبی مارکوف)»، مدیریت شهری، سال 10، شماره 30، صص 252-239.
بهرامی. جاوید، بهنوش‌سادات آقایان و اسفندیار جهانگرد (1397)، «بررسی رفتار تورم اقلام قابل‌مبادله و غیرقابل‌مبادله (رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا»، فصلنامه علمی - پژوهشی مدلسازی اقتصادی، دوره 12، شماره 43، صص 2550-25.
تحصیلی. حسن، عباس شاکری، عبدالرسول قاسمی، مصطفی سلیمی‌فر و اسفندیار جهانگرد (1391)، «ارزیابی نوسانات بازار مسکن و رابطه آن با ادوار تجاری در اقتصاد ایران»، مجله اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، دوره 1، شماره 3، صص 149-121.
تقوی، مهدی (1383)، نظریه ادوار تجاری. چاپ اول، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
جهانگرد، اسفندیار (1377)، «شناسایی فعالیت‌های کلیدی ایران در یک برنامه توسعه اقتصادی»، مجله برنامه و بودجه. شماره 31 و 32، صص 123-99.
چگنی، علی و علی قائدی (1394)، «بررسی دلایل ایجاد دوره های رونق و رکود در بخش مسکن با تاکید بر دوره رکودی سال‌های 1392 تا 1394»، فصلنامه علمی مسکن، شماره 54، صص 38-11.
حکیمی‌پور، نادر و حجت اکبریان (1395)، «تعیین بخش های کلیدی اقتصاد ایران با بکارگیری روش بردار ویژه براساس نتایج جدول داده - ستانده سال 1390»، نظریه های کاربردی اقتصاد (پژوهش های اقتصادی کاربردی سابق). سال سوم، شماره 1.
خداداد کاشی، فرهاد و نرگس رزبان (1393)، «نقش سفته‌بازی بر تغییرات قیمت مسکن در ایران (1387-1370)»، پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره 71، صص 28-5.
مهرگان، نادر، پرویز محمدزاده، محمود حقانی و یونس سلمانی (1392)، «بررسی الگوی چند رفتاری رشد اقتصادی در واکنش به نوسانات قیمت نفت خام: کاربردی از مدل‌های GARCH و رگرسیون چرخشی مارکف»، فصلنامه تحقیقات مدل سازی اقتصادی، دوره 3، شماره 12، صص 101-73.
نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی (1395)، شماره 87، سه‌ماهه چهارم.
سلمانی، یونس (1395)، «عوامل تعیین‌کننده احتمال وقوع دوره‌های رونق و رکود در بخش مسکن»، فصلنامه علمی مسکن، شماره 56، صص 30-11.
سیدنورانی، سید محمدرضا (1393)، «بررسی سفته بازی و حباب قیمت مسکن در مناطق شهری ایران»، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 14، شماره 52، صص 68-49.
شاکری. عباس، تیمور محمدی، حمید ناظمان و جواد طاهرپور (1392)، «بررسی رخداد بیماری هلندی در اقتصاد ایران و اثر آن بر رشد اقتصادی»، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 13، شماره 50 - شماره پیاپی 3، صص 86-63.
شهاب لواسانی، کیوان و حسین عباسی‌نژاد (1393)، »پیش‌بینی دوره‌های رونق و رکود قیمت مسکن با استفاده از تجزیه موجک و شبکه‌های عصبی مصنوعی»، فصلنامه تحقیقات مدل سازی اقتصادی، دوره ۵، شماره 18، صص 46- 7.
صباغ کرمانی، مجید، خالد احمدزاده، سید هادی موسوی‌نیک (1389)، «عوامل تعیین‌کننده قیمت مسکن با رویکرد روابط علیتی در مدل تصحیح خطای برداری: مطالعه موردی تهران»، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 10، شماره 2 (پیاپی 37)، صص 293-267.
عسگری، حشمت‌الله و اسحق الماسی (1390)، «بررسی عوامل موثر بر قیمت مسکن در مناطق شهری کشور به روش داده‌های تابلویی (طی سال‌های 1370 تا 1385)»، پژوهشنامه اقتصادی. دوره 11، شماره 2 (پیاپی 41)، صص 224- 201.
