دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
19
75
2019
12
22
تنظیم شرکتهای توزیع برق ایران بر مبنای کیفیت و بهرهوری
1
38
FA
فرهاد
خداداد کاشی
استاد اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور، تهران
khodadad@pnu.ac.ir
محمد
اوشنی
دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه پیام نور، تهران
oshani.ff@gmail.com
محمد صادق
قاضی زاده
دانشیار برق و عضو هیات علمی گروه برق دانشگاه شهید بهشتی
ghazizadeh.ms@gmail.com
کیومرث
حیدری
دکتری اقتصاد و عضو هیات علمی پژوهشگاه نیرو
kheydari@nri.ac.ir
10.22054/joer.2019.11630
<em>در این مقاله ضمن معرفی و ارزیابی روشهای مختلف تنظیم انحصار طبیعی برای تنظیم قیمت و تداوم عرضه خدمات شرکتهای توزیع برق در ایران با استناد به ملاحظات کیفی، کارایی و انگیزشی، مدل تنظیم سقف قیمت به عنوان مناسبترین روش تنظیم معرفی شد. عملیاتی کردن مدل تنظیم سقف قیمت، مستلزم تعیین مقدار مولفههای این روش است، از این رو، با استفاده از دادههای 39 شرکت توزیع برق ایران در فاصله زمانی 1385 تا 1395 نسبت به تعیین مولفههای مدل تنظیم سقف قیمت مشتمل بر بهرهوری هدف و کیفیت اقدام شد. با استفاده از روش ماندهکارایی نسبت به تعیین مقدار بهرهوری هدف مبادرت شد به این صورت که ابتدا با استفاده از روشهای مرز تصادفی و تحلیل پوششی دادهها، میزان کارایی تعیین و سپس با توجه به مانده کارایی هر شرکت نسبت به تعیین مقدار بهرهوری هدف برای یک دوره 5 ساله اقدام شد. علاوه بر این دو روش، میزان بهرهوری هدف براساس شاخص مالمکوئیست و روش تفاضلی نیز تعیین شد. نتایج روشهای استفاده شده، بهرهوری هدف را در بازه 7/1 تا 3 درصد پیشنهاد میدهند. باتوجه به نتایج کارایی شرکتها به منظور تشویق شرکتها به بهبود عملکرد، نرخ رشد بهرهوری هدف بالاتری برای بنگاهها با کارایی پایین و برای بنگاههای کارا، نرخ بهرهوری هدف پایینتری در نظر گرفته میشود. همچنین از نرخ انرژی عرضه نشده (</em><em>ENS</em><em>) و زمان لازم جهت برقراری انشعاب جدید به عنوان شاخص کیفیت استفاده و مقدار کیفیت هدف برای هر شرکت تعیین شد.</em>
تنظیم انگیزشی,کیفیت برق,کارایی
https://joer.atu.ac.ir/article_11630.html
https://joer.atu.ac.ir/article_11630_91579bc98e254b8dfc8fe5475921cb16.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
19
75
2019
12
22
بررسی نابرابری در تخصیص اعتبارات بودجه استانی و تاثیر آن بر نابرابری درآمدهای منطقهای در ایران
39
70
FA
حجت
ایزدخواستی
هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
h_izadkhasti@sbu.ac.ir
10.22054/joer.2019.11631
<em>نابرابری استانی دارای ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. یکی از دغدغه</em><em></em><em>های اصلی برنامه</em><em></em><em>ریزان و سیاستگذاران در برنامه</em><em></em><em>های توسعه اقتصادی، کاهش فقر و نابرابری درآمدهای استانی است. بنابراین، دولت از طریق ابزار تخصیص بودجه می</em><em></em><em>تواند نابرابری در درآمدهای استانی را کاهش دهد و تعادل در استان</em><em></em><em>ها ایجاد کند. در این مقاله به بررسی تاثیر نابرابری در تخصیص اعتبارت بودجه سرانه استانی بر نابرابری درآمدهای سرانه استانی با استفاده از روش داده</em><em></em><em>های تابلویی پویا در دوره زمانی (1395-1384) در 30 استان پرداخته می</em><em></em><em>شود. نتایج بیانگر این است که افزایش در نابرابری تملک دارایی</em><em></em><em>های سرمایه</em><em></em><em>ای سرانه استانی، نابرابری در درآمد سرانه استانی را کاهش داده است. این نتیجه بیانگر افزایش سرمایه</em><em></em><em>گذاری دولت در زیرساخت</em><em></em><em>ها و سهم بالاتر اعتبارات عمرانی دولت در استان</em><em></em><em>های کمتر توسعه</em><em></em><em>یافته است. همچنین با افزایش در نابرابری اعتبارات هزینه</em><em></em><em>ای سرانه استانی، نابرابری در درآمد سرانه استانی افزایش یافته است، زیرا افزایش در نابرابری اعتبارات هزینه</em><em></em><em>ای سرانه در استان</em><em></em><em>ها می</em><em></em><em>تواند باعث ارائه نامتوازن خدمات عمومی و افزایش در نابرابری درآمد سرانه استانی شود.</em>
