پژوهشنامه اقتصادی

برآورد کشش های قیمتی و درآمدی خودروهای سواری نو در ایران

پرویز داودی؛ فاطمه قاسمی مند

دوره 6، شماره 20 ، فروردین 1385، ، صفحه 71-93

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 382.48 K

آزمون نظریه رشد نئوکلاسیک (برداشت Panel Data)

نازی محمدزاده اصل

دوره 2، شماره 6 ، مهر 1381، ، صفحه 73-100

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 474.19 K

تحلیل بازار کار کشور از منظر اقتصاددانایی

حسن طائی

دوره 8، شماره 28 ، فروردین 1387، ، صفحه 73-97

چکیده

  شکل‌گیری مشاغل دانش  از موضوعات کلیدی برای فهم تحولات بازار کار کشور است.  بدون شک کنشهای بازیگران در این بازار، از تغییرات بنیادین در نظام تولیدی کشور نشأت گرفته است. در این مقاله ابتدا  دگرگونیهای نظام تولیدی که امروزه با عنوان «اقتصاددانایی» نامیده می‌شود به لحاظ نظری توضیح و سپس تحولات مشاغل دانش- که نقش اساسی در ...  بیشتر شکل‌گیری مشاغل دانش  از موضوعات کلیدی برای فهم تحولات بازار کار کشور است.  بدون شک کنشهای بازیگران در این بازار، از تغییرات بنیادین در نظام تولیدی کشور نشأت گرفته است. در این مقاله ابتدا  دگرگونیهای نظام تولیدی که امروزه با عنوان «اقتصاددانایی» نامیده می‌شود به لحاظ نظری توضیح و سپس تحولات مشاغل دانش- که نقش اساسی در ظهور و عملکرد  اقتصاد دانش بازی می‌کنند- تشریح می‌گردد.  تغییر در ماهیت کار و بازار کار هم مصداق ظهور اقتصاد دانش و هم ناشی از ظهور آن است. در این دیدمان، کار و فعالیت انسانها به صورت گذشته جایگاهی ندارند و آنچه اهمیت دارد بازار دانش است. مهمترین آموزه و پیامی که از تحولات جوامع و اقتصادهای دانایی محور می توان گرفت دگردیسی در  نظام های آموزشی در همه سطوح آن است .

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 387.18 K

بررسی عوامل مؤثر بر شدت مانع ورود در صنایع کارخانه‌ای ایران

محمدنبی شهیکی تاش؛ فرهاد خداداد کاشی؛ عبدالرضا کرانی

دوره 13، شماره 49 ، تیر 1392، ، صفحه 75-100

چکیده

  یکی از مؤلفه‌های ساختاری بازار مانع ورود است. براساس نظریه­های اقتصادی انتظار بر آن است که با افزایش شدت مانع ورود، درجه انحصار در بازارهای صنعتی  افزایش یابد. ازاین‌رو، این مقاله، با سنجش شدت مانع ورود، وضعیت این متغیر ساختاری را در صنایع کارخانه­ای ایران ارزیابی می‌کند. همچنین این تحقیق به بررسی عوامل مؤثر بر شدت مانع ورود  ...  بیشتر یکی از مؤلفه‌های ساختاری بازار مانع ورود است. براساس نظریه­های اقتصادی انتظار بر آن است که با افزایش شدت مانع ورود، درجه انحصار در بازارهای صنعتی  افزایش یابد. ازاین‌رو، این مقاله، با سنجش شدت مانع ورود، وضعیت این متغیر ساختاری را در صنایع کارخانه­ای ایران ارزیابی می‌کند. همچنین این تحقیق به بررسی عوامل مؤثر بر شدت مانع ورود  در بازارهای صنعتی در چهارچوب یک مدل پویای پانل با تکنیک گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM) می‌پردازد. یافته­های تحقیق مؤید آن است که شدت تمرکز، شدت تبلیغات، هزینه تحقیق و توسعه، نرخ بازده و صرفه‌های مقیاس اثر مثبت و معناداری بر شدت مانع ورود در بازارهای صنعتی ایران داشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 535.21 K

