اقتصاد مالی
مجید آقایی؛ سعید راسخی؛ سارا رنجبر
چکیده
کشور ایران علیرغم توسعه نسبی مؤسسات و نهادهای مالی و همچنین فراوانی منابع مالی(درآمد حاصل از فروش نفت)، هنوز نتوانسته است نرخ رشد اقتصادی بالا و پایداری را تجربه کند و حتی با نرخ رشد منفی در سال های اخیر نیز رو به رو بوده است. لذا واکاوی عوامل تأثیرگذار بر این رابطه حایز اهمیت است. به همین منظور در این تحقیق به بررسی نقش و اهمیت فراوانی ...
بیشتر
کشور ایران علیرغم توسعه نسبی مؤسسات و نهادهای مالی و همچنین فراوانی منابع مالی(درآمد حاصل از فروش نفت)، هنوز نتوانسته است نرخ رشد اقتصادی بالا و پایداری را تجربه کند و حتی با نرخ رشد منفی در سال های اخیر نیز رو به رو بوده است. لذا واکاوی عوامل تأثیرگذار بر این رابطه حایز اهمیت است. به همین منظور در این تحقیق به بررسی نقش و اهمیت فراوانی منابع نفتی(نفرین نفت) بر رابطه بین توسعه مالی و رشد اقتصادی از کانال سرمایه گذاری با استفاده از آزمون کرانه ای ARDL طی دوره زمانی 1359 تا 1399 پرداخته شد. بر اساس نتایج تحقیق، توسعه مالی تأثیر مثبت و معنادار بر سرمایه گذاری طی دوره مورد بررسی داشته است در حالی که نفرین نفت باعث تضعیف این رابطه طی دوره مورد بررسی شده است و می تواند حاکی از تأثیر غیرمستقیم نفرین نفت بر رابطه بین توسعه مالی و رشد اقتصادی از کانال سرمایهگذاری در ایران باشد. متغیر تعاملی(حاصلضرب) توسعه مالی و نفرین نفت نیز تأثیر منفی و معنادار بر سرمایهگذاری طی دوره مورد بررسی داشته که حاکی از عدم توانایی سیستم مالی در تخصیص مناسب و کارای منابع به سمت سرمایه گذاری های مولد می باشد. با توجه به این نتیجه می توان گفت وجود نفرین نفت، کارکرد بخش مالی در اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار داده است و با ناکارآمد کردن این بخش، تأثیر منفی بر سرمایهگذاری داشته و در نتیجه موجب تضعیف رابطه رشد اقتصادی و توسعه مالی گردیده است.
حبیب شهبازی؛ حسین مرادی مخلص
چکیده
در ادبیات رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه انسانی و توسعه آن همواره از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. یکی از آموزش‌هایی که در ایجاد سرمایه انسانی بسیار مهم است، آموزش‌های عمومی (ابتدایی و متوسطه) است که سرمایهگذاری روی آن توسط بخش عمومی انجام می‌شود و با توجه به اینکه این آموزش اولیه، نقشی فراگیر دارند از آن به عنوان آموزش عمومی ...
بیشتر
در ادبیات رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه انسانی و توسعه آن همواره از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. یکی از آموزش‌هایی که در ایجاد سرمایه انسانی بسیار مهم است، آموزش‌های عمومی (ابتدایی و متوسطه) است که سرمایهگذاری روی آن توسط بخش عمومی انجام می‌شود و با توجه به اینکه این آموزش اولیه، نقشی فراگیر دارند از آن به عنوان آموزش عمومی نیز یاد می‌شود. بنابراین، نقش و مساعدت آموزش‌های عمومی بر تولید ناخالص ملی و رشد اقتصادی، یکی از پرسش‌های اساسی برای اقتصاددانان عرصه آموزش است، چراکه همواره این پرسش‌ها وجود دارد که با توجه به محدویت‌های بودجه‌ای، میزان سرمایهگذاری بهینه در حوزه آموزش عمومی چقدر باید باشد؟ رشد حاصل از سرمایهگذاری و اختصاص بودجه به این بخش چه میزان است؟ آیا هزینه‌کرد در آموزش عمومی توانسته منجر به توسعه سرمایه انسانی شود؟ آیا شرایط آموزش، یعنی بازده آموزش و شرایط جامعه، یعنی ریسک‌پذیری افراد بر اثرگذاری آموزش عمومی بر توسعه انسانی اثرگذار است؟ این پرسش‌ها در این مقاله با محوریت اثر سناریوهای مختلف ریسک‌پذیری و مقیاس بازده آموزش در توسعه سرمایه انسانی و رشد اقتصادی پاسخ داده می‌شود. در این تحقیق با توسعه الگوی تلس و آندراده (2008، 354-364) به بررسی مساعدت مخارج عمومی دولت بر آموزش ابتدایی و متوسطه (وزارت آموزش و پرورش) بر رشد اقتصادی کشور در سناریوهای مختلف ریسک‌پذیری و مقیاس بازده آموزش برای سال 1395، پرداخته شده است. براساس نتایج، مساعدت آموزش عمومی بر رشد اقتصادی ملی به طور متوسط 141/1 واحد درصد به دست آمده است که در سناریوهای مختلف ریسک‌گریزی، مقادیر مختلفی دارد، اما با افزایش ضریب ریسک‌پذیری، مساعدت آموزش عمومی بر رشد اقتصادی ملی، بیشتر می‌شود. در حالات مختلف، همواره اثر آموزش عمومی بر رشد اقتصادی ملی مثبت بوده، اما در زمانی که بازده کاهشی سرمایه انسانی در تولید ملی وجود دارد در افراد ریسک‌پذیر، این مساعدت منفی است. مساعدت 141/1 واحد درصدی آموزش عمومی بر رشد اقتصادی بیانگر آن است که 7/13 درصد از رشد 8/3 درصدی رشد اقتصادی در سال 1395در نتیجه سرمایهگذاری در آموزش عمومی (ابتدایی و متوسطه) بوده است.
فتح الله تاری؛ سمیه جعفری
دوره 14، شماره 55 ، دی 1393، ، صفحه 137-156
چکیده
هر جامعه کالاها و خدمات ویژهای را تولید و براساس یک دستورالعمل یا نظمی معین در بین اعضای خود برای استفاده نهایی توزیع میکند و این کارایی بنا به دلایل گوناگونی از جامعهای به جامعهای دیگر میتواند متفاوت باشد. مقاله حاضر به بررسی تأثیر خمس بر مصرف و سرمایهگذاری در راستای الگوی توزیع کالدور میپردازد. در مدل پیشنهادی ...
بیشتر
هر جامعه کالاها و خدمات ویژهای را تولید و براساس یک دستورالعمل یا نظمی معین در بین اعضای خود برای استفاده نهایی توزیع میکند و این کارایی بنا به دلایل گوناگونی از جامعهای به جامعهای دیگر میتواند متفاوت باشد. مقاله حاضر به بررسی تأثیر خمس بر مصرف و سرمایهگذاری در راستای الگوی توزیع کالدور میپردازد. در مدل پیشنهادی فرض بر آن است که اقتصاد بهوسیله بخش خصوصی مدیریت شده و جامعه مورد نظر ما جامعهای اسلامی بوده و در این جامعه حکومت اسلامی برقرار شده است به نحوی که در این اقتصاد نرخ بهره منسوخ شده و تمام فعالیتهای اقتصادی براساس عقود اسلامی انجام می‌شود. از سوی دیگر، بخش عمده مصرفکنندگان در جامعه اسلامی تحت تأثیر آموزههای اسلامی به وظیفه دینی خود عمل و خمس پرداخت کرده و همچنین مالکیت خمس و تولیت جمعآوری و توزیع خمس با حکومت اسلامی است. نتایج حاصل از مدل نشان میدهد پرداخت خمس، توابع و معادلات کلی رشد یکنواخت و پسانداز را تحت تأثیر قرار نمیدهد. وجود خمس و پایبندی به دستورات اسلامی بههیچوجه مانع دستیابی به وضعیت رشد یکنواخت نمیشود بلکه نشان میدهد، نیل به رشد یکنواخت در اقتصاد اسلامی مسألهای امکانپذیر است.
محمدقاسم رضایی؛ محبوبه سبزرو؛ محمد رضایی پور
دوره 13، شماره 51 ، دی 1392، ، صفحه 163-187
چکیده
در این مقاله دو پرسش اصلی در مورد مشوقهای مالیاتی مورد توجه قرار میگیرد: نخست اینکه، آیا کشورها بر سر مشوقهای مالیاتی به همان روشی رقابت میکنند که در مورد نرخ‌های مالیاتی چنین کاری را انجام میدهند؟ و دوم، آیا مشوقهای مالیاتی به کار گرفته شده، بر سرمایهگذاری و رشد اقتصادی اثر دارد؟ نتایج آزمون پرسش اول با استفاده ...
