مرضیه اسعدی؛ محمد مهدی لطفی هروی
چکیده
اقتصاد زیست- فناورانه یک مفهوم جدید در ادبیات توسعه اقتصادی پایدار و مبتنی بر بازنگری فرآیندهای تولید با استفاده از منابع زیستی تجدیدپذیر و نوآوریهای فناورانه است. فعالیتهای مرتبط با اقتصاد زیستی دو ویژگی مشترک دارند: پایداری منابع و کارایی اقتصادی در جهت اهداف توسعه پایدار. مبانی نظری مرتبط با گذار به اقتصاد زیستی بر الگوی ...
بیشتر
اقتصاد زیست- فناورانه یک مفهوم جدید در ادبیات توسعه اقتصادی پایدار و مبتنی بر بازنگری فرآیندهای تولید با استفاده از منابع زیستی تجدیدپذیر و نوآوریهای فناورانه است. فعالیتهای مرتبط با اقتصاد زیستی دو ویژگی مشترک دارند: پایداری منابع و کارایی اقتصادی در جهت اهداف توسعه پایدار. مبانی نظری مرتبط با گذار به اقتصاد زیستی بر الگوی اقتصاد دایرهای به عنوان مدل نظری-کاربردی تاکید دارد. با توجه به روند در حال گسترش اقتصاد زیست- فناورانه در جهان، این پژوهش دو هدف را دنبال میکند؛ 1- تبیین مبانی نظری اقتصاد زیست- فناورانه و ارزیابی فرآیند گذار و 2- فراهم کردن چارچوبی برای شناسایی و تحلیل متغیرهای موثر در گذار مبتنی بر الگوی اقتصاد دایرهای و در مقیاس اقتصاد کلان. شاخصهای سنجش اقتصاد زیست- فناورانه مبتنی بر شاخصهای سهگانه توسعه پایدار شامل اقتصادی-اجتماعی-زیستمحیطی هستند. مطالعات تجربی اقتصاد زیستی نشان میدهد به دلیل محدودیتهای دادهها و ناهمگنی روشهای اندازهگیری شاخصها، روشهای تحلیل آماری با استفاده از دادههای مقطعی بیشترین کاربرد را دارند. بر این اساس با استفاده از روش تحلیل عاملی و دادههای اقتصاد زیستیدایرهای اروپا، متغیرهای توضیحدهنده فرآیند گذار شناسایی شده است. نتایج نشان میدهند مهمترین متغیرهای اقتصادی گذار عبارت است از سهم سرمایهگذاری و ارزشافزوده در اقتصاد زیستی، تجارت مواد زیستی و شاخص رویکرد به بازار. متغیرهای شاخصهای اجتماعی و زیستمحیطی موثر بهترتیب شامل سرانه کالری روزانه، بازیافت زبالههای زیستی، کشاورزی ارگانیک و نوآوریها هستند. در نهایت ضرورت اقتصاد ایران در گذار به اقتصاد زیست- فناورانه از دو منظر شاخص آسیبپذیری نفتی و روند توسعه پایدار تحلیل شد که نشاندهنده ضرورت گذار به اقتصاد زیست- فناورانه است.