پریسا مقدسی؛ سجاد فرجی دیزجی؛ عباس عصاری آرانی
چکیده
نابرابری درآمدی از جمله مباحث مهم و کلیدی در اقتصاد بوده، که با توجه به کارکرد و پیامدهایی که دارد میتواند از طرق گوناگونی بر سلامت افراد تأثیر گذاشته، ثبات و پایداری نظام اجتماعی- اقتصادی را به خطر اندازد. امروزه اکثر کشورها به دلایل مختلفی از نابرابری در توزیع ثروت و درآمد رنج می‌برند. به همین دلیل در این مطالعه به بررسی تأثیر ...
بیشتر
نابرابری درآمدی از جمله مباحث مهم و کلیدی در اقتصاد بوده، که با توجه به کارکرد و پیامدهایی که دارد میتواند از طرق گوناگونی بر سلامت افراد تأثیر گذاشته، ثبات و پایداری نظام اجتماعی- اقتصادی را به خطر اندازد. امروزه اکثر کشورها به دلایل مختلفی از نابرابری در توزیع ثروت و درآمد رنج می‌برند. به همین دلیل در این مطالعه به بررسی تأثیر شاخص حکمرانی خوب در کاهش اثر کووید-۱۹ بر نابرابری درآمدی با استفاده از دادههای در دسترس برای 28 کشور صادرکنندهی نفتی که صادرات نفتی بیش از 50000 بشکه نفت در روز دارند طی سال‌های۲۰۰۰ تا ۲۰۲1 با استفاده از مدل اقتصادسنجی پانل دیتا پرداخته شده است. نتایج تحقیق گویای این است که نرخ مرگ و میر حاصل از کووید-19 تأثیر مثبت و معناداری بر افزایش نابرابری درآمد در کشورهای نفتی داشته است. از طرفی متغیر حکمرانی خوب*کووید-19 با تأثیر منفی و معنادار بر متغیر ضریب جینی باعث کاهش نابرابری درآمدی شده است. میتوان به صورت کلی بیان کرد که متغیر حکمرانی خوب در کنترل بیماری های همهگیر مانند کووید-19 تأثیر گذار است.
پول و اقتصاد پولی
سحر زارع جونقانی؛ بهرام سحابی؛ حسن حیدری؛ مهدی ذوالفقاری
چکیده
صرف ریسک سهام از تفاوت بازدهی دارایی ریسکی سهام و بازدهی دارایی بدون ریسک حاصل می‌شود. در ادبیات نظری شکست تئوری مالی جهت توضیح صرف ریسک سهام بالا، به معمای صرف سهام شهرت یافته است. این معما نخستین بار توسط مهرا و پرسکات در چارچوب مدل C-CAPM معرفی شد و بیان میکند که بازدهی سهام به قدری بالا است که نوسان رشد مصرف واقعی قادر به توضیح آن ...
بیشتر
صرف ریسک سهام از تفاوت بازدهی دارایی ریسکی سهام و بازدهی دارایی بدون ریسک حاصل می‌شود. در ادبیات نظری شکست تئوری مالی جهت توضیح صرف ریسک سهام بالا، به معمای صرف سهام شهرت یافته است. این معما نخستین بار توسط مهرا و پرسکات در چارچوب مدل C-CAPM معرفی شد و بیان میکند که بازدهی سهام به قدری بالا است که نوسان رشد مصرف واقعی قادر به توضیح آن نیست. از این رو بررسی معما از آن جهت اهمیت دارد که زمینه‌ی اصلاح مدل‌هایی را فراهم می‌آورد که در مواجه با دادههای مالی به شکست منتهی می‌شوند. هدف مطالعه‌ی حاضر بررسی معمای صرف سهام در ایران است. این مطالعه با تمرکز بر ارتباط بین بخش حقیقی و مالی، به تصریح یک مدل DSGE منطبق با شرایط اقتصاد ایران پرداخته است؛ مدل تصریح شده قادر است معمای صرف سهام در ایران را با اعمال تکانه‌های تکنولوژی، مخارج دولت، درآمد نفتی، شاخص قیمت سهام، عرضه پول و اثر این تکانه‌ها بر بازدهی دارایی‌ها و مصرف مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصل شده نشان داد که شوک‌های تکنولوژی، درآمد نفتی و قیمت سهام در مقدار پارامتر ریسک‌گریزی بالا و خارج از محدوده‌ی قابل قبول، ضمن هموارسازی مصرف و ایجاد صرف سهام بالا می‌توانند درکوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت معمای صرف سهام در ایران را توضیح بدهند.
