نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 * عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میاندوآب

2 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میاندوآب

چکیده

هدف اصلی این پژوهش آزمون تجربی میزان کارایی نسبت‌های مالی به کار گرفته شده برای بررسی وضعیت توقف فعالیت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است. جامعه آماری تحقیق، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران هستند. به‌ منظور دستیابی به هدف، نمونه‌ای متشکل از 30 شرکت موفق و30 شرکت ناموفق انتخاب شدند. معیار انتخاب شرکت‌های موفق شاخص Q توبین ساده و معیار انتخاب شرکت‌های ناموفق ماده 141 قانون تجارت است. پسازجمع‌آوری اطلاعات، نسبت‌های مالی به کار گرفته شده باروش‌های آماری تحلیلممیزی چندگانه و تحلیل لوجیت برای یک سال و دو سال قبل از توقف فعالیت مورد آزمونقرارگرفت.
نتایج آماری تحقیق نشان می‌دهد، نسبت‌های مالی: دارایی‌های آنی به بدهی‌های جاری، سود عملیاتی به کل دارایی‌ها، به‌ جز بدهی جاری، وجوه نقد به‌علاوه سرمایه‌گذاری کوتاه‌ مدت به کل دارایی‌ها و متوسط موجودی‌ها به فروش ازقدرت تفکیک‌ کنندگی خوبی برای تفکیک شرکت‌ها به دو دسته موفق و ناموفق برخوردار هستند. همچنین آزمون مقایسه نسبت موفقیت در دو جامعه نشان می‌دهد، روش آماری لوجیت از روش آماری تحلیل ممیزی چندگانه برای یک سال  قبل از توقف فعالیت، توانایی بیشتری در پیش‌بینی توقف فعالیت دارد، اما برای دو سال قبل از توقف فعالیت دوروش آماری، تفاوت معناداری ندارند.

کلیدواژه‌ها

اکبری، فضل‌الله و مصطفی علی مدد (1379)، بررسیتحلیلیبااستفادهازتجزیه وتحلیلدر حسابرسی، مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی.
پی نوو، ریموند (1376)، مدیریتمالی، ترجمةعلیجهانخانیوعلیپارساییان، جلد اول تهران، انتشارات سمت، چاپ سوم.
تقوی، مهدی (1376)، مدیریتمالی، جلد دوم، انتشارات پیام نور.
حاجیها، زهره (1384)، سقوطشرکت، عللومراحلآن، مطالعهسیستم‌های قانونیورشکستگیدرایرانوجهان، حسابرس، شماره 29.
خاکی، غلامرضا (1382)، روشتحقیقبارویکردیبرپایان‌نامه‌نویسی، تهران، نشر بازتاب.
دستگیر، محسن و دیگران (1387)، پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌ها با استفاده از مدل لوجیت، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، سال هشتم، شماره 4.
دلاور، علی (1384)، مبانینظریوعملیپژوهشدرعلومانسانیواجتماعی، تهران، انتشارات رشد.
رهنمای رودپشتی، فریدون، هاشم نیکو مرام و شادی شاهوردیانی (1385)، مدیریتمالیراهبردی (ارزش‌آفرینی)، انتشارات کسا و کاوش.
سرمد، زهره و دیگران (1385)، روش‌های تحقیق در علومرفتاری، انتشارات آگاه، چاپ سیزدهم.
سلیمانی امیری، غلامرضا (1381)،  بررسی شاخص‌های پیش‌بینی‌کننده ورشکستگیدر شرایط محیطی ایران، پایان‌نامه دکترا، دانشگاه تهران.
سلیمانی، اعظم (1384)، بررسینسبت‌هایمالیو تداومفعالیتشرکت‌ها، پایان‌نامه دکترا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
سهرابی عراقی، محسن (1386)، الگویی جهتپیش‌بینی بحران‌های مالیدر شرکت‌های ایرانی، پایان‌نامه دکترا، رشته حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی.
شباهنگ، رضا (1374)، مدیریتمالی، سازمان حسابرسی، مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی.
شریعت‌پناهی، سیدمجید (1380)، رابطهبینمالکیتو عملکردشرکت‌هادربورساوراقبهادار تهران، پایان‌نامه دکترا، دانشگاه علامه طباطبایی.
صفرزاده، محمدحسین (1389)، توانایی نسبت‌های مالی در کشف تقلب در گزارشگری مالی، دانش حسابداری، سال اول، شماره 1.
عسکری، حسن (1386)، بررسیکاراییمدل‌هایمالیاسپرین گیت، زاوگینو فالمر درامکانپیش‌بینی ورشکستگیشرکت‌هایپذیرفتهشدهدربورساوراقبهادارتهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
قدرتی، حسن و امیرهادی معنوی مقدم (1389)، بررسی دقت مدل‌های پیش‌بینی ورشکستگی در بورس اوراق بهادار تهران، تحقیقات حسابداری، سال دوم، شماره 7.
گجراتی، دامودار (1371)، مبانیاقتصادسنجی، ترجمة حمید ابریشمی، انتشارات دانشگاه تهران.
مؤمنی، منصور و علی قیومی فعال (1389)، تحلیلآماریبااستفادهاز SPSS، ناشر مؤلف.
منصور، جهانگیر (1377)، قانونتجارت، جلد اول، تهران، نشر دیدار.
مهرانی، ساسان و دیگران (1384)، بررسیکاربردیالگوهایپیش‌بینی ورشکستگیزیمسکی و شیراتادرشرکت‌هایپذیرفتهشدهدربورساوراقبهادار، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، سال دوازدهم، شماره 41.
نصیری، رسول، 17SPSS، انتشارات نشر گستر.
یعقوب‌نژاد، احمد و خالد شیخی (1388)، مقایسه توانایی مدل‌های آلتمن، اوهلسان و زاوگین در پیش‌بینی توقف فعالیت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش‌های مدیریت، سال بیستم، شماره 80.
Edward.Altman (1968), Financial Ratio Discriminate Analysis and the Prediction of Corporate Bankruptcy, Journal of Finance, vol 23.
Springate. Gordon L.V (1978), Predicting the possibility of failure in a Canadian firms, Unpublished M.B.A.Research Project, Simon FraserUniversity.
Ohelson.J (1981), The probability of Bankruptcy, Journal of Accounting , vol 18.
Zemijewski. M. E (1984), Methodological Issues in the Estimation of  Financial Distress Prediction Models, Journal of Accounting Research,No,24.
Zavgren.c (1983), The Prediction of Corporate Failure: The State of the Art, Journal of Accounting Literature, vol.2.
Elain, Waples (2003), Corporate Failure for Manufacturing Industries Using Firms Specifics and Economic Environment with Logit Analysis, Purdue University – Calumet.
Stewart. J.and Hensher, D.A (2004), Predicting Firm Financial Distress: A Mixed Logit Model, the Accounting Review.
Pociecha, Jozef (2005), Discriminant Methods for Bankruptcy Prediction – Theory and Applications, Cracow University of Economic, Poland.
Leclere. M (2006), Bankruptcy Studies and Adhoc Variable Selection: A Canonical Correlation Analysis, Review of Accounting and Finance Vol. 5 No. 4.