نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه اقتصاد برق و انرژی- پژوهشگاه نیرو
2 دانشگاه تهران، دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر
چکیده
ویژگی‌هایی نظیر انحصار طبیعی و صرفه‌های حاصل از مقیاس در صنایع شبکه‌ای نظیر صنعت برق منجر به این شد تا در اکثر کشورها مالکیت و مدیریت صنایع مذکور به صورت یکپارچه عمودی در اختیار دولت قرار گیرد. چنین نگرشی تا پایان دهه 1980 در اغلب کشورها حاکم بوده است. پیشرفت‌های فناورانه در این صنایع از جمله صنعت برق سبب شد تا در دهه 1990، نگرش جدیدی در صنعت برق حکمفرما شود. بر اساس این نگرش، صنایع شبکه‌ای ادغام شده عمودی شامل فعالیت‌های متمایزی هستند که ویژگی‌های اقتصادی متفاوتی از رقابت‌پذیر تا درجاتی از انحصار را دارا می‌باشند و همین زمینه‌ی اصلاحات بخش برق را فراهم نمود.
این مقاله با روش‌های تحلیلی ـ توصیفی و نیز مطالعه موردی در سه بخش تنظیم شده است. بخش اول در قالب یک چارچوب نظری موضوع مولفه‌های کلیدی اصلاحات بخش برق و میزان اهمیت توالی آن‌ها را مورد بررسی قرار داده است و بخش دوم، به واکاوی فرایند اصلاحات بخش برق چین در قالب پنج مرحله مبتنی بر چارچوب نظری به دست آمده، پرداخته است. بخش سوم نیز به ارائه پیشنهادهایی برای صنعت برق ایران اختصاص یافته است. یافته‌ها‌‌ی این پژوهش نشان می‌دهد که تجربه‌ی کشور چین در تفکیک تدریجی امور حاکمیتی، تنظیم‌گری و تصدی‌گری از یکدیگر، تمرکز زدایی از طریق سازوکار دولت‌های استانی و محلی و تجاری سازی شرکت‌های دولتی می‌تواند درس‌آموخته‌هایی برای صنعت برق ایران به همراه داشته باشد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)