اقتصاد فناوری ،انرژی و توسعه پایدار
یعقوب اندایش؛ امیرحسین منتظرحجت؛ اسحاق قاسمی
چکیده
نقش روسیه در بازار جهانی گاز و عضویت مشترک با ایران در مجمع کشورهای صادرکننده گاز به تحلیل رفتار تولیدی گاز این کشور اهمیت ویژه‌ای می‌بخشد. اضافه ظرفیت و جایگاه روسیه در بازار جهانی گاز این امکان را برای این کشور فراهم میکند که در بلند مدت در تولید گاز طبیعی رفتارش هم‌راستا و متقارن با تولید گاز سایر اعضای مجمع کشورهای صادرکننده ...
بیشتر
نقش روسیه در بازار جهانی گاز و عضویت مشترک با ایران در مجمع کشورهای صادرکننده گاز به تحلیل رفتار تولیدی گاز این کشور اهمیت ویژه‌ای می‌بخشد. اضافه ظرفیت و جایگاه روسیه در بازار جهانی گاز این امکان را برای این کشور فراهم میکند که در بلند مدت در تولید گاز طبیعی رفتارش هم‌راستا و متقارن با تولید گاز سایر اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز، تولید گاز شیل، تقاضای جهانی گاز، قیمت جهانی گاز طبیعی و قیمت جهانی نفت خام تغییر نکند. در این مقاله، رفتار تولیدی گاز روسیه با استفاده از دادههای فصلی 2001 تا 2021 و روش خود رگرسیون با وقفههای گسترده غیرخطی (NARDL) موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد هنگام افزایش(کاهش) در متغیرهای مذکور به‌عنوان اصلیترین متغیرهایی تأثیرگذار در شکلگیری تغییرات عرضه و تقاضای جهانی گاز، رفتار تولیدی گاز روسیه در جهت ثبات بازار و در راستای منافعش متفاوت و ناهمسو با متغیرهای مذکور تغییر میکند. روسیه در مجمع کشورهای صادرکننده گاز همانند عربستان در اوپک دارای رفتاری ناهماهنگ با تولید سایر اعضاء است.
اقتصاد بخش عمومی
ئاسو اسماعیل پور
چکیده
در این مقاله شاخص بازار ارز(EMP)، در کشورهای صادرکننده فلزات، موادعذایی، مواد اولیه و انرژی طی دوره زمانی 2020-1990 با به کارگیری الگوی رگرسیون انتقال ملایم تابلویی(PSTR)، دو رژیمه بر قیمت واقعی مواد غذایی، فزارت، انرژی و مواد اولیه مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این مطالعه با توجه به ماهیت غیر خطی شاخص فشار ...