بررسی رفتار چرخه‌ای سیاست مالی در ایران

محمد قاسمی؛ پریسا مهاجری

دوره 15، شماره 56 ، فروردین 1394، ، صفحه 75-104

چکیده

  نوسانات اقتصادی و بروز چرخه‌های تجاری، جزء لاینفک هر اقتصادی است. بدیهی است رفتار ضدچرخه‌ای سیاست مالی، تخفیف‌دهنده نوسانات بوده و کارکرد تثبیتی خواهد داشت. به این معنا که با بروز رونق (رکود)، اگر نسبت مخارج دولت به GDPکاهش (افزایش) یابد، رفتار سیاست مالی ضدچرخه‌ای خواهد بود.  در این مطالعه، با استفاده از آمارهای ارائه شده توسط ...  بیشتر نوسانات اقتصادی و بروز چرخه‌های تجاری، جزء لاینفک هر اقتصادی است. بدیهی است رفتار ضدچرخه‌ای سیاست مالی، تخفیف‌دهنده نوسانات بوده و کارکرد تثبیتی خواهد داشت. به این معنا که با بروز رونق (رکود)، اگر نسبت مخارج دولت به GDPکاهش (افزایش) یابد، رفتار سیاست مالی ضدچرخه‌ای خواهد بود.  در این مطالعه، با استفاده از آمارهای ارائه شده توسط بانک مرکزی برای دوره زمانی 1345 تا 1391، مدلی به منظور آزمون رفتار ضدچرخه‌ای سیاست مالی در ایران برآورد خواهد شد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اولاً صرفنظر از روش محاسبه سری زمانی نوسانات تولید ناخالص داخلی (CYCLE) -کهدراین مطالعه از دو روش هدریک-پرسکات و مدل فضا-حالت استفاده شده است- فرضیه ضدچرخه‌ای بودن سیاست مالی در ایران پذیرفته نمی‌شود. ثانیاً نحوه ورود منابع حاصل از صادرات نفت به بودجه دولت و عدم رعایت قواعد مالی، دو عامل اساسی تبیین‌کننده ضدچرخه‌ای نبودن سیاست مالی در ایران هستند. بنابراین اصلاحات نهادی به ویژه اصلاحات ساختار بودجه‌ریزی در کشور می‌تواند عملکرد سیاست مالی در طول چرخه‌های اقتصادی را بهبود بخشد.

---

• شناسنامه علمی شماره
• اصل مقاله 943.12 K

کاربرد روش پنجره لغزان برای انتخاب ساختار شبکه عصبی با تاخیر زمانی در پیش‌بینی سری‌های زمانی مالی

محمدرضا اصغری اسکویی

دوره 15، شماره 57 ، تیر 1394، ، صفحه 75-108

چکیده

  شبکه عصبی با تاخیر زمانی، یک ابزار مدل‌سازی برگرفته از محاسبات هوشمند است که در کنار روش‌های کلاسیک برای پیش‌بینی سری‌های زمانی مالی بکار گرفته می‌شود. این مدل اغلب در مواردی که از سری ‌زمانی داده‌های فراوان، اما از ساختار مدل اطلاعات محدود وجود دارد، استفاده می‌شود، از این رو انتخاب ساختار و ارزیابی آن خود یک چالش است.در این ...  بیشتر شبکه عصبی با تاخیر زمانی، یک ابزار مدل‌سازی برگرفته از محاسبات هوشمند است که در کنار روش‌های کلاسیک برای پیش‌بینی سری‌های زمانی مالی بکار گرفته می‌شود. این مدل اغلب در مواردی که از سری ‌زمانی داده‌های فراوان، اما از ساختار مدل اطلاعات محدود وجود دارد، استفاده می‌شود، از این رو انتخاب ساختار و ارزیابی آن خود یک چالش است.در این مقاله یک مدل مبتنی بر شبکه عصبی با تاخیر زمانی برای پیش‌بینی معیارهای مالی بازار سهام ارائه شده و روش پنجره لغزان برای ارزیابی عملکرد پیش‌بینی‌کننده، بکار برده شده است. در این مقاله انتخاب ساختار مناسب شبکه، تعداد عملگرهای تاخیری، تعداد بهینه داده‌های پیشین و پسین و معیار کمّی مناسب برای ارزیابی عملکرد پیش‌بینی‌کننده، مورد مطالعه قرار گرفته است. عملکرد این مدل روی شاخص قیمت سهام چهار بنگاه بزرگ اقتصادی در بازار سهام لندن مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده، نشان می‌دهد با روش پیشنهادی، می‌توان ساختاری انتخاب کرد که متوسط درصد خطا، متوسط مجذور مربعات خطا و معیار رگرسیون خطی خروجی شبکه در حد قابل توجهی کاهش می‌یابد.    