بیشتر
در این مقاله دو پرسش اصلی در مورد مشوقهای مالیاتی مورد توجه قرار میگیرد: نخست اینکه، آیا کشورها بر سر مشوقهای مالیاتی به همان روشی رقابت میکنند که در مورد نرخ‌های مالیاتی چنین کاری را انجام میدهند؟ و دوم، آیا مشوقهای مالیاتی به کار گرفته شده، بر سرمایهگذاری و رشد اقتصادی اثر دارد؟ نتایج آزمون پرسش اول با استفاده از روش اقتصادسنجی فضایی برای دادههای پانل و به‌کارگیری روش تخمین حداکثر درست‌نمایی(MLE)، حاکی از آن است که کشورهای درحال‌توسعه، به دنبال رقابت بر سر نرخ‌های مالیاتی و تعطیلات مالیاتی (و نه تخفیفهای سرمایهگذاری) هستند. به عبارت دیگر، حکومت یک کشور، سیاست مالیاتی دولت‌های دیگر را به‌عنوان ملاکی برای قضاوت در مورد سیاست مالیاتی خود در نظرمیگیرد. همچنین نتایج آزمون پرسش دوم با استفاده از روش اقتصادسنجی برای دادههای پویا و به‌کارگیری روش گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM) حاکی از آن است که نرخ‌های مالیاتی و تعطیلات مالیاتی بر سرمایهگذاری مستقیم خارجی تأثیر می‌گذارند، در حالی که تخفیفهای سرمایهگذاری چنین حالتی ندارند و از سویی، تنها نرخ‌های مالیاتی اثر معناداری بر سرمایهگذاری بخش خصوصی و رشد اقتصادی دارند. مشوقهای آزمون شده در این مقاله شامل کاهش نرخ‌های مالیاتی، تعطیلات مالیاتی و تخفیفهای سرمایهگذاری و شواهد تجربی، براساس دوره زمانی 2008- 1985 و اطلاعات 45 کشور درحال‌توسعه است.
میر حسین موسوی؛ فاطمه سرخه دهی
دوره 13، شماره 50 ، مهر 1392، ، صفحه 123-141
چکیده
هدف این مقاله، بررسی رابطه نامتقارن بین شوک‌های نفتی و مخارج دولت و سرمایهگذاری طی دوره 1387-1357 است. برای این منظور از روش خودرگرسیون برداری استفاده شده است. نتایج حاصل از توابع عکس‌العمل تحریک(IRF) حاکی از آن است که شوک‌های نفتی بر مخارج دولت و سرمایهگذاری اثرات نامتقارن دارد، به این معنا که شوک‌های مثبت اثر مثبت و شوک‌های منفی ...
بیشتر
هدف این مقاله، بررسی رابطه نامتقارن بین شوک‌های نفتی و مخارج دولت و سرمایهگذاری طی دوره 1387-1357 است. برای این منظور از روش خودرگرسیون برداری استفاده شده است. نتایج حاصل از توابع عکس‌العمل تحریک(IRF) حاکی از آن است که شوک‌های نفتی بر مخارج دولت و سرمایهگذاری اثرات نامتقارن دارد، به این معنا که شوک‌های مثبت اثر مثبت و شوک‌های منفی اثر منفی بر مخارج دولت و سرمایهگذاری دارند و اثرگذاری شوک‌های منفی پایدارتر از شوک‌های مثبت است. رشد مخارج دولت و تغییرات سرمایهگذاری بهطور مستقیم از شوک‌های نفتی اثر میپذیرد، یعنی پس از یک شوک مثبت افزایش و پس از شوک منفی، مخارج کاهش یافته و اثر شوک پایدارتر است. نتایج تحقیق وابستگی بودجه دولت و سرمایهگذاری را به درآمدهای نفتی که دلیلی بر وجود بیماری هلندی در اقتصاد ایران است، تأیید میکند.