بیشتر
در این مقاله شاخص بازار ارز(EMP)، در کشورهای صادرکننده فلزات، موادعذایی، مواد اولیه و انرژی طی دوره زمانی 2020-1990 با به کارگیری الگوی رگرسیون انتقال ملایم تابلویی(PSTR)، دو رژیمه بر قیمت واقعی مواد غذایی، فزارت، انرژی و مواد اولیه مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این مطالعه با توجه به ماهیت غیر خطی شاخص فشار بازار ارز نشان می دهد که فشار بازار ارز اثر منفی و معنی داری بر قیمت واقعی مواد غذایی، فلزات، انرژی و مواد اولیه در بین کشورهای صادرکننده کالاها مورد مطالعه دارد، به طوری که سطح تعادل تجارت اثر منفی و معنی داری به صورت خطی و غیرخطی بر فشار بازار ارز را نشان میدهد، از طرفی شاخص قیمت واقعی کالاها در هر دو رژیم موجب تقویت فشار بازار ارز در کشورهای صادرکننده گردیده است، در کشورهای صادرکننده مواد غذایی شاخص قیمت کالاها در دو رژیم تأثیر مثبت و معنی‌داری بر فشار بازار ارز را نشان می دهد، که خالص دارایی خارجی نیز در هر دو رژیم خطی و غیر خطی تاثیر مثبت و معنی داری دارد و اثر بالاسا- ساموئلسون در دو رژیم کشورهای صادرکننده مواد غذایی اثر مثبت و معنی داری بر فشار بازار ارز دارد. در کشورهای صادرکننده مواد اولیه شاخصهای قیمت‌ها و سطح تعادل تجارت در دو رژیم اول و دوم اثر منفی و معنی داری بر فشار بازار ارز دارد.
حبیب مروت
چکیده
ادبیات گسترده و رو به رشد، وجود ترجیحات اجتماعی، پیامدهای اقتصادی و سیاسی آنها و شرایط مختلفی را که تحت آن بر تعادل و نتایج تعاملات انسانی تأثیر می‌گذارند، مستند کرده است. در این پژوهش با استفاده از داده های بررسی ترجیحات جهانی (GPS) تلاش شد تا اثر سن و جنسیت بر ترجیحات اجتماعی برای کل کشور و استانها بررسی شود. نتایج رگرسیون چند متغیره ...
بیشتر
ادبیات گسترده و رو به رشد، وجود ترجیحات اجتماعی، پیامدهای اقتصادی و سیاسی آنها و شرایط مختلفی را که تحت آن بر تعادل و نتایج تعاملات انسانی تأثیر می‌گذارند، مستند کرده است. در این پژوهش با استفاده از داده های بررسی ترجیحات جهانی (GPS) تلاش شد تا اثر سن و جنسیت بر ترجیحات اجتماعی برای کل کشور و استانها بررسی شود. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که اولا، سن افراد اثر مثبت و معنی داری بر اعتماد به دیگران و نوعدوستی دارد و اثر منفی و معنی داری بر مقابله به مثل منفی دارد، اما بر مقابله به مثل مثبت اثر معنی داری ندارد. ثانیا، جنسیت تنها بر اعتماد به دیگران اثر منفی و معنی داری دارد. یعنی زنان اعتماد کمتری به دیگران دارند. ثالثا، درآمد و تحصیلات اثر منفی و معنی دار بر اعتماد و اثر معنی دار و مثبت بر نوعدوستی و مقابله به مثل مثبت دارد و اثر معنی داری بر مقابله به مثل منفی ندارند. همچنین رتبه بندی استانهای کشور بر اساس ارکان تشکیل دهنده ترجیحات اجتماعی (اعتماد به دیگران، نوعدوستی، مقابله به مثل مثبت و منفی) محاسبه و ارایه شد. بر اساس یافته های پژوهش مشخص شد که ایران از نظر نوعدوستی، اعتماد و عمل مقابله به مثل از متوسط جهان بالاتر است، و استانهای مرکزی، لرستان و ایلام به ترتیب بالاترین رتبه را در اعتماد، نوعدوستی و مقابله به مثل دارند.
