نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 * عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران مرکزی

2 دانشجوی دکترای علوم اقتصادی، دانشگاه پیام نور

چکیده

با توجه به رویکردهای مختلف بررسیهای امنیت، شاخصهای مختلفی برای بررسی آن وجود دارد و توصیههای سیاستی هر یک از این رویکردها دارای تاثیرات اقتصادی متفاوتی بر جوامع مختلف است. در این تحقیق آثار اقتصادی دو رویکرد سنتی و نوین امنیتی با استفاده از شاخصهای مختلفی چون شکنندگی دولتها، درک فساد، صلح و مخارج نظامی، برای 135 کشور در دو دوره زمانی 2004 تا 2014 و 2008 تا 2014 با استفاده از تحلیل پانل دیتا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان میدهد که مولفههای مخارج نظامی و شکنندگی دولت تاثیر منفی بر رشد اقتصادی دارد و به هر اندازه که دولتها شکنندهتر باشند، میزان رشد اقتصادی در آن کشورها پایینتر خواهد بود. بررسی رابطه «شاخص احساس فساد» و رشد اقتصادی نشان میدهد، دولتهای پاکتر دارای رشد اقتصادی بیشتری هستند. همچنین بررسی رابطه «شاخص جهانی صلح» و «شاخص شکنندگی دولتها» با میزان سرمایه‌گذاری در کشورهای مورد بررسی، نشان میدهد شاخص جهانی صلح دارای تاثیر مثبت و شاخص شکنندگی دولت دارای تاثیر منفی است. در کل شاخصهای منبعث از رویکردهای سنتی، تاثیر مثبتی بر رشد اقتصاد ندارند و رویکردهای نوین به دلیل ساختارگرا بودن و توجه به طیف وسیعی از عوامل ناامن کننده، ارتباط مثبتی با مؤلفههای اقتصادی در جوامع مختلف دارند. 

کلیدواژه‌ها

اشرف‌زاده، سید حمیدرضا و مهرگان، نادر (1393)، اقتصاد سنجی پانل دیتا، موسسه تحقیقات تعاون دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
برومند، شهزاد و دیگران (1387)، امنیت اقتصادی در ایران و چند کشور منتخب (مطالعه تطبیقی)، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات اقتصادی .
درویشی، فرهاد (1389)، «ابعاد امنیت در اندیشه و آرای امام خمینی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 13، شماره 49، صص 55-82.
دیزجی، منیره؛ پناهی، حسین و تقی‌زاده، حجت (1388)، «اثر هزینه­های نظامی بر بدهی­های خارجی در کشورهای در حال توسعه«، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال سوم، شماره 1، بهار 1388، صص 117- 136.
رومر، دیوید (2001)، اقتصاد کلان پیشرفته، ترجمه مهدی تقوی (1393)، نشر دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات، جلد اول، چاپ دوم.
فرح‌بخش، ندا و فرزین‌وش، اسداله (1388)، «اثر کسری بودجه بر کسری حساب جاری و رشد اقتصادی»، مجله تحقیقات اقتصادی، دوره 44، شماره 3، صص 178-200.
گل­خندان، ابوالقاسم (1393)، «بررسی و مطالعه تطبیقی تاثیر هزینه­های نظامی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در حال توسعه و توسعه نیافته: رهیافت GMM سیستمی»، فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، پاییز 1393، دوره 4، شماره 15، صص 23-43.
گیدنز، آنتونی (1379)، جهان رها شده: گفتارهایی درباره یکپارچگی جهانی، ترجمه علی اصغر سعیدی و یوسف حاجی عبدالوهاب، انتشارات علم و ادب، چاپ اول.
لولر، پیتر (2008)، بررسی­های صلح، در درآمدی بر بررسی­های امنیت، ویراسته پل دی ویلیامز (2008)، ترجمه علی رضا طیب (1390)، موسسه انتشارات امیر کبیر، چاپ اول.
مک سوینی، بیل (1999)، مقدمه­ای بر جامعه شناسی امنیت، ترجمه محمد علی قاسمی و محمد رضا آهنی، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول، 1390.
ویلیامز، پل (2008)، درآمدی بر بررسی­های امنیت، ترجمه علیرضا طیب، 1390، انتشارات امیرکبیر، چاپ اول.
یزدانی، عنایت‌الله و صادقی، زهرا (1389)، «امنیت اجتماعی و تاثیر آن بر امنیت ملی (در قالب تهدیدات فرهنگی- اجتماعی)»، ماهنامه مهندسی فرهنگی، سال چهارم، شماره 39 و 40، فروردین و اردیبهشت.
Ando, Shio (2009), “The Impact of Defense Expenditure on Economic Growth: Panel Data Analysis Based on the Feder Model”, The International Journal of Economic Policy Studies, Vol. 4 Article 8, pp 141-154.
Booth, Ken (1991), “Security and Emancipation”, Review of International Studies, Vol. 17, No 4, pp 313-326.
Dunne, P., R. Smith and D. Willenbockel (2005), “Models of Military Expenditure and Growth: A Critical Review”, Defense and Peace Economics, 16(6), pp. 449-461.
GCR (2015), The Global Corruption Report (GCR), Transparency International
IEP (2015), Global Peace Index: Measuring Peace, Its Causes and its Economic Value,, The Institute for Economics and Peace (IEP)
ManHo, Ka and Ivo Dinov (2013), “An Empirical Study on Economic Prosperity and Peace”, UCLA Undergraduate Science Journal, Vol. 26, pp 30-41.
Mintz, Alex and Chi Huang ( 1991), “Guns versus Butter: The Indirect Link”, American Journal of Political Science 35: 738-757.
Narayan, P. K. and R. Smyth, (2009), ‘A Panel Data Analysis of the Military Expenditure-External Debt Nexus: Evidence from Six Middle Eastern Countries”, Journal of Peace Research, pp. 235-250.
Polinski, A. and S. Shavell (2000), ‘The Economic Theory of Public Enforcement of Law”, Journal of Economic Literature, 38(1):45-76.
Ram, Rati (1995), “Defense Expenditure and Economic Growth”, Handbook of Defense Economics. Amsterdam, Elsevier, 251-274.
Santhirasegaram, S. (2008), ‘Peace and Economic Growth in Developing Countries: Pooled Data Cross –Country: Empirical Study”, International Conference on Applied Economics, ICOAE, PP 807-814.
Tiwari, A. K. and A. P. Tiwari (2010), “Defence Expenditure and Economic Growth: Evidence from India”, Journal of Cambridge Studies, Vol. 5, No. 2-3 118, PP 117-131.
World Bank (2004), Doing Business in 2004; Understanding Regulation, A Co-publication of the World Bank, the International Finance Corporation, and Oxford University Press
Yildrim, Julide, N. Ocal and H. Keskin (2011), Military Expenditures Economic Growth and Spatial Spillovers, International Conference On Applied Economics – ICOAE 2011, pp 811-819.