نابرابری درآمد استانی,اعتبارات بودجهای,دادههای تابلویی پویا,ایران
https://joer.atu.ac.ir/article_11631.html
https://joer.atu.ac.ir/article_11631_a122352ded6a7f2e4741a029704aaa31.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
19
75
2019
12
22
تاثیر تحریمهای اقتصادی بر مخارج عمومی سلامت(شواهدی از کشورهای در حال توسعه متکی به صادرات منابع طبیعی)
71
107
FA
سجاد
فرجی دیزجی
0000-0001-8413-4580
استادیار اقتصاد، گروه توسعه و برنامهریزی اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس
s_dizaji@modares.ac.ir
زینب سادات
قدمگاهی
دانشجوی کارشناسی ارشد، اقتصاد انرژی، دانشگاه تربیت مدرس
z_ghadamgahi@modares.ac.ir
10.22054/joer.2019.11632
<em>تحریمهای اقتصادی میتوانند با ایجاد مشکلات اقتصادی برای دولت</em><em></em><em>ها و تحت تاثیر قرار دادن درآمدها و سیاست</em><em></em><em>های مخارجی آنها، منجر به آسیبدیدگی و تضعیف کیفیت زندگی و سلامت مردمان عادی شوند. آنها میتوانند بر سطح منابع در دسترس کشور و میزان تخصیص آنها به بخشهای عمومی از جمله بخش سلامت تاثیرگذار باشند و از این طریق موجبات آسیبپذیری شهروندان را فراهم آورند. در مطالعه حاضر، هدف بررسی تاثیر تحریمهای اقتصادی بر مخارج عمومی سلامت در کشورهای در حال توسعه متکی به صادرات منابع طبیعی طی دوره زمانی<br /> 2012-1996 است. برای این منظور از روش تعمیم یافته گشتاورها (</em><em>GMM</em><em>) استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می</em><em></em><em>دهد تحریم</em><em></em><em>های اقتصادی شدید و ضعیف هر دو تاثیر منفی و معنی</em><em></em><em>داری بر مخارج عمومی سلامت به صورت درصدی از مخارج دولت داشته</em><em></em><em>اند. همچنین تحریم</em><em></em><em>های اقتصادی شدید تاثیر مثبت و معنی</em><em></em><em>داری بر مخارج عمومی سلامت به صورت درصدی از تولید ناخالص داخلی دارند که این می</em><em></em><em>تواند به دلیل اثرگذاری بیشتر تحریم</em><em></em><em>ها بر تولید ناخالص داخلی نسبت به مخارج عمومی سلامت باشد. بهطور کلی، یافتههای تحقیق اثرات سوء تحریم</em><em></em><em>ها بر سلامت شهروندان از طریق کاهش مخارج عمومی تخصیص یافته به بخش سلامت را تایید میکنند. </em>
تحریمهای اقتصادی,مخارج عمومی سلامت,کشورهای در حال توسعه,درآمد منابع طبیعی,پانل دیتا
https://joer.atu.ac.ir/article_11632.html
https://joer.atu.ac.ir/article_11632_bd37d78935ba6eb79167ac33943e0051.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
19
75
2019
12
22
اثرات پویای نهادهای مالی بر رشد اقتصادی با تاکید بر بازار بیمه، شواهدی از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه
109
147
FA
حسین
امیری
استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران
hossienamiri@gmail.com
راحله
حیدری
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته اقتصاد اسلامی، دانشگاه خوارزمی، تهران
heidariraheleh667@gmail.com
10.22054/joer.2019.11633