اقتصاد مالی
رضا طالبلو؛ پریسا مهاجری؛ مرتضی یگانه
چکیده
هدف پژوهش حاضر، ارائه مدلی برای تجزیه‌و‌تحلیل ریسک سهام 30 شرکت بزرگ در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل تلاطم تصادفی چند عاملی (MFSVM) در چارچوب رویکرد فضا-حالت غیرخطی است. در این چارچوب، تلاطم بازده سهام به دو جزء «تلاطم منبعث از عوامل پنهان» و «تلاطم خاص هر سهم» تفکیک شده و ماتریس همبستگی و کوواریانس پویای تلاطم ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، ارائه مدلی برای تجزیه‌و‌تحلیل ریسک سهام 30 شرکت بزرگ در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل تلاطم تصادفی چند عاملی (MFSVM) در چارچوب رویکرد فضا-حالت غیرخطی است. در این چارچوب، تلاطم بازده سهام به دو جزء «تلاطم منبعث از عوامل پنهان» و «تلاطم خاص هر سهم» تفکیک شده و ماتریس همبستگی و کوواریانس پویای تلاطم بازده سهام برآورد می‌شود. در این راستا از دادههای هفتگی بازده سهام شرکتها طی دوره زمانی 30/10/1396 تا 15/07/1402 استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که اولاً سه عامل پنهان بر تلاطم بازده سهام‌ها اثرگذارند. عامل نخست عمدتاً سهام مربوط به شرکتهای فعال در صنعت فراورده‌های نفتی(شبندر، شبهرن، شپنا)، محصولات شیمیایی (تاپیکو، فارس، شخارک، شپدیس، پارسان)، فلزات اساسی (فولاد، فملی، فخوز)، معدن(کچاد، کگل) و صندوق‌های سرمایه گذاری (وصندوق، وغدیر، وبانک) را تحت تأثیر قرار داده است. عامل دوم بیشترین تأثیر را بر بانک‌ها (وتجارت، وبصادر، ونوین، وبملت، وپارس) داشته است. عامل سوم نیز تا حدودی بر سهام بانک‌ها اثرگذار بوده است. ثانیاً قوی‌ترین همبستگی زوجی پسینی، بین شرکت وغدیر با شرکتهای تاپیکو، پارسان و فولاد به ترتیب با 74%، 73% و 71% و فولاد با شرکتهای پارسان، تاپیکو (هر یک 69%) و سپس با فملی و ومعادن (هر یک 66 %) می‌باشد و ضعیف‌ترین همبستگی زوجی نیز به شرکتهای وغدیر-وپاسار (-10%) اختصاص دارد. ثالثاً نماد وپاسار (بانک پاسارگاد) و وغدیر (شرکت سرمایهگذاری غدیر) به ترتیب کمترین و بیشترین همبستگی را با شبکه سهام تجربه می‌کنند.
اقتصاد ایران
شعله باقری پر مهر؛ زهرا لکی؛ هانیه پرنیان
چکیده
سوالات اساسی مدل‌های رشد اقتصادی از جمله رابطه میان انواع سرمایه و میزان رشدهای تحقق بافته، همواره از دغدغه‌های محافل علمی و سیاسی بوده است. در بسیاری از مطالعات تجربی نشان داده شده است سرمایه‌ی فیزیکی و سرمایه اجتماعی هر یک بر میزان و کیفیت رشد اقتصادی را متاثر می‌نماید، اما کمتر به بحث اثرات تعاملی انواع سرمایهگذاری بر رشد اقتصادی ...
بیشتر
سوالات اساسی مدل‌های رشد اقتصادی از جمله رابطه میان انواع سرمایه و میزان رشدهای تحقق بافته، همواره از دغدغه‌های محافل علمی و سیاسی بوده است. در بسیاری از مطالعات تجربی نشان داده شده است سرمایه‌ی فیزیکی و سرمایه اجتماعی هر یک بر میزان و کیفیت رشد اقتصادی را متاثر می‌نماید، اما کمتر به بحث اثرات تعاملی انواع سرمایهگذاری بر رشد اقتصادی پرداخته شده است. در این مطالعه به بررسی به بررسی اثر سرمایه اجتماعی بر تعامل میان سرمایه‌ی فیزیکی و رشد اقتصادی ایران با استفاده از الگوی رگرسیون گذار ملایم (STR) پرداخته شده است. دورة مورد مطالعه برای ایران سال‌های 1346 تا 1400 است. برای سرمایه‌ی اجتماعی بُرداری از چهار شاخص منطبق با شاخصهای فوکویاما استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی متغیرها و مدل مورد استفاده نشان داد، در سطوح مختلف سرمایة اجتماعی، سرمایة فیزیکی تاثیر متفاوتی بر تولید ناخالص داخلی ایران دارد و نوسانات سرمایه اجتماعی طی این سالها بر اثرگذاری سرمایة فیزیکی بر تولید ناخالص داخلی ایران اثرگذار بوده است به نحوی که در دورانی که نوسان سرمایه اجتماعی بیشتر است، نوسان ضریب اثرگذاری سرمایه فیزیکی بر تولید افزایش مییابد.
