Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor, Faculty of Economics, Allameh Tabataba’i University

2 Assistant professor, I.R.I Parliament Research Center

3 PhD Student in Technology Management, Allameh Tabataba’i University PhD student of Technology Management at Allameh Tabatabai University

Abstract

Subject of this article is analysis of requirements to achieve a knowledge-based economy at the macro level, and in particular, legal frameworks necessary for realization of knowledge-based economy in Iran. For this purpose, a framework, that is close to the one developed by Australian Bureau of Statistics is used in which, knowledge-based economy consists of four main dimensions: context (institutional and economic structure), human capital, information and communication technology, and innovation and entrepreneurship. The results show that despite different laws and regulations in development programs and other permanent laws, current situation in Iran is far away from a coherent and comprehensive legal framework to move towards a knowledge-based economy. In the field of entrepreneurship and innovation, there are several legal weaknesses. Compared to the previous two pillars, human resources development and information and communication technology are more acceptable in current legal framework. Also, using the World Economic Forum's competitiveness framework, structural reform priorities to establish a knowledge-based economy in Iran are mentioned in this study.

Keywords

ترابی، تقی و فرزانه حاجی‌حسنی (1388)، «تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر یکپارچگی اقتصادی در کشورهای در حال توسعه منتخب»،‌ فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی، سال سوم، شماره 2.
جوادی، شاهین (1388)، «مدیریت اقتصاد کلان در کشورهای صادرکننده نفت (مجموعه مقالات)»، تهران، مجلس شورای اسلامی، مرکز پژوهش‌ها.
خدادادی، احمد (1394)، «بررسی تطبیقی احکام برنامه پنجم توسعه و چالش‌های نظام علم و فناوری»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
خدادادی، احمد، احمد داوری، یوسف زراعتکیش و فاطمه سبزعلی (1394)، بررسی لایحه بودجه سال 1395 کل کشور13، آموزش عالی، تحقیقات و فناوری، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
دیزجی، منیره، سهند دانشور و علیرضا بابایی اناری (1391)، «تعیین جایگاه ایران در زمینه اقتصاد دانش‌بنیان در میان کشورهای منتخب»، فصلنامه مدیریت بهره‌وری، دوره 6، شماره 22.
رفوگر، حسین (1391)، «با نمایندگان مردم در مجلس نهم 38؛ آشنایی با نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه»، مرکز پژوهش‌های مجلس، شماره مسلسل 12156.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی (1394)، گزارش تحولات اقتصاد کلان کشور و چشم‌انداز آن در سال 1395 با تاکید بر لایحه بودجه.
سند راهبردی کشور در امور نخبگان.
سیاست‌های کلی اصل چهل‌وچهارم قانون اساسی.
سیاست‏های کلی برنامه چهارم توسعه.
سیاست‏های کلی برنامه پنجم توسعه.
سیاست‌های کلی نظام اداری (1389).
سیاست‌های کلی نظام در امور امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات و ارتباطات (افتا) (29/11/1389 ابلاغی مقام معظم رهبری).
سیاست‌های کلی نظام در بخش شبکه‌های اطلاع‌رسانی رایانه‌ای (11/7/1377 ابلاغی مقام معظم رهبری).
شورای عالی انقلاب فرهنگی (1389)، نقشه جامع علمی کشور.
قاضی‌نوری و همکاران (1392)، ارائه برآورد دقیق و راهکارهای مورد نیاز برای محاسبه سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی ایران، طرح پژوهشی، گزارش نهایی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران.
قاسمی محمد (1395)، «اقتصاد مقاومتی، کاهش اتکاء به درآمدهای نفتی: الزامات و چالش‌ها»، همایش اقتصاد مقاومتی، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی.
قانون استفاده حداکثری از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آن‌ها در امر صادرات و اصلاح ماده 104 قانون مالیات‌های مستقیم (1391).
قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (1371).
قانون اصلاح مطبوعات (1379).
قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) (1393).
قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات (1388).
قوانین برنامه‌های سوم، چهارم و پنجم توسعه.
قانون بودجه سال 1383 کل کشور.
قانون تاسیس صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیک.
قانون تجارت الکترونیک (1383)
قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی(1380).
قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری (1386).
قانون جرائم رایانه‌ای (1388).
قانون حمایت از حقوق پدید‌آورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای (1379).
قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات (1389).
قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست (1371).
قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان.
قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور (1394).
قانون صیانت از حریم مسیرهای شبکه کابل فیبر نوری شبکه مادر مخابراتی کشور (1388).
قانون مالیات‌های مستقیم (1394).
قانون مدیریت خدمات کشوری (1386).
قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت‌های غیرمجاز می‌نمایند (1386).
قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (1382).
محمدی، مهدی (1390)، «تحلیل شکل‌گیری کارکردهای نظام نوآوری فناورانه در ایران»، رساله دکتری دفاع شده و منتشر نشده، دانشگاه علامه طباطبائی.
مروی، علی (1393)، «اقتصاد دانش‌بنیان: تعریف، حوزه‌های پوشش، شاخص‌های اندازه‌گیری، سیاست‌ها و اثرات کلان اقتصادی»، گزارش منتشر نشده، پژوهشکده مطالعات فناوری، آبان 1393.
مشیری، سعید و اسفندیار جهانگرد (1383)، «فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و رشد اقتصادی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، دوره 6، شماره 19.
 
