نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

این مقاله به بررسی سفته­بازی و حباب قیمتی در بازار مسکن مناطق شهری ایران می‌پردازد. برای این منظور ابتدا مدل مناسب برای تبیین عوامل تعیین­کننده قیمت مسکن طراحی و سپس، به روش GMM برای دوره 1375:1 تا 1389:4برآورد شده است. نتایج نشان می­دهد که عواملی مانند قیمت دوره قبل مسکن، بازدهی سایر بازارها (رشد شاخص قیمت مصرف‌‌کننده تعدیل شده)، تغییرات جمعیت، هزینه ساخت مسکن و میزان عرضه مسکن (پروانه­های ساختمانی صادر شده) اثر معناداری بر شاخص قیمت مسکن دارند. در این بین، اثر تغییر درآمد (تولید ناخالص داخلی) بر شاخص قیمت مسکن معنادار نیست. اگر قیمت دوره قبل مسکن را شاخص تقاضای سفته­بازی و تغییرات جمعیت، تغییرات تولید ناخالص داخلی و بازدهی سایر بازارها را شاخص تقاضای مصرفی مسکن در نظر بگیریم، سهم تقاضای سفته­بازی در توضیح تغییرات شاخص قیمت مسکن 8/6 برابر سهم تقاضای مصرفی در اقتصاد ایران طی دوره مورد بررسی است. همچنین با تعمیم ضرایب برآوردی مدل برای سال 1391 و تعریف حباب قیمت مسکن به‌عنوان اختلاف قیمت واقعی مسکن از مقادیر تعادل بلندمدت آن، نتایج نشان می­دهد که در سه فصل ابتدایی سال 1391 به ترتیب حدود 8/17، 3/26 و 6/56  درصد از رشد فصلی شاخص قیمت را می­توان به عوامل مقطعی و روانی بازار یا به حباب قیمت مسکن منسوب کرد. 

کلیدواژه‌ها

اکبری، نعمت­الله، مصطفی عمادزاده و سیدعلی رضوی (1383)، بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن در شهر مشهد (رهیافت اقتصادسنجی فضایی در روش هدانیک)، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 11 و 12.
خلیلی عراقی، سیدمنصور، محسن مهرآرا و سیدرضا عظیمی (1391)، بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن در ایران با استفاده از داده­های ترکیبی، فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، سال بیستم، شماره 63.
صباغ کرمانی، مجید، خالد احمدزاده و سیدهادی موسوی‌نیک (1389)، عوامل تعیین­کننده قیمت مسکن با رویکرد روابط علیتی در مدل تصحیح خطای برداری: مطالعه موردی تهران، سال دهم، شماره دوم.
عابدین درکوش، سعید و سارا رحیمیان (1389)، تحلیل عوامل تأثیرگذار بر قیمت مسکن در مناطق شهری ایران طی دوره (1385-1370)، فصلنامه اقتصاد مسکن.
مشیری، سعید و شعله باقری پرمهر (1391)، آیا بخش مالی همچنان بر رشد اقتصادی مؤثر است؟، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی.
وارثی، حمیدرضا و میرنجف موسوی (1389)، بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن با استفاده از مدل هدانیک قیمت (مطالعه موردی: منطقه 3 شهر یزد)، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال اول، شماره 3.
Blanchard, Oliver J. nd Mark W. Watson (1982), Bubbles, Rational Expectations, and Financial Markets, In Wachtel, Paul, ed., Crises in the Economic and Financial Structure, Lexington : D. C. Health and Co.
Capozza, D. R. and Helsley, R. W.(1990), The Stochastic City, Journal of Urban Economics, 28.
 Chung, Hee Soo (Joseph), Kwon, Hyuk Il (2009), Housing speculation and housing price bubbles in Korea, International journal of property sciences – Volume 1.
Garber, Peter M (1990, Spring), Famous First Bubble, Journal of Economic Perspectives, Vol. 4, Issue 2.
Grubb, David and Symons, James (1987), Bias in Regressions With a Lagged Dependent Variable, Econometric Theory, 3.
Hui, S Yue (2006), Housing price bubbles in Hong Kong, Beijing and Shanghai: a Comparative Study, The Journal of Real Estate Finance and Economics, Springer.
 Kim, Kyung Hwan, Lee Hang S. and Park, Young Joon (2003), Real Estate Price Dynamics in Korea, Paper Presenter at the Weimer School of Advanced Studies in Real Estate and Land Economics, May 17.
Mayer, C. and Somerville, C. T (1996), Regional Housing Supply and Credit Constraints, New England Economic Review, November/December.
Muth, R. F (1960), The Demand for Non-farm Housing, in The Demand for Non-Durable Goods (A. C. Harberger, Ed.), Univ. Chicago Press, Chicago.
Newey, Whitney and Kenneth, West (1987), Hypothesis Testing with Efficient Method of Moments Estimation, International Economic Review, 28.
Newey, Whitney and Kenneth, West (1987), Hypothesis Testing with Efficient Method of Moments Estimation, International Economic Review, 28.
Poterba, J. M (1984), Tax Subsidies to Owner Occupied Housing: An Asset Market Approach, Quarterly Journal of Economics, 99.
 Stiglitz Joseph E (1990), Symposium on Bubbles, Journal of Economic Perspectives, Vol. 4, Issue 2.
Stover, M. E (1986), The Price Elasticity of the Supply of Single-family Detached Urban Housing, Journal of Urban Economics, 20.
Y Shen, EC Hui, H Liu (2005), Housing Price Bubbles in Beijing and Shanghai, Management Decision, emeraldinsight.com.