نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی پژوهشکده اقتصاد- پژوهشگاه علوم انسانی

چکیده

تاریخ گنج شایگان تجربه بشری است و مکتب تاریخی یکی از مکتبهای دگراندیش اقتصادی است که با انتقاد از آموزه‌های مکتب کلاسیک، تاریخ و بررسی عینی را وسیله تجدید بنای تمام دانش اقتصاد قرار داد. مهمترین نقدهای مکتب تاریخی به مکتب کلاسیک عبارتستاز: جهان روایی، روانشناسی ناقص مبتنی بر خودخواهی و افراط در روش قیاسی. روش  تاریخی از یک سو در جدال با روش مکتب اتریشی قرار دارد و از سوی دیگر زمینه ساز ظهور مکتب نهادی در آمریکا بوده است. مهمترین آموزه‌های مکتب تاریخی عبارتست از: کاربرد روش تاریخی در تحلیل پدیده‌های اقتصادی،  استفاده از روش استقرایی، بکارگیری آمار اقتصادی، منحصر به فرد بودن اقتصاد هر کشور و بنابراین ضرورت الگوی بومی توسعه، اجتناب از الگوهای انتزاعی در تحلیل اقتصادی، لزوم یافتن تعامل پدیده‌های اقتصادی با عوامل غیر اقتصادی و تلاش برای درک تطور تاریخی اقتصادها. در این مقاله با استفاده از آموزه‌های مکتب تاریخی نشان داده شده است که اتخاذ روش تاریخی، امکان تجزیه و تحلیل عقب ماندگی تاریخی اقتصاد ایران، شناخت ساختار تطوری اقتصاد ایران و تهیه الگوی بومی توسعه اقتصادی ایران را فراهم میکند.

کلیدواژه‌ها

1. آموزگار، جهانگیر. فراز و فرود دودمان پهلوی. ترجمة اردشیر لطفعلیان، تهران: مرکز ترجمه و نشر کتاب، 1375.
2. باریر، جولیان. اقتصاد ایران. تهران: مؤسسه حسابرسی سازمان صنایع ملی و سازمان برنامه ، 1363.
3. باستانی پاریزی، محمد ابراهیم. سیاست و اقتصاد عصر صفوی. تهران: انتشارات صفی علیشاه، 1357.
4. خیرخواهان، جعفر. «بلای منابع و اثر آزمندی». فصلنامه نامه مفید، سال سوم، شماره 38 ، (1382).
5. خیرخواهان، جعفر و برادران شرکاء حمید رضا. «رونق نفتی و نرخ پس انداز در کشورهای اوپک». فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، سال پنجم، شماره 16، (پاییز 1382).
6. رنانی، محسن. «ماهیت و ساختار دولت ایران در: نقش دولت در اقتصاد (مجموعه مقالات)». به کوشش سعید فراهانی فرد، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ، 1381.
7. ژید، شارل و شارل ریست. تاریخ عقاید اقتصادی. ترجمة دکتر کریم سنجابی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1370.
8. سیف، احمد. اقتصاد ایران در قرن نوزدهم. تهران: نشر چشمه ، 1373.
9. سیوری، راجر. ایران عصر صفویه. ترجمة احمد صبا، تهران: کتاب تهران، 1363.
10. شاردن. سیاحتنامه شاردن. ترجمة محمد عباسی، تهران: مؤسسه مطبوعاتی امیرکبیر، فروردین 1336.
11. کاتوزیان، محمدعلی همایون. اقتصاد سیاسی ایران. ترجمة محمد رضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز، 1372.
12. منصف، عبدالعلی. «نقش دولت در فرایند توسعه سالهای 1357 – 1320». فصلنامه نامه مفید، سال چهارم، شماره 42، (خرداد و تیر 1383).
13. Fusfeld, Daniel R., "Methodenstreit"., In: John Eatwell, Murray Milgate and Peter Newman (eds.), The New Palgrave Dictionary of Economics, Macmillan, London, Vol.3, 1987.
 
14. Hulten, Staffan, "Historical School and Institutionalists"., German Association for Political Economy, Spring 2002.
 
15. Ingram, John Kells,"A History of Political Economy"., 1888, in: http: // socser V. 2. socsci. mcmaster. Ca/ ~ econ/ ugcm / 3113/ingram/ contents. htm.
 
16. Maloney. J., "English Historical School"., in: J. Eatwell, M. Milgate, p. Newman (eds.), The New Palgrave Dictionary of Economics, Macmillan, London,  Vol.2, 1987.
 
17. Mises, Ludwig Von, "The Historical Setting of the Austrian School of Economics"., Ludwig Von Mises Institute, 2003.
 
18. Schinzinger, F.,"German Historical School".,in: John Eatwell, Murray Milgate and Peter Newman (eds.), The New Palgrave Dictionary of Economics, Macmillan, London, Vol.2, 1987.
19. Suranyi-Unger, Theo, The Historical School, in: David L. Sills (ed), International Encyclopedia of the Social Sciences, Vol.4, The Macmillan Company & The Free Press, 1972.
 
20. The French Historical School, in: http:// cepa. Newschool. edu / het/schools/ frenchist. htm.
 
21. Tribe, Keith, Historical School of Economics: German and English. Keele Economics Research Papers, Keele University, U.K, February 2002.