قهرمان عبدلی
دوره 9، شماره 34 ، مهر 1388، ، صفحه 135-156
چکیده
دراین مقاله نرخ تنزیل اجتماعی برای ایران محاسبه شده که در ارزیابی اقتصادی و تحلیل فایده- هزینـه پروژه های سرمایه گذاری نظیر طرحهایی که مقاصد بهبود زندگی مردم را بررسی میکنند،مورد استفاده قرار می گیرد. اجزای این نرخ طبق فرمول رمزی شامل نرخ رشد مصرف واقعی سرانه، کشش مطلوبیت نهایی مصرف و نرخ تنزیل مبتنی بر مرگ و میر است. بر اساس آمار ...
بیشتر
دراین مقاله نرخ تنزیل اجتماعی برای ایران محاسبه شده که در ارزیابی اقتصادی و تحلیل فایده- هزینـه پروژه های سرمایه گذاری نظیر طرحهایی که مقاصد بهبود زندگی مردم را بررسی میکنند،مورد استفاده قرار می گیرد. اجزای این نرخ طبق فرمول رمزی شامل نرخ رشد مصرف واقعی سرانه، کشش مطلوبیت نهایی مصرف و نرخ تنزیل مبتنی بر مرگ و میر است. بر اساس آمار سری زمانی واقعی 1386-1353 (سی و یک سال) نرخ تنزیل 2/7% برآورد شده است. با توجه به منطق بکار گرفته شده و مقایسه آن با کشورهای دیگر، این نرخ معقول بنظر میرسد و میتواند در عمل نیز بکار گرفته شود.
اکبر کشاورزیان؛ علی عظیمی چنزق
دوره 8، شماره 31 ، دی 1387، ، صفحه 29-57
چکیده
یکی از مهمترین ابزارهای کارآمد در امر سیاستگذاریاقتصاد کلان و ایجاد ثبات و رشد اقتصادی، متغیر نرخ سود (بهره) است. عدم بهره گیری از تغییرات نرخ سود نه تنها پویایی سیستم بانکی و به تبع آن اقتصاد ایران را آسیب‌پذیر کرده و باعث ایجاد شکاف در بازار رسمی و غیر رسمی کشور شده است. آزاد سازی نرخ سود در قالب قانون بانکداری بدون ربا میتواند ...
بیشتر
یکی از مهمترین ابزارهای کارآمد در امر سیاستگذاریاقتصاد کلان و ایجاد ثبات و رشد اقتصادی، متغیر نرخ سود (بهره) است. عدم بهره گیری از تغییرات نرخ سود نه تنها پویایی سیستم بانکی و به تبع آن اقتصاد ایران را آسیب‌پذیر کرده و باعث ایجاد شکاف در بازار رسمی و غیر رسمی کشور شده است. آزاد سازی نرخ سود در قالب قانون بانکداری بدون ربا میتواند یکی از مهمترین ابزارهای سیاست پولی کشور را احیا نموده و موجب بهبود متغیرهای کلان اقتصادی شود. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش عبارت است از: نحوة تأثیر آزادسازی نرخ سود(بهره) بر متغیرهای کلان اقتصاد کشور در دوره مورد مطالعه (81-1345) چگونه است؟برای این منظور ابتدا مروری بر ادبیات موضوع پژوهش داشته و سپس مدل مورد نظر تحقیق تشریح شده و مبانی تئوریک آن بطور اجمالی ارائه می‌شود. برآورد مدل سیستمی با استفاده از روش حداقل مربعات سه مرحله‌ای (3SLS) بخش بعدی مقاله است. در سیستم معادلات همزمان توابع تقاضای پول، سرمایهگذاری و رشد برآورد شده و با اثبات فرضیه مکینون ـ شاو در ایران، تأثیر مثبت آزادسازی مالی بر سرمایهگذاری و رشد اقتصادی استخراج شده است. نرخ سود (بهره) واقعی در معادلات سرمایهگذاری با رشد، دارای رابطه مثبت بوده و بیانگر آن است که با افزایش نرخ سود واقعی در نظام بانکی کشور ، میزان سرمایهگذاری و تولید افزایش می‌یابد. در تابع تقاضای پول ، نرخ سود واقعی بالاترین ضریب را به خود اختصاص داده و نشان میدهد که با افزایش نرخ سود، حجم بزرگی از پولهای مردم جذب نظام بانکی شده و ثبات اقتصادی را نتیجه خواهد داد.