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.28 M

آزمون و تحلیل اثر هزینه های دولت بر درآمد ملی: رویکرد نئو کلاسیک

سید جواد پورمقیم

دوره 4، شماره 15 ، دی 1383، ، صفحه 75-108

چکیده

  با توجه به اهمیت هزینه های دولت بر درآمد ملی در جهت رسیدن به اهداف اقتصادی و برقراری تعادل، مقاله حاضر به بررسی مسئله برنامه ریزی، کاهش شوکهای اقتصادی و پیامدهای حاصل از آن می پردازد. دراین نوشتار، به منظور ارائه مدل پایه و همچنین جنبه های عملی کار همچون آزمون و تحلیل اثر هزینه های دولت به مسائل نظری نیز پرداخته شده است. در عین حال با ...  بیشتر با توجه به اهمیت هزینه های دولت بر درآمد ملی در جهت رسیدن به اهداف اقتصادی و برقراری تعادل، مقاله حاضر به بررسی مسئله برنامه ریزی، کاهش شوکهای اقتصادی و پیامدهای حاصل از آن می پردازد. دراین نوشتار، به منظور ارائه مدل پایه و همچنین جنبه های عملی کار همچون آزمون و تحلیل اثر هزینه های دولت به مسائل نظری نیز پرداخته شده است. در عین حال با بیان مدلهای فنی و کلان بر وجود یک مدل اقتصاد کلان مناسب براساس پایه اقتصاد خرد نیز توجه شده و در مجموع می توان گفت این مقاله براساس انتخاب مدلهای ادوار تجاری به تحلیل مسائل پرداخته است. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 810.45 K

دستگاه های اجرایی و نقش آن در توسعه تحقیقات با نگاهی به وزارت امور اقتصادی و دارایی

محمدتقی ضیایی بیگدلی

دوره 2، شماره 5 ، تیر 1381، ، صفحه 75-94

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 324.12 K

نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در رشد اقتصادی ایران (رهیافت حسابداری رشد)

اکبر کمیجانی؛ محمود محمودزاده

دوره 8، شماره 29 ، تیر 1387، ، صفحه 75-107

چکیده

  ارزیابی اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر عملکرد اقتصادی کشور‌ها  از دهه 1990 مورد توجه قرار گرفته است. تحقیقات تجربی، نتایج متفاوتی در کشور‌های مختلف به دنبال داشته است. در این مقاله، سهم فاوا از رشد اقتصادی ایران با رهیافت حسابداری رشد و با استفاده از روش تصحیح خطای برداری و داده‌های سری زمانی 82-1338 در زیربازه‌های مختلف ...  بیشتر ارزیابی اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر عملکرد اقتصادی کشور‌ها  از دهه 1990 مورد توجه قرار گرفته است. تحقیقات تجربی، نتایج متفاوتی در کشور‌های مختلف به دنبال داشته است. در این مقاله، سهم فاوا از رشد اقتصادی ایران با رهیافت حسابداری رشد و با استفاده از روش تصحیح خطای برداری و داده‌های سری زمانی 82-1338 در زیربازه‌های مختلف محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهد سرمایه غیر فاوا نقش غالب در اقتصاد داشته و حدود50 درصد رشد اقتصادی ایران را توضیح می‌دهد. سهم اشتغال از رشد اقتصادی 38-30 درصد و سهم بهره‌وری کل 10-7 درصد است. کشش تولیدی فاوا 07/0 بوده و معنادار است و سهم آن از رشد اقتصادی ایران حدود7 درصد در دوره 82-1373 است. این سهم حداقل مقدار است و شامل اثرات تعدیل کیفی، کاربری، سرریز و تکنولوژیکی نمی‌باشد. افزون بر این، رابطه علیت از طرف موجودی سرمایه فاوا بر تولید در کوتاه‌مدت و بلندمدت برقرار است و بازدهی ثابت نسبت به مقیاس در اقتصاد ایران وجود دارد. بهبود عوامل مکمل و زیرساختهای فاوا و توسعه و ترویج کاربری آن می‌تواند افزایش سهم فاوا از رشد اقتصادی ایران را به دنبال داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 489.95 K

