نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه علوم اقتصادی

2 کارشناس ارشد اقتصاد

چکیده

بنگاه‌ها از سیاست‌های غیرقیمتی برای افزایش فروش، گسترش سهم بازار و حفظ و جذب مشتریان استفاده می‌کنند. این سیاست‌ها به مجموعه روش‌هایی گفته می‌شود که شامل تغییر قیمت‌ها نباشند. نظر به اینکه بانک‌ها اغلبدراستفادهاز سیاست‌های قیمتی به‌شدت محدود هستند، سیاست‌های غیرقیمتی برای آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. بخش بانکی ایران به‏تازگی تحولات ساختاری از طریق ایجاد بانک‌های خصوصی و خصوصی‌سازی بانک‌های تجاری دولتی را تجربه کرده است. این اصلاحات باعث افزایش رقابت بین بانک‌ها شده است. ازاین‌رو، بانک‌های تجاری به‌منظور افزایش سهم خود در بازار از سیاست‌های متفاوتی استفاده می‌کنند. به‌دلیل تنظیم و تثبیت نرخ‌های سود وام‌ها و سپرده‌ها توسط بانک مرکزی، سیاست‌های غیرقیمتی اهمیت و اولویت بیشتری یافته‏اند. این مقاله به‌عنوان یک مطالعه پیشگام تلاش کرده است اثر چنین سیاست‌هایی را بر عملکرد بانک‌های ایران با استفاده از یک نمونه شامل 12 بانک تجاری طی دوره 1386-1381 بررسی کند. بدین منظور رویکرد مرزی تک‏مرحله‌ای داده‌های ترکیبی[1] استفاده شده است. این رویکرد امکان محاسبه کارایی در سطح بنگاه و عوامل ناکارایی را به‌طور هم‏زمان فراهم می‌کند. همچنین به‌منظور بررسی سازگاری روش‌ها و کنترل نتایج، روش کارایی‌ برتر[2] نیز مورد استفاده قرار گرفته است. در تخمین این مدل‌ها، به‌منظورکنترل اثر سایر عوامل مؤثر بر عملکرد بانک‌ها مانند ساختار مالکیت، تجربه بانک، ریسک عملکرد و تمرکز بازار، این متغیرها نیز در مدل لحاظ شده‌اند.
نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که صرف‌نظر از روش مورد استفاده سیاست‌های غیرقیمتی مانند تمایز تولید، تبلیغات و بانکداری الکترونیک باعث بهبود عملکرد بانک‌ها در نمونه مورد بررسی شده است.



[1]- Single-stage Frontier Approach


[2]- Super Efficiency

کلیدواژه‌ها

امیدی‌نژاد، محمد (1386)، ارزیابی سطح کارایی هزینه بانک‌های کشور در طول دوره زمانی 1383-1380، مجموعه مقالات هجدهمین همایش بانکداری اسلامی، مؤسسه عالی بانکداری ایران.  
امیدی‏نژاد، محمد (1385)، گزارش نظام بانکی کشور در سال 1384، مؤسسه عالی بانکداری ایران.
امیدی‏نژاد، محمد (1386)، گزارش نظام بانکی کشور در سال 1385، مؤسسه عالی بانکداری ایران.
جهان‌مهین، سمیه (1378)، تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر بر ناکارایی سیستم بانکداری ایران با استفاده از روش‌های پارامتری و ناپارامتری مرزی، پایان‏نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا.
ساسان گهر، پرویز (1383)، گزارش عملکرد نظام بانکی کشور در سال 1382، مؤسسه عالی بانکداری ایران.
ساسان گهر، پرویز و سیدمحمد کریمی (1384)، گزارش عملکرد نظام بانکی کشور در سال 1383، مؤسسه عالی بانکداری ایران.
کریمی، سیدمحمد و محمدرضا طوسی (1385)، گزارش عملکرد نظام بانکی کشور در سال 1384، مؤسسه عالی بانکداری ایران.
وزارت امور اقتصادی  و دارایی، معاونت امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی (1387)، عملکرد بانک‌های دولتی و خصوصی در پایان اسفند 1386، فصلنامه بانک، شماره 1-13.
Al-Darwish A (2008), Investigating the Performance of Saudi Commercial Banking  System and its Determinants PhD Thesis, University of Essex.
Anderson, P. and Peterson, N. c (1993), Banking Efficient Units in Data Envelopment analysis. Management science, 39.
Ariff, M. and Can, L. (2008), Cost and Profit Efficiency of Chinese Banks: A Non-Parametric Analysis. China Economic  Review 19, 260-273.
Battes, G. E. and Coelli, T. J (1995), A Model for Technical Inefficiency Effects in a Stochastic Fronteier Production for Panel Data. Empirical economics, 20.
Berg, S. A., F. Forsund, and E. Jansen (1991), Technical Efficiency of Norwegian Banks: A Nonparametric Approach to Efficiency Measurement, Journal of Productivity Analysis.
Berger, A. N., Hancock, D. and Humphrey, D. B (1993), Bank Efficiency in the Nodric Countries, Journal of Banking and Finance, 17.
Berger, A. N. and Humphrey, D. (1997), Efficiency and Financial Institution, International Survey and Directions for Future Research. European Journal of Operational research, 98.
Besanko et al (2007), Economics of Strategy, John Wiley and Sons.
Carrington, R, Coelli, T. , Rao, P (2004), Measuring the Performance of Australian Universities: Conceptual Issues and Intial Results. Paper Presented on the Asia-Pacific Productivity Conference 2004, University of Queensland Brisbance.
Charnes, A., Cooper, W., Rhodes, E (1978). Measuring the Efficiency of Decision MakingUunits, European Journal of Operational Research.
Huang, C.J., and J.T. Liu (1994) Estimation of a Non-Neutral Stochastic Frontier Production Function, Journal of Productivity Analysis 5:2.
Kalirajan, K (1990),On Measuring Economic Efficiency, Journal of Applied Econometrics.
Kumbhakar, S.C. (1990), Production Frontier Panel Data and Time-varying Technical Inefficiency, Journal of Econometrics,46.
Meeusen, W. and J. van den Broeck (1977), Efficiency Estimation from Cobb-Douglas Production Functions with Composed Error, International Economic Review.
Mlima, A.P. and Hjalmarsson, L. (2002), Measurment of Inputs and Outputs in the banking Industry, Tanzanet Journal.
Reifschneider, D. and R. Stevenson (1991), Systematic Departures from the Frontier: a Framework for the Analysis of Firm Inefficiency, International Economic Review 32:3,715-723.
Richmond, J. (1974), Estimation the Efficiency of Production. International Economic Review, 15, 2.
Vassiloglou, M. and Giokas,( 1990), A Study of the Relative Efficiency of Bank Branches: An Application of Data Envelopment Analysis, Journal of Operational Research Society 41(7).