اقتصاد بخش عمومی
سوگل شهیدی؛ داود عباسی کارجگان؛ سید محسن طباطبائی مزد آبادی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش ساماندهی مشاغل غیررسمی خیابانی در توسعه گردشگری خوراک صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگران و بازدیدکنندگان غذای خیابانی از مقصد گردشگری خیابان 30 تیر شهر تهران بود که تعداد نمونه بر اساس فرمول محاسبه حجم نمونه برای جامعه آماری نامحدود تعداد 384 نفر محاسبه شده است که بر اساس روش نمونه‌گیری غیرتصادفی ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش ساماندهی مشاغل غیررسمی خیابانی در توسعه گردشگری خوراک صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگران و بازدیدکنندگان غذای خیابانی از مقصد گردشگری خیابان 30 تیر شهر تهران بود که تعداد نمونه بر اساس فرمول محاسبه حجم نمونه برای جامعه آماری نامحدود تعداد 384 نفر محاسبه شده است که بر اساس روش نمونه‌گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شده‌اند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این مطالعه پرسشنامه محقق‌ساخته می‌باشد که روایی و پایایی آن به تأیید رسید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل مسیر و نرم‌افزار PLS صورت گرفت و تأثیر ساماندهی شخصی و جمعی مشاغل غیررسمی بر رضایت از خدمات خوراکی گردشگران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین ساماندهی شخصی مشاغل غیررسمی و رضایت از خدمات خوراکی ارتباط معناداری وجود دارد (بار عاملی = 0.582، آماره t = 7.0532). همچنین، ارتباط مثبت و معناداری بین ساماندهی شخصی مشاغل غیررسمی و رضایت از خدمات خوراکی (بار عاملی = 0.486، آماره t = 9.1246) و بین ساماندهی جمعی مشاغل غیررسمی و رضایت از خدمات خوراکی (بار عاملی = 0.181، آماره t = 2.6051) نیز مشاهده شد. این یافته‌ها میتواند به برنامه‌ریزان و مدیران گردشگری کمک کند تا با توجه به نیازها و انتظارات گردشگران، کیفیت خدمات را بهبود بخشند و در نتیجه، تجربه کلی گردشگران در شهر تهران و خیابان 30 تیر را ارتقاء دهند.
اقتصاد ایران
اسفندیار جهانگرد؛ علیرضا جهانگرد؛ نگار ابراهیمی
چکیده
در سال های اخیر با افزایش دسترسی به داده ها و آمار مربوطه، به ویژه جداول داده-ستانده چند کشوری و داده های خرد در سطح شرکت و هم چنین پیشرفت در ظرفیت پردازش داده کامپیوترهای شخصی برای مدیریت این مجموعه داده های عظیم و همچنین زیرساخت اطلاعات و ارتباطات، امکان استفاده مشترک کارآمد از پایگاه های داده را برای تجزیه و تحلیل تجارت خارجی فراهم ...