بررسی رابطه توزیع درآمد و تقاضای پول در ایران

احمد جعفری صمیمی؛ زهرا علمی؛ علی صادق‌زاده یزدی

دوره 7، شماره 25 ، تیر 1386، ، صفحه 75-99

چکیده

  مطالعات زیادی دردهه‌های اخیر، درخصوص تابع تقاضای پول ومتغیرهای تأثیرگذار برآن در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه انجام شده است. چراکه شناخت صحیح این تابع می‌تواند سیاستگذاری اقتصادی را در اتخاذ سیاستهای پولی و مالی مناسب جهت دستیابی به اهداف کلان اقتصادی یاری رساند. علاوه بر متغیرهای شناخته شده در زمینه برآورد تابع تقاضای پول، ...  بیشتر مطالعات زیادی دردهه‌های اخیر، درخصوص تابع تقاضای پول ومتغیرهای تأثیرگذار برآن در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه انجام شده است. چراکه شناخت صحیح این تابع می‌تواند سیاستگذاری اقتصادی را در اتخاذ سیاستهای پولی و مالی مناسب جهت دستیابی به اهداف کلان اقتصادی یاری رساند. علاوه بر متغیرهای شناخته شده در زمینه برآورد تابع تقاضای پول، متغیر ضریب جینی به‌عنوان متغیر توزیع درآمد نیز می‌تواند در این تابع گنجانده شود. در این مقاله کوشش شده است تا تأثیراین متغیر بر تقاضای پول مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. در این مسیر از روش خودبازگشتی با وقفه‌های توزیعی (ARDL)و داده‌های سالانه 1383-1338 استفاده شده است. نتایج حاصله حاکی از ان است که تراز واقعی پول براساس تعریف محدود و گسترده آن با تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم و نرخ ارز همگراست. همچنین علامت ضریب جینی به لحاظ نظری صحیح نیست. به منظور بررسی پویاییهای کوتاه‌مدت رابطه تعادلی بلندمدت از الگوی تصحیح خطا استفاده شده است که مقدار ضریب جمله تصحیح خطا بیانگر این مطلب است که حرکت به سمت تعادل بلندمدت در بازار پول به کندی صورت می‌گیرد. نتایج حاصل از آزمونهای ثبات، نشان‌دهندة ثبات ضرایب تابع تقاضای  پول هستند؛ به عبارتی می‌توان پذیرفت که تابع تقاضای پول در ایران باثبات است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 438.51 K

