Document Type : Research Paper

Authors

1 Professor in Economics, University of Tabriz, Corresponding Author

2 Assistant Professor in Economics, University of Tabriz

3 Associate Professor in Economics, University of Tabriz

4 Associate Professor, Institute for International Energy Studies, Tehran

5 PhD Student in Economics, University of Tabriz

Abstract

Currently, National Iranian Oil Products Distribution Company is the exclusive distributor of various petroleum products all over Iran. High price of land in large cities and small amounts of revenue creates a waek competitive environment in which private sector is not motivated enough to invest on construction of gas stations, hence this situation leads to a shortage of gas stations in the country. One of the ways to overcome this insufficiency is to use capacities of private sector in the process of petroleum products distribution. In order to deregulate the market for distribution of petroleum products in the country, it is necessary to reform its structure. However, implementing this change should happen gradually and in different stages. Also, in all stages the government should supervise the execution of the task. In this paper, three stages of restructuring the market for petroleum products distribution in the country has been proposed. The first stage is to creat the necessary conditions for establishment of qualified firms which their duty is to receive petroleum products from oil depots and to distribute the products in filling stations. Because petroleum products in Iran have subsidized prices, it is necessary for the government to determine the commission rate paid to private firms entering this field in a way that their activity is economically viable. In this paper, by considering current and capital costs and using economic engineering- feasibility model proposed by United Nations Industrial Development Organization- and with the help of COMFAR III Expert software, we have calculated the commission rate payable to distribution companies for different values of land prices. Calculation results show that if land price considered to be zero, net commission rate payable to private distribution companies for one liter of petroleum product should be 783 IRRs. In conditions in which the distribution company is owner of either out-of-town or center of province, this number should be 808 and 1153 IRRs respectively. This number for a case in which stations are constructed by the distribution companies in combined locations: centers of provices, other cities and out-of-town stations, is calculated to be 956 IRRs.

Keywords

اوغازیان، فرهاد، پورپرتوی، میرطاهر (1394)، «ضرورت تغییر نظام جایگاهداری از کارمزدی به حق‌العمل‌کاری»، فصلنامه انرژی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران، 8(3): 20-12.
بررسی توجیه‌پذیری احداث جایگاه‌های عرضه سوخت(1393)، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، معاونت پژوهش‌های زیربنایی و امور تولیدی، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن.
توانپور، مصطفی، کاظمی، خلیل (1386)، «ارزیابی فنی- اقتصادی احداث واحدهای تولید فرآورده‌های GTL در کشور»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 15(4):  166-143.
دستورالعمل طراحی و احداث جایگاه‌های کوچک سوخت (1395)، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران.
دهقان، امیر (1392)، «بررسی مزایا و معایب نظام پرداخت کارمزد و مقایسه تطبیقی آن با نظام حق‌العمل‌کاری در جایگاه‌های سوخت شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران»، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، دانشکده مدیریت.
شیریجیان محمد، طاهری فرد، علی، عسگری، محمد مهدی (1394)، «تحلیل ساختاری مقایسه سطوح بهینه سرمایه‌گذاری و تولید نفت در قراردادهای بالادستی بیع متقابل مشارکت در تولید و قرارداد نفتی»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 58(15): 158-111.
 رحمانی فضلی، هادی،  عرب مازار، عباس (1395)، «تخصیص بهینه استانی بودجه نفتی بر پایه یک مدل کنترل بهینه تصادفی»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 60(16): 182-153.
ستاری،  سورنا و دیگران (1387)، توجیه فنی- اقتصادی CNG در ایران،  هزاره سوم، تهران، 1387
عتابی، فریده، ماهوتچی سعید، کامران، عابدی، زهرا (1386)، «تحلیل هزینه - فایده احداث و بهره‌برداری از جایگاه سوخت‌رسانی تک منظوره CNG در شهر تهران»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 14(4).  119-97.
گزارش صورتحساب سود و زیان. (1394)، مدیریت امور مالی، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران.
 
Christopher Ehinomen, Adepoju Adeleke. (2012) “An assessment of the Distribution of Petroleum Products in Nigeria”, Journal of Business Management and Economics Vol. 3(6). pp. 232-241, June.
Downstream Petroleum 2011, Australian Institute of Petroleum Ltd
Hasan Ünal, (2011), The Turkish Downstream Petroleum Industry – Analysis of Market Efficiency, Bergen, autumn.
Javanmardi, Rezaee. (2009), “Economic Evaluation of Natural Gas Transportation from South-Pars Gas Field to Markets”, Applied Thermal Engineering, Volume 29, Issue 10, P.1-3.
Kieran Clarke. (2010), India’s Downstream Petroleum Sector Refined Product Pricing and Refinery Investment, Australian Department of Resources, Energy and Tourism.
Kombo Mason Braide, (2003), “Modes of Deregulation in the Downstream Sector the Nigerian Petroleum Industry”, http://www.nigerdeltacongress.com/marticles/modes_of_deregulation_in_the_dow.htm