ملکی، بهروز (1395)، تحلیل بازار مسکن. چاپ دوم، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
مهرآرا. محسن و کیوان شهاب لواسانی (1391)، «آثار تکانه‌های نفتی و سیاستهای پولی بر رفتار چرخه‌ای قیمت مسکن»، تحقیقات مدل سازی اقتصادی، سال 2، شماره 7، صص 26-1.
یوسفی، محمدقلی (1391)، «تعیین پیوندهای بین بخشی در اقتصاد ایران با استفاده از روش حذف فرضی»، پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، دوره 1212، شماره 4، صص 170- 155.
Adalid, R. and Detken, C. (2007). “Liquidity Shocks and Asset Price Boom/Bust Cycles”. ECB Working Paper n.732.
Angello, L. and Schuknecht, L. (2011). “Booms and Busts in Housing Markets: Determinants and Implications”. Journal of Housing Economics, 20 (3). 171-190.
Berger, D. (2012). “Countercyclical Restructuring and Jobless Recoveries”, Manuscript, Yale.
Beveridge, S. and Nelson, C. R. (1981). “A new Approach to Decomposition of Economic Time Series into Permanent and Transitory Components with Particular Attention to Measurement of the ‘Business Cycle’ “. Journal of Monetary Economics, 7 (2). 151-174.
Bordo, M. D. and Jeanne, O. (2002). “Boom-busts in Asset Prices, Economic Instability, and Monetary Policy”. National Bureau of Economic Research, No. w8966.
Burns, A. F. and Mitchell, W. C. (1946). Measuring Business Cycles, NBER Books.
Canova, F. (1998). “Detrending and Business Cycle Facts”. Journal of Monetary Economics, 41 (3). 475-512.
Detken, C. and Smets, F. (2004). “Asset Prices Booms and Monetary Policy”. ECB Working Paper n.364.
Kehoe, T. and Prescott, E. (2007). “Great Depressions of the Twentieth Century”. Federal Reserve Bank of Minneapolis.
European Central Bank. (2009). “A Comparison of the Current Recession in the Euro Area Economy and its Two Main Branches with Past Periods of Recession”. Economic and monetary development. Economic Bulletin. Box 6.
European Central Bank. (2011). “Output Volatility in the Euro Area”. Economic and Monetary Developments. Economic Bulletin. Box 8.
Farzanegan, M. R., and Markwardt, G. (2009). “The Effects of Oil Price Shocks on the Iranian Economy”. Energy Economics, 31 (1). 134-151.
Harding, D. and Pagan, A. (2002). “Dissecting the Cycle: A Methodological Investigation”. Journal of Monetary Economics, 49 (2). 365-381.
Hirschman, Albert O. (1958). “The Strategy of Economic Development”. Yale University Press.
Jaeger, A. and Schuknecht, L. (2007). “Boom-bust Phases in Asset Prices and Fiscal Policy Behavior”. Emerging Markets Finance and Trade, 43 (6). 45-66.
Jordà, Ò. (2010). “Diagnosing Recessions”. FRBSF Economic Letter, 5.
Leamer, E. E. (2007). Housing is the Business Cycle, (No. w13428). National Bureau of Economic Research.
Liu, E. (2019). Industrial Policies in Production Networks. The Quarterly Journal of Economics, 134(4), 1883-1948.
Lowe, P. and Borio, C. (2002). “Asset Prices, Financial and Monetary Stability: Exploring the Nexus”. Bank for International Settlements, No. 114.
Morley, J. and Piger, J. (2012). “The Asymmetric Business Cycle”. Review of Economics and Statistics, 94 (1). 208-221
Mueller, G. R. (1995). “Understanding Real Estate's Physical and Financial Market Cycles”. Real Estate Finance, 12, 47-52.
Ravn, M. O. and Uhlig, H. (2002). “On Adjusting the Hodrick-Prescott Filter for the Frequency of Observations”. Review of Economics and Statistics, 84 (2). 371-376.
Thomas, R., Hills, S. and Dimsdale, N. (2010). The UK Recession in Context—What Do Three Centuries of Data Tell us?.
US Business Cycle Expansions and Contractions. (2017, October 1). The National Bureau of Economic Research (NBER). Retrieved from: http://www.nber.org/cycles.html.
)