حمیدرضا حری؛ سید عبدالمجید جلائی؛ فاطمه ایرانی کرمانی
دوره 8، شماره 31 ، دی 1387، ، صفحه 59-89
چکیده
در این مقاله ابتدا بازارهای مالی بررسی شده وسپس نهادهای مالی در اقتصاد ایران و سرمایهگذاریهای صنعتی و معدنی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه؛بویژه ایران، مورد مقایسه قرار میگیرد. با انتخاب روش برآورد (3SLS) مدل انتخابی تخمین زده شده است. این مدل، شامل سه رابطه است که متغیرهای تابع آنها عبارتند از: سرمایهگذاری خصوصی در بخش صنعت ...
بیشتر
در این مقاله ابتدا بازارهای مالی بررسی شده وسپس نهادهای مالی در اقتصاد ایران و سرمایهگذاریهای صنعتی و معدنی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه؛بویژه ایران، مورد مقایسه قرار میگیرد. با انتخاب روش برآورد (3SLS) مدل انتخابی تخمین زده شده است. این مدل، شامل سه رابطه است که متغیرهای تابع آنها عبارتند از: سرمایهگذاری خصوصی در بخش صنعت و معدن، سرمایهگذاری دولتی در بخش صنعت و معدن و حجم نقدینگی. ماندة تسهیلات بانکی به بخش غیردولتی، شاخص ریسک، نرخ تسهیلات اعتباری بانک‌ها، نرخ ارز واقعی، نرخ تورم، تولید ناخالص داخلی و بدهی دولت به بانکهای تجاری و تخصصی، به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شدهاند. بر اساس نتایج این تحقیق، نرخ کارمزد تسهیلات بانکی هیچ حساسیتی را در سرمایهگذاری بخش خصوصی در صنعت و معدن در ایران ایجاد نمیکند؛ اما ماندة تسهیلات بانکی به بخش غیردولتی در صنعت و معدن، بر سرمایهگذاری بخش خصوصی در صنعت و معدن تأثیر مثبت داشته است.
علی اصغر انواری رستمی؛ بهروز لاری سمنانی
دوره 7، شماره 27 ، دی 1386، ، صفحه 177-218
چکیده
این مقاله در پی پاسخ به دو پرسش مهم است. 1. آیا میان سرمایه گذاریهای منتخب و عمده غیربورسی و سرمایه گذاری در بورس ارتباط معنیداری وجود دارد؟ 2. آیا سرمایهگذاریهای منتخب غیربورسی جاذبیت بورس را تحت تأثیر قرار میدهد؟ چهار نوع سرمایه گذاری مهم غیربورسی 1. سرمایه گذاری در محصولات انحصاری دولتی عرضه شده به عموم (سیمکارت ...
بیشتر
این مقاله در پی پاسخ به دو پرسش مهم است. 1. آیا میان سرمایه گذاریهای منتخب و عمده غیربورسی و سرمایه گذاری در بورس ارتباط معنیداری وجود دارد؟ 2. آیا سرمایهگذاریهای منتخب غیربورسی جاذبیت بورس را تحت تأثیر قرار میدهد؟ چهار نوع سرمایه گذاری مهم غیربورسی 1. سرمایه گذاری در محصولات انحصاری دولتی عرضه شده به عموم (سیمکارت تلفن همراه)، 2. سرمایه گذاری در اوراق مشارکت؛ 3. سرمایه گذاری در سپرده های بانکی و 4 . سرمایهگذاری در داراییهای حقیقی (مسکن) انتخاب شد تا ارتباط آنها با شاخصه های اصلی جذابیت در بورس؛ یعنی «میزان نقدشوندگی اوراق بهادار شرکتها» و «میزان تشکیل سرمایه شرکتها» در بورس تهران بررسی شود. نتایج چهارگانه این تحقیق بیانگر آن است که 1. پیش فروش سیمکارت بر هر دو شاخص جذابیت بورس اثر معنیدار داشته است؛ 2. ارتباط معنیداری میان سرمایه گذاری در داراییهای حقیقی (مسکن) و «میزان نقدشوندگی» وجود داشته ولی این متغیر با «میزان تشکیل سرمایه شرکتها» رابطه معنیدار نشان نمیدهد؛ 3. سرمایه گذاری در سپرده های بانکی با هر دو متغیر جذابیت ارتباط معنی دار نشان میدهد، و 4. انتشار اوراق مشارکت اثر معنیدار بر متغیرهای جذابیت ندارد.