بیشتر
در سال های اخیر با افزایش دسترسی به داده ها و آمار مربوطه، به ویژه جداول داده-ستانده چند کشوری و داده های خرد در سطح شرکت و هم چنین پیشرفت در ظرفیت پردازش داده کامپیوترهای شخصی برای مدیریت این مجموعه داده های عظیم و همچنین زیرساخت اطلاعات و ارتباطات، امکان استفاده مشترک کارآمد از پایگاه های داده را برای تجزیه و تحلیل تجارت خارجی فراهم کرده است. هدف این مقاله پیاده سازی روش تجزیه صادرات ناخالص بورین و مانچینی (2023)، با استفاده از رویکرد منبع محور و چشم انداز کشور صادرکننده، به عنوان تحلیل پایه برای تجزیه ارزش افزوده در صادرات ناخالص فعالیت های اقتصادی ایران است. سهم این مقاله در ادبیات اقتصادی ایران ، در سه محور زیر خلاصه می شود:یک از داده های پایگاه داده ستانده بین کشوری (ICIO) سال 2016 با لحاظ ایران برای مستندسازی تجربی استفاده می کند.دوم ،از بین چارچوب های نظری موجود ،تمرکز برآخرین چارچوب نظری مطرح شده توسط بورین و مانچینی (2023) با رویکرد منبع محور و چشم اندازکشوری برای فعالیت های اقتصادی ایران می کند.سوم ،تفسیری ساختاری از اقتصاد ایران برای سال 2016 ارایه می دهد و می تواند مورد استفاده محققات و سیاست گذاران در خصوص زنجیره ارزش جهانی فعالیت های اقتصاد ایران باشد.
اقتصاد مالی
فاطمه تیمورا؛ کاظم یاوری
چکیده
تأمین مالی همواره از مهمترین مسائل پیش‌روی کسب‌وکارها محسوب می‌شود. روش عرضه اولیه بهامُهر روش نوین تأمین مالی کسب‌وکارها بر بستر فناوری بلاکچین است. این روش تأمین مالی به سبب پتانسیل‌های خود در جذب سرمایه بالا از سراسر دنیا طی مدت‌زمان کوتاه و بی‌نیازی از حضور شخص ثالث مورد تأکید قرار گرفته‌است. از این‌رو تشریح این روش و شناسایی ...
بیشتر
تأمین مالی همواره از مهمترین مسائل پیش‌روی کسب‌وکارها محسوب می‌شود. روش عرضه اولیه بهامُهر روش نوین تأمین مالی کسب‌وکارها بر بستر فناوری بلاکچین است. این روش تأمین مالی به سبب پتانسیل‌های خود در جذب سرمایه بالا از سراسر دنیا طی مدت‌زمان کوتاه و بی‌نیازی از حضور شخص ثالث مورد تأکید قرار گرفته‌است. از این‌رو تشریح این روش و شناسایی فاکتورهای مؤثر بر موفقیت/شکست آن جالب توجه است . در مقاله حاضر با استفاده از روش رگرسیون لجستیک به بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت روش عرضه اولیه بهامُهر میان 307 پروژه به اتمام رسیده طی سال‌های 2016-2018 پرداخته‌ایم. دو متغیر هدف «کل وجوه جمع‌آوری‌شده در فرآیند عرضه اولیه بهامُهر» و «درصد دستیابی به هاردکپ» به‌عنوان ملاک‌های موفقیت تعیین و اثر خصیصه‌های پروژه، کمپین، شبکه‌های اجتماعی و تیم در روندی تجمعی بر روی آنها موردبررسی قرار گرفته‌است. با دستیابی به مدل‌های منتخب بر اساس عملکرد آنها و اولویت‌بندی خصیصه‌ها با استفاده از تکنیک اهمیت جایگشتی، مقاله حاضر نشان میدهد «در دسترس بودن مدل کسب‌وکار پروژه» بنابر نتایج هر دو مدل منتخب، بالاترین سطح تأثیرگذاری را در موفقیت یک عرضه اولیه بهامُهر دارد.همچنین اثرگذارترین خصیصه‌های مدل منتخب اول ذیل سه دسته‌ی پروژه، کمپین و شبکه اجتماعی به ترتیب «تعداد صفحات وایت‌پیپر»، «مشخص بودن سهم سرمایه‌گذاران مرحله پیش‌فروش» و «داشتن حساب کاربری فعال گیت‌هاب» و مهمترین آنها در مدل منتخب دوم ذیل دو دسته‌ی پروژه و کمپین به ترتیب «مشخص بودن توزیع تقریبی وجوه جمع‌آوری شده» و «مدت زمان فروش جمعی» است.
)