تاثیر مخارج دولت بر تورم در عبور از محیط تورمی با رویکرد STR

محسن مهرآرا؛ سجاد برخورداری؛ محسن بهزادی صوفیانی

دوره 16، شماره 60 ، فروردین 1395، ، صفحه 75-105

https://doi.org/10.22054/joer.2016.4202

چکیده

  مطالعه حاضر سعی در تبیین رابطهبین مخارج دولت و تورم بهوسیله الگوی غیرخطی رگرسیو‌ن‌های انتقال هموار[1]  با استفاده از دادههای فصلی 1369:2 تا 1391:4 دارد. با متغیرهای تورم، رشد مخارج مصرفی دولت، رشد نقدینگی و رشد تولید ناخالص داخلی، یک مدل دو رژیمی که در آن وقفه اول رشد نقدینگی، متغیر انتقال یا آستانه است بهعنوان مدل بهینه انتخاب شد. ...  بیشتر مطالعه حاضر سعی در تبیین رابطهبین مخارج دولت و تورم بهوسیله الگوی غیرخطی رگرسیو‌ن‌های انتقال هموار[1]  با استفاده از دادههای فصلی 1369:2 تا 1391:4 دارد. با متغیرهای تورم، رشد مخارج مصرفی دولت، رشد نقدینگی و رشد تولید ناخالص داخلی، یک مدل دو رژیمی که در آن وقفه اول رشد نقدینگی، متغیر انتقال یا آستانه است بهعنوان مدل بهینه انتخاب شد. در این مدل، رژیم اول به عنوان رژیم رشد نقدینگی پایین و رژیم دوم، رژیم رشد نقدینگی بالا با حد آستانه 5 درصد (20 درصد در سال) برای رشد نقدینگی، شناسایی می‌شود. نتایج نشان داد که در رژیم رشد نقدینگی بالا، مخارج مصرفی عامل تورمی محسوب می‌شود. در رژیم رشد نقدینگی پایین، افزایش بیشتر نقدینگی، اثرات تورمی کمتری در کوتاه‌مدت داشته و احتمالا اثرات بیشتری بر رشد اقتصادی دارد. انتظارات تورمی در رژیم رشد نقدینگی پایین، اثرات قوی‌تری در ایجاد تورم کوتاه‌مدت نسبت به رژیم رشد نقدینگی بالا دارد. در رژیم رشد نقدینگی بالا، افزایش حجم پول اثرات بیشتری بر تورم کوتاه‌مدت و اثرات کمتری بر تولید دارد. بنابراین می‌توان در رژیم رشد نقدینگی پایین از ابزار سیاست پولی و مالی برای تحریک تقاضا و همزمان کنترل تورم به نحو موثری سود جست. همچنین در رژیم رشد نقدینگی بالا، انضباط همزمان سیاست‌های مالی و پولی بیشترین اثربخشی را بر کاهش تورم دارد. [1]- Smooth Transition Regression

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 503.46 K

اثر اینترنت بر بهره‌وری نیروی کار اقتصاد ایران

آرین دانشمند؛ محمد ستاریفر

دوره 18، شماره 68 ، فروردین 1397، ، صفحه 75-98

https://doi.org/10.22054/joer.2018.8688

چکیده

  نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در هدایت فعالیت‌های اقتصادی و پیش بردن بهره‌وری و به طور کل تحول یک اقتصاد به اقتصاد دانش بنیان در دهه‌های اخیر مورد بحث جدی قرار گرفته است. اینترنت به عنوان یکی از شاخص‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در چند سال اخیر رشد چشمگیری را در ایران تجربه کرده است و تا حدودی می‌توان آن را ابزار بهبود بهره‌وری ...  بیشتر نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در هدایت فعالیت‌های اقتصادی و پیش بردن بهره‌وری و به طور کل تحول یک اقتصاد به اقتصاد دانش بنیان در دهه‌های اخیر مورد بحث جدی قرار گرفته است. اینترنت به عنوان یکی از شاخص‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در چند سال اخیر رشد چشمگیری را در ایران تجربه کرده است و تا حدودی می‌توان آن را ابزار بهبود بهره‌وری یک اقتصاد تعریف کرد. بر این اساس، مقاله حاضر به بررسی اثرات استفاده از اینترنت بر بهره‌وری نیروی کار اقتصاد ایران برای دوره زمانی 1394-1368 می‌پردازد. با استفاده از الگوی خودبازگشت با وقفه‌های توزیعی و مدل بسط‌یافته سولو، سهم اینترنت در رشد بهره‌وری نیروی کار مشخص می‌شود. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد اینترنت در بلندمدت باعث افزایش بهره‌وری نیروی کار می‌شود. علاوه بر این، وجود علیت دو طرفه بین اینترنت و بهره‌وری مورد تایید قرار می‌گیرد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 487.27 K

تحلیل تغییرات نظم اجتماعی ایران از انقلاب مشروطه (1285) تا انقلاب اسلامی (1357)