<em>این مطالعه شواهد جدیدی از اثرات بیمه زندگی، بانکداری و بازارهای سهام بر رشد اقتصادی 18 کشور توسعهیافته و 20 کشور درحالتوسعه با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم</em><em></em><em>یافته (</em><em>GMM</em><em>) طی سالهای 2016- 2000 ارائه می</em><em></em><em>دهد. نتایج حاصل از برآورد برای کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نشان می</em><em></em><em>دهد که درکشورهای توسعهیافته بیمه زندگی باعث تسریع رشد اقتصادی می</em><em></em><em>شود درحالی که اثرات اعتبار خصوصی بر رشد اقتصادی منفی و بازار سرمایه تاثیر معناداری بر رشد نداشته است. نتایج کشورهای در حال توسعه نشان می</em><em></em><em>دهد که بازار سهام رشد اقتصادی را افزایش می</em><em></em><em>دهد درحالی که اثر اعتبار خصوصی بر رشد منفی و بیمه زندگی تاثیر معناداری روی رشد اقتصادی نداشته است. در مجموع نتایج نشان می</em><em></em><em>دهد که اثر توسعه فعالیت</em><em></em><em>های مالی بر رشد اقتصادی با توجه به دوره، سطوح درآمد و توسعه مالی کشورها متفاوت است. بنابراین، کشورها در سطوح مختلف توسعه باید در فعالیت</em><em></em><em>های مالی مختلف برای اطمینان از رشد پایدار مشارکت کنند.</em>
اعتبار خصوصی,نسبت گردش معاملات,تامین مالی,رشد اقتصادی,بیمه زندگی
https://joer.atu.ac.ir/article_11633.html
https://joer.atu.ac.ir/article_11633_0c5286f1fa91792c9b3f9bad0efb9797.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
19
75
2019
12
22
ارزیابی اثرات پیچیدگی صادراتی کالا و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی منتخبی از کشورهای صادرکننده نفت
149
189
FA
زهرا
فاضلی
کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران
a.fazeli68@gmail.com
یونس
خداپرست پیرسرایی
دانشجوی دکتری اقتصاد نفت و گاز، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران
u.khodaparast@gmail.com
10.22054/joer.2019.11634
<em>پیچیدگی صادراتی از حیث تولید و صادرات کالاهای پیچیدهتر و با ارزش افزوده بالاتر و همچنین آزادی اقتصادی از مسیر بهبود تکنولوژی، افزایش تخصص و تشویق ابداع، میتواند بر رشد اقتصادی کشورها اثرگذار باشد. مطالعه حاضر به بررسی اثرات پیچیدگی صادراتی کالا و آزادی اقتصادی به عنوان عوامل موثر بر رشد اقتصادی در منتخبی از کشورهای صادرکننده نفت، میپردازد. برای این منظور، در ابتدا شاخص پیچیدگی صادراتی کالا طی دوره 1998 تا 2017براساس روش هاسمان و همکاران (2007) محاسبه شده است. نتایج نشان میدهد به دلیل سهم بالای نفت در سبد صادراتی، پیچیدگی صادراتی کالایی اکثر کشورهای منتخب به نسبت پایین است. بااینحال این شاخص با ضریب 41/0 اثر مثبت و معنیداری بر رشد اقتصادی کشورها دارد. همچنین شاخص آزادی اقتصادی اکثر کشورهای منتخب، نزدیک به میانگین جهانی است و اثر آن بر رشد اقتصادی با ضریب 06/0 مثبت و معنیدار است. سایر متغیرهای کنترلی تحقیق شامل سرمایه انسانی، توسعه مالی و تشکیل سرمایه ناخالص نیز مورد تایید آماری قرار گرفته است. یافتههای تحقیق، لزوم برنامهریزی در راستای افزایش پیچیدگی صادرات را تایید میکند که برای این منظور، ضمن تولید و صادرات کالاهای پیچیدهتر، توسعه صنایع پاییندستی صنعت نفت و گاز با قابلیت تولید کالاهای پیچیدهتر و ارزش افزوده بالاتر، میتواند در دستور کار قرار گیرد. </em>
پیچیدگی صادراتی,آزادی اقتصادی,رشد اقتصادی
https://joer.atu.ac.ir/article_11634.html
https://joer.atu.ac.ir/article_11634_e97b548768d4e9298775d2ea4f0a1863.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
19
75
2019
12
22
خلق تجارت دوجانبه ناشی از تشکیل D8 در کشورهای عضو آن: رویکرد تفاضل در تفاضلها
191
221
FA
مهدی
یزدانی
0000-0002-8045-7232
استادیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
ma_yazdani@sbu.ac.ir
مجتبی
شریفی شیفته
0000-0002-7864-9403
دانشجوی دکتری گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