Andrews, D. and C. Criscuolo (2013), “Knowledge Based Capital, Innovation and Resource Allocation”, OECD Economic Policy Papers, No.4, OECD, Paris.
Borrás, S. and C. Edquist (2014), Institutions and Regulations in Innovation Systems: Effects, Problems and Innovation Policy Design (No. 2014/29), Lund University, CIRCLE-Center for Innovation, Research and Competences in the Learning Economy.
Christiansen, L., M. Schindler, and T. Tressel (2009 ), “Growth and Structural Reforms: A New Assessment”, IMF Working Paper No.9/284, Washington: International Monetary Fund).
Everaert, L. and W. Schule(2006) “Structural Reforms in the Euro Area: Economic Impact and Role of Synchronization across Markets and Countries”, IMF Working Paper No. 06/137, Washington: International Monetary Fund.
Freeman, C. (1987), Technology Policy and Economic Policy: Lessons from Japan”, Frances Pinter, London.
Freeman, C., and L. Soete (Eds.) (1997), The Economics of Industrial Innovation, Psychology Press.
Fuente, Á. de l. and A. Ciccone (2002), Human Capital in a Global and Knowledge-based Economy- FINAL REPORT, European Commission, Directorate-General for Employment and Social Affairs.
Gagliardi, F. (2008), “Institutions and Economic Change: A Critical Survey of the New Institutional Approaches and Empirical Evidence”, The Journal of Socio-Economics, 37. P.P 416–443.
International Telecommunication Union (ITU), The Global Information Technology Report 2015.
International Telecommunication Union (ITU), The Global Information Technology Report 2014.
Julia Wörz (2016), Methodologies for Assessing Competitiveness, ONB, Austria.
Lall, S. (1992), “Technological Capabilities and Industrialization”, World Development, 20(2), 165-186.
North, D., (1990), Institutions, Institutional Change, and Economic Performance, Cambridge University Press, Cambridge, MA.
OECD (1996), “The Knowledge Based Economy”, OECD/GD (96) 102, p.7-19.
OECD, (1998), “Possible Meeting of the CSTP at Ministerial Level: Statistical Compendium”, DSTI/EAS/STP/NESTI (98) 8, Paris: OECD.
OECD, (1999), “The Knowledge-Based Economy: A Set of Facts and Figures”, Paris: OECD.
Powell W. and K. Snellman (2004), “The Knowledge Economy”, Annual Review of Sociology, 30, pp. 199 –220.
Schilirò D., (2010), Investing in Knowledge: Knowledge, Human Capital and Institutions for the Long Run Growth, in Governance of Innovation, edited by M.J. Arentsen, W. van Rossum, A.E. Steenge, Cheltenham, Edward Elgar, pp. 33 – 50.
Global Innovation Index (2016), (https://www.globalinnovationindex.org)
Smith, K. H. (2002), What is the 'Knowledge Economy'? Knowledge Intensity and Distributed Knowledge Bases, United Nations University, Institute for New Technologies.
The World Bank Institute (2006) “Knowledge Assessment Methodology and Scorecards”, Knowledge for Development Program, World Bank, Washington, DC, at: http://vle.worldbank.org/gdln/Programs/. kam2002/methodology.htm accessed 15-8.
UNCTAD (2016a), Technical Notes on ICT for Development, UNCTAD B2C E-Commerce Index 2016.
UNCTAD (2016b), Science ,Technology, and Innovation Policy in Iran, Forthcomming.
UNDP, 2015, Human Development Report 2015.
Weber, R. P., 1990, Basic.