نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده علوم ریاضی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار دانشکده علوم ریاضی دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشجوی مقطع دکتری رشته اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

4 دکتری اقتصاد، دانشگاه جولیو بوکانی، ایتالیا

چکیده

دهه اخیر برای بخش بانکی و غیرحقیقی اقتصاد ایران، بی‌شک دههای کم تکرار و مملو از رشد بوده است. شاخص بورس هر از چند گاهی رکورد میشکست، موسسات اعتباری یکی پس از دیگری تاسیس میشد و بانک‌های مختلف در بالا بردن سود سپردهها رقابت میکردند. این مطلب را بگذارید در کنار حباب بیسابقه مسکن سال 1385 و 1386 تا دریابیم که بخشهای حقیقی اقتصاد، به ویژه صنعت و کشاورزی در چه شرایطی به سر میبردند. تعریف ما از توسعه هر چه باشد و شاخص اندازهگیری آن را به هر نحو که تعیین کنیم، این واقعیت را نمیتوان انکار کرد که توسعه قابل ‌اتکا، توسعهای است که متوازن بوده و بتواند همه بخشهای اقتصاد را همگون و متناسب با هم رشد دهد. یکی از پارامترهای مهم در بررسی وضعیت این بخشها، میزان رتبه یا درجه اعتباری است که هرکدام از بخشها توانسته‌اند بر مبنای عملکرد خود در سیستم بانکی و مالی خود ایجاد کنند. بنابراین سنجش ریسک اعتباری این بخشها میتواند دید و شهود بسیار خوبی از عملکرد آنها برای سیاستگذاران هر بخش و اقتصاددانان درگیر با موضوع ایجاد کند. در این مقاله بنا داریم با در نظر گرفتن شرکتهای بورسی و فرابورسی از سال 1384 تا 1393 و به‌صورت فصلی، ابتدا ریسک اعتباری بخشهای مختلف اقتصاد: «صنعت»، «کشاورزی» و «خدمات و مسکن» را به دست آوریم، سپس به بررسی و تحلیل آن بپردازیم. از نتایج این مطالعه میتوان به نوسان بالا و رو به افول ریسک اعتباری بخشصنعت، نوسان بالا و رو به رشد بخش خدمات و مسکن و نوسان پایین، اما با متوسط بسیار بالا و روند کاهنده بخش کشاورزی اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

 بانک مرکزی (1394)، آیین‌نامه وصول مطالبات غیرجاری موسسات اعتباری
(ریالی و ارزی).
بانک مرکزی (1394)، نسبت معوقات در سبد اقتصاد، منتشر شده در سایت خبری
دنیای اقتصاد.
خوانساری، رسول (1388)، «ارزیابی کاربرد مدل ساختاری KMV در پیش‌بینی ریسک اعتباری مشتریان حقوقی بانک‌های ایرانی»، تهران: پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع).
رادپور، میثم (1390)، «سازوکاری برای اندازه‌گیری و مدیریت ریسک اعتباری بانک‌های کشور»، مجموعه مقالات مالی و سرمایه­گذاری (جلد دوم).
شاکری، عباس (1395)، مقدمه‌ای بر اقتصاد ایران، فصل اول، تهران: انتشارات رافع.
صمصامی، حسین و رضا امیرجان (1390)، «بررسی اثر تسهیلات بانکی بر ارزشافزوده بخش صنعت و معدن»، فصلنامه پژوهشها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 59، 129- 150.
فلاح شمس، میرفیض (1384)، «مدل‌های اندازه‌گیری ریسک اعتباری در بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری»، تازه‌های اقتصاد، شماره 109، 22-23.
قالیباف، حسن و منیژه افشار (1393)، «بررسی کاربرد استفاده از مدل KMV در پیش‌بینی ریسک ورشکستگی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و مقایسه مدل با نتایج مدل رتبه Z آلتمنن، مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره 21، 75-88.
گلدانی، مهدی و علی امامی میبدی (1394)، «جایگاه محیط زیست در برنامههای پنجساله توسعه، از منظر هفت عنوان منتخب»، فصلنامه مجلس و راهبرد، شماره 82، 297 – 336.
مرکز پژوهش‌های مجلس(1392)، «راهکارهای توسعه بخش کشاورزی»، منتشر شده در سایت خبری دنیای اقتصاد.
Abdou, H., and J. Pointon (2011), “Credit Scoring, Statistical Techniques and Evaluation Criteria: A Review of the Literature”, Intelligent Systems in Accounting, Finance & Management, 59-88.
Anderson, R. (2007), The Credit Scoring Toolkit: Theory and Practice for Retail Credit Risk Management and Decision Automation, Oxford University Press.
Basel. (1999), “Principles for the Management of Credit Risk”, Basel Committee on Banking Supervision.
Baumol, W. J. (1996), “Entrepreneurship: Productive, Unproductive, and Destructive”, Journal of Business Venturing, 3-22.
Baykal, Onmus Elif. (2010),. A Literature Review of Credit Risk Modeling, Georgetown University, Washington.
Black, Fischer and C. Cox John (1976), “Valuing Corporate Securities: Some Effects of Bond Indenture Provisions”, Journal of Finance, 31(2), pp.351-367.
Crouhy, M., Galay, D., and R. Mark (2000), Risk Mangement, McGrow-Hill.
Duffie, D., and K. Singleton (1999), “Modelling Term Structures of Defaultable Bonds”, Review of Financial Studies, 687-720.
Ebrahimnejad, A. (2011), 1-day Workshop in Risk Management, Tehran: Bnak Saderat.
Galai, D., Crouhy, M., and R. Mark (2000), “A Comparative Analysis of Current Credit Risk Models”, Journal of Banking & Finance, 59-117.
Geske, Robert (1977), “The Valuation of Corporate Liabilities as Compound Options”, Journal of Financial and Quantitative Analysis, 12(4), pp. 541-552.
He, K. (2011). Expected Default Measures in the KMV model and the Market-based model: Empirical evidence from Chinese listed companies. M.S. Thisis, School of Economics and Management Department of Economics, Lunds University.
Investopedia. (2015), Credit score, Retrieved from Investopedia: http://www.investopedia.com/terms/c/credit_score.asp
Jarrow, Robert A., David Lando, and Stuart M. Turnbull (1997), “A Markov Model for the Term Structure of Credit Risk Spreads”, Review of Financial Studies, 10(2), pp. 481-523.
Longstaff, Francis A. and Eduardo S. Schwartz (1995), “A Simple Approach to Valuing Risky Fixed and Floating Rate Debt”, Journal of Finance, 50(3), pp. 789-819.
Merton, Robert C. (1974), “On the Pricing of Corporate Debt: The Risk Structure of Interest Rates”, Journal of Finance, 29(2), pp. 449-470.
Norton, G., Alwang, J., and W. Masters (2010), Economics of Agricultural Development: 2nd Dition, Routledge.
Palgrave Dictionary of Economics, (2016), Balanced Growth. Retrieved from The New Palgrave Dictionary of Economics: http://www.dictionaryofeconomics.com/article?id=pde2008_B000023
Vasicek, Oldrich A. (1984), “Credit Valuation”, KMV Corporation.