رضا زمانی

دوره 19، شماره 73 ، تیر 1398، ، صفحه 75-118

https://doi.org/10.22054/joer.2019.10764

چکیده

  هدف اصلی این مقاله، مطالعه نوع نظم اجتماعی حاکم بر ایران بین دو انقلاب (1357-1285) است. نظم اجتماعی به دو نوع دسترسی باز و دسترسی محدود تقسیم می‌شود و خود دسترسی محدود (یا وضعیت طبیعی) به سه نوع شکننده، پایه و بالغ تقسیم می‌شود. ایران از انقلاب مشروطه تا کودتای 1299، گرفتار وضعیت طبیعی شکننده بوده و از این کودتا تا تغییر رژیم سیاسی (1305) از قاجاریه ...  بیشتر هدف اصلی این مقاله، مطالعه نوع نظم اجتماعی حاکم بر ایران بین دو انقلاب (1357-1285) است. نظم اجتماعی به دو نوع دسترسی باز و دسترسی محدود تقسیم می‌شود و خود دسترسی محدود (یا وضعیت طبیعی) به سه نوع شکننده، پایه و بالغ تقسیم می‌شود. ایران از انقلاب مشروطه تا کودتای 1299، گرفتار وضعیت طبیعی شکننده بوده و از این کودتا تا تغییر رژیم سیاسی (1305) از قاجاریه به پهلوی در حال گذار از وضعیت طبیعی شکننده به پایه بوده است. در دوره رضاشاه (1320-1305) ایران در وضعیت طبیعی پایه بوده که در آن دوره رشد اقتصادی در فضای بسته سیاسی به دست آمده و این امر به شکل گیری شکاف توازن دوگانه اقتصادی و سیاسی منجر شده است. در دوره 1325-1320 کشور به وضعیت طبیعی شکننده عقب‌گرد کرده و از 1326 تا کودتای 1332 در حال گذار مجدد از وضعیت طبیعی شکننده به پایه بوده است. در دوره 1332-1342 وضعیت طبیعی پایه تثبیت شده است. طی سال‌های 1342-1320 تلاش‌هایی برای کنترل سیاسی نظامیان (آخرین شرط آستانه‌ای گذار به دسترسی باز) انجام شده اما به سرانجام نرسیده‌اند. دوره 1351-1342 دهه طلایی رشد اقتصادی ایران بوده و سیستم اقتصادی در شرایط گذار از وضعیت طبیعی پایه به بالغ بوده، اما سطح دسترسی سیاسی به شدت کنترل شده و در نتیجه کشور با شکاف توازن دوگانه اقتصادی و سیاسی روبه‌رو شده است. در دوره 1357-1351 کشور دوباره به حالت گذار از وضعیت طبیعی پایه به شکننده عقبگرد داشته، بقای ائتلاف غالب تهدید و در نهایت به طور کامل تغییر یافته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 517.56 K

کسری تجاری در اقتصاد ایران: دولت یا بخش خصوصی؟

علی حسین صمدی؛ رضیه تابنده

دوره 7، شماره 26 ، مهر 1386، ، صفحه 77-102

چکیده

  در این مقاله ، رابطه بلندمدت و کوتاه مدت بین صادرات و واردات و آزمون شرط پایداری کسری تجاری و همچنین رابطة بلندمدت و کوتاه مدت بین درآمد ها و هزینه های دولت و آزمون شرط پایداری کسری بودجه و در نهایت رابطة بلندمدت و کوتاه مدت بین کسری بودجه و کسری تجاری، با استفاده از روشهای اقتصاد سنجی سری های زمانی  مورد بررسی قرار گرفته است براساس ...  بیشتر در این مقاله ، رابطه بلندمدت و کوتاه مدت بین صادرات و واردات و آزمون شرط پایداری کسری تجاری و همچنین رابطة بلندمدت و کوتاه مدت بین درآمد ها و هزینه های دولت و آزمون شرط پایداری کسری بودجه و در نهایت رابطة بلندمدت و کوتاه مدت بین کسری بودجه و کسری تجاری، با استفاده از روشهای اقتصاد سنجی سری های زمانی  مورد بررسی قرار گرفته است براساس نتایج بدست آمده پیشنهاد شده است که  دولت برای فائق آمدن بر کسری مالی و تجاری در کوتاه‌مدت باید اقدام به کاهش کسری بودجه نماید. بنابراین برای انجام چنین عملکردی کاهش مالیاتها با محوریت عدالت گستری و افزایش پس اندازهای داخلی پیشنهاد شده است که این اقدامات سبب کاهش کسری تجاری نیز خواهدشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 484.18 K

اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر واردات کالاهای واسطه‌ای- سرمایه‌ای صنعت ایران