احمد یعقوب نژاد
دوره 7، شماره 25 ، تیر 1386، ، صفحه 253-277
چکیده
بررسی ارتباط بین بازده سهام و سود حسابداری به منظور مطالعه کارایی بازار سرمایه و همچنین ارزیابی سودمندی اطلاعات مندرج در صورتهای مالی از اهمیت خاصی برخوردار است. سود حسابداری یکی از اقلام مهم صورتهای مالی است که از طرف بسیاری از افراد ذینفع به عنوان مبنایی برای تصمیم گیری و پیش بینی مورد استفاده قرار میگیرد. در این پژوهش سعی شده ...
بیشتر
بررسی ارتباط بین بازده سهام و سود حسابداری به منظور مطالعه کارایی بازار سرمایه و همچنین ارزیابی سودمندی اطلاعات مندرج در صورتهای مالی از اهمیت خاصی برخوردار است. سود حسابداری یکی از اقلام مهم صورتهای مالی است که از طرف بسیاری از افراد ذینفع به عنوان مبنایی برای تصمیم گیری و پیش بینی مورد استفاده قرار میگیرد. در این پژوهش سعی شده است تا از چند مدل مختلف به منظور بررسی ارتباط بین بازده سهام و سود حسابداری استفاده شود و نتایج حاصل از این ارتباط با مدل جریانات وجوه نقد که به مطالعه ارتباط بین بازده سهام و جریانات وجوه نقد میپردازد مقایسه گردد. بر خلاف سایر مطالعات، سعی شده است که توان توضیحی هر یک از مدلها در یک دوره بلند مدت مورد ارزیابی قرار گیرد. محقق به دنبال پاسخ به این پرسشاست که کدامیک از متغیرهای سود و جریانات وجوه نقد توانایی بیشتری را در تبیین بازده بلند مدت دارا است و کدام مدل جهت مطالعه ارتباط بین متغیرهای مندرج در صورتهای مالی اساسی و بازده سهام مناسب‌تر است؟نتایج نشان میدهد که در تمامی مدلها، ضریب تعیین با طولانی تر شدن دوره زمانی افزایش یافته است؛ اما تفاوت معناداری در ضریب تعیین به دست آمده از مدل‌های مختلف مشاهده نگردید. سود حسابداری تنها متعیری است که در تمامی سطوح و مدلها، همبستگی معنی داری با بازده دارد، نتایج حاصل از مطالعه بیانگر این مطلب است که بین بازده سهام و وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی در یک دوره بلند مدت ارتباط معنا داری وجود دارد. اما توان توضیحی مدل‌های سود در تبیین بازده بلند مدت نسبت به مدل وجه نقد بیشتراست.
مهدی تقوی؛ حسین محمدی
دوره 6، شماره 22 ، مهر 1385، ، صفحه 15-43
چکیده
در توضیح رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته صنعتی، سرمایه انسانی نقش مهمی داشته و گفته می‌شود که سهم مهمی از رشد اقتصادی این کشورها ناشی از توسعه سرمایه انسانی است. سرمایه انسانی در واقع مکمل سرمایه فیزیکی است و موجب می‌گردد تا از سرمایه‌های فیزیکی به صورت مناسبت‌تری بهره‌برداری شود. تجربه کشورهای پیشرفته و مطالعات مختلف در زمینه رشد ...
بیشتر
در توضیح رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته صنعتی، سرمایه انسانی نقش مهمی داشته و گفته می‌شود که سهم مهمی از رشد اقتصادی این کشورها ناشی از توسعه سرمایه انسانی است. سرمایه انسانی در واقع مکمل سرمایه فیزیکی است و موجب می‌گردد تا از سرمایه‌های فیزیکی به صورت مناسبت‌تری بهره‌برداری شود. تجربه کشورهای پیشرفته و مطالعات مختلف در زمینه رشد اقتصادی کشورها در طول زمان و یا در میان کشورها، نشان داده است که توضیح نرخ رشد اقتصادی تنها از طریق عوامل مرسوم؛ مانند سرمایه و نیرویکار، نتایج دقیقی به دست نمی دهد و سرمایه انسانی به عنوان یک متغیر اصلی باید وارد مدل های رشد شود. به همین منظور در این مطالعه با استفاده از آمارهای مربوط به دوره 1381-1338 به بررسی تأثیر رشد شاخص های معرف سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در ایران پرداخته شده و این نتیجه حاصل گردیده که رشد سطح سواد در بزرگسالان و نیز رشد متوسط سالهای تحصیل نیروی کار،تأثیر مثبت و معناداری روی رشد تولید ناخالص داخلی داشته است.