m_sharifishifteh@sbu.ac.ir
10.22054/joer.2019.11635
<em>در سالهای اخیر رشد تجارت جهانی سریعتر از تولید جهان بوده و کشورها تمایل به تشکیل اتحادیه، توافقات منطقهای و ترتیبات تجاری نشان دادهاند تا بتوانند تجارت خود را افزایش دهند. هدف از این مطالعه، برآورد اثر تشکیل گروه </em><em>D8</em><em> بر تجارت کشورهای عضو است. برای استخراج اثر خالص تشکیل این گروه بر تجارت کشورهای عضو از الگوی جاذبه در قالب دادههای ترکیبی طی سالهای<br /> 2014-1990 و رویکرد تفاضل در تفاضلها (</em><em>DID</em><em>) و روش حداکثر درستنمایی پوآسوننما استفاده شده است. در این رویکرد کشورهای گروه </em><em>D8</em><em> به عنوان گروه هدف و کشورهای منتخب سازمان همکاریهای اسلامی به عنوان گروه کنترل معرفی شدهاند. نتایج حاصل از برآورد الگو با روش </em><em>DID</em><em> نشان میدهد که اثر خالص تشکیل گروه </em><em>D8</em><em> بر حجم تجارت کشورهای عضو مثبت و معنادار بوده است. همچنین تجارت دوجانبه کشورها با اندازه اقتصاد و زبان مشترک رابطه مستقیم و با فاصله کشورها، رابطه عکس دارد.</em>
: الگوی جاذبه,خلق تجارت,رویکرد تفاضل در تفاضلها,حداکثر درستنمایی پوآسوننما,گروه D8
https://joer.atu.ac.ir/article_11635.html
https://joer.atu.ac.ir/article_11635_7760a578fd0418135baa171d1a946cc5.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
19
75
2019
12
22
موانع و عوامل موثر بر اجرای بهینه قانون مالیات بر ارزشافزوده (مطالعه موردی استان زنجان)
223
255
FA
غلامرضا
سلیمانی امیری
دانشیار گروه حسابداری، دانشگاه الزهرا(س)، تهران
gh_soleimany@yahoo.com
فاطمه
بابائی
مربی گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران
f.babaei87@gmail.com
10.22054/joer.2019.11637
<em>هدف پژوهش حاضر بررسی جامع موانع و عوامل موثر بر اجرای بهینه قانون مالیات بر ارزشافزوده و ارائه مدل مناسب با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش، مودیان و کارشناسان امور مالیاتی استان زنجان است. با بررسی مبانی نظری مرتبط و مرور پژوهشهای پیشین، موانع و عوامل موثر بر اجرای بهینه قانون مالیات بر ارزشافزوده تعیین شد که توسط خبرگان مورد تایید قرار گرفت. موانع موجود در اجرای بهینه قانون مالیات بر ارزشافزوده در چهار گروه اصلی موانع ساختاری، موانع اجرایی، موانع فرهنگی، موانع اقتصادی و سیاسی و عوامل موثر بر اجرای بهینه این قانون نیز در چهار گروه اصلی عوامل منابع انسانی، عوامل مودیان مالیاتی، عوامل سیستم مالیاتی و عوامل قانونی طبقهبندی شد. سپس پرسشنامهها بین مودیان و کارشناسان امور مالیاتی توزیع شد و دادههای بهدست آمده از طریق نرمافزار </em><em>SPSS</em><em> و </em><em>Amos</em><em> مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. یافتههای پژوهش موید این است که موانع ساختاری، موانع اجرایی، موانع فرهنگی، موانع اقتصادی و سیاسی و عوامل منابع انسانی، عوامل مودیان مالیاتی، عوامل سیستم مالیاتی و عوامل قانونی رابطه مثبت و معناداری با اجرای بهینه قانون مالیات بر ارزشافزوده دارند. بنابراین، بر اجرای بهینه قانون مالیات بر ارزشافزوده تاثیرگذار هستند. نوآوری پژوهش حاضر این است که طیف گستردهای از موانع و عوامل موثر بر اجرای بهینه قانون مالیات بر ارزشافزوده را شناسایی و رتبهبندی میکند. در راستای اقتصاد مقاومتی و در شرایط تشدید تحریمها، شناسایی موانع و عوامل موثر بر اجرای بهینه قانون مالیات بر ارزشافزوده میتواند گام موثری در افزایش وصولیهای این مالیات و کاهش وابستگی دولت به منابع نفتی باشد.</em>
مالیات,مالیات بر ارزشافزوده,مدل معادلات ساختاری
https://joer.atu.ac.ir/article_11637.html
https://joer.atu.ac.ir/article_11637_f0bab8bc55bd370c0e87a9704a8044e6.pdf