اسدالله جلال‌آبادی؛ صمد عزیزنژاد؛ محمودرضا مستقیمی

دوره 7، شماره 24 ، فروردین 1386، ، صفحه 77-101

چکیده

  آزاد سازی تجاری و حذف عوامل مختل کننده قیمت ها موجب شکل گیری تولیدات بر پایه مزیت نسبی است. در این میان واردات و بخصوص واردات کالاهای واسطه ای- سرمایه ای می‌تواند منجر به تولید کالاهایی با کیفیت بالاتر در کشور از طریق رقابتی‌تر کردن صنایع شود؛ به‌عبارتی می‌توان گفت واردات می تواند نقش مؤثری در فرایند آزادسازی تجاری داشته باشد؛ لذا ...  بیشتر آزاد سازی تجاری و حذف عوامل مختل کننده قیمت ها موجب شکل گیری تولیدات بر پایه مزیت نسبی است. در این میان واردات و بخصوص واردات کالاهای واسطه ای- سرمایه ای می‌تواند منجر به تولید کالاهایی با کیفیت بالاتر در کشور از طریق رقابتی‌تر کردن صنایع شود؛ به‌عبارتی می‌توان گفت واردات می تواند نقش مؤثری در فرایند آزادسازی تجاری داشته باشد؛ لذا تجزیه و تحلیل تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر واردات کالاهای مربوط از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد. در پژوهش حاضر تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی با استفاده از مدل خود رگرسیون برداری (VAR)[1]  و همگرایی جوهانسن[2] بر واردات کالاهای واسطه ای- سرمایه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. متغیرهای کلان اقتصادی شامل نرخ ارز حقیقی، نرخ تعرفه، نرخ تورم، جمعیت و متغیر مجازی جنگ است. نتایج حاصل نشان می دهد مقدار تقاضای واردات بطور عمده بوسیله نوسانات نرخ ارز حقیقی و درآمد سرانه حقیقی تحت تاثیر قرار می گیرد و کمتر تحت تاثیر نرخ تعرفه است. همچنین با استفاده از ضریب تعدیل حاصل از مکانیسم تصحیح خطا (ECM)[3] برای متغیرها می‌توان نتیجه گرفت در صورت بروز عدم تعادل در تقاضای واردات کالاهای مورد بررسی در هر سال، 48 درصد از عدم تعادل حاصل از تقاضای کالاهای  واسطه‌ای- سرمایه‌ای در دوره بعد تعدیل می شود. برای تعیین رابطه موجود بین متغیرها در بلندمدت از روش جوهانسون، بردارهای همگرا برآورد شده و با اعمال قیود روی روابط همجمعی، تأثیر متغیرها سنجیده شده است. [1]. Vector Auto Regressive [2]. Johanson Integration model [3]. Error Correction Mechanism

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 368.58 K

ارزیابی کارایی شرکت های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به کمک مدلهای محک زنی راضی تحلیل پوششی داده ها

هاشم نیکومرام؛ نسرین قائی؛ محمدرضا علیرضایی

دوره 5، شماره 16 ، فروردین 1384، ، صفحه 77-100

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 424.88 K

مقایسه خطاهای آماری جداول‌ داده- ستانده نوع دوم و نوع سوم پایه‌های آماری و نسبت آن‌ها با ارزش افزوده در صادرات

علی اصغر بانوئی؛ افسانه شرکت؛ فاطمه بزازان؛ سمیه شاه حسینی؛ آذین کیانی راد

دوره 22، شماره 87 ، دی 1401، ، صفحه 77-108

https://doi.org/10.22054/joer.2023.74255.1136

چکیده

   در این مقاله سه نوع جدول داده- ستانده در کنار یک جدول تعدیل‌شده سال 1395 بانک مرکزی در شناخت از گذار نسل اول پایه‌های آماری به نسل دوم در تامین نیازهای آماری نظریه‌های جدید تجارت بین‌الملل معرفی می‌شود. جدول نوع سوم نقش کلیدی و در واقع نقطه عزیمت این گذار است که در ایران وجود ندارد. در چهارچوب آن سه مسئله و سه پرسش محوری در کانون ...  بیشتر  در این مقاله سه نوع جدول داده- ستانده در کنار یک جدول تعدیل‌شده سال 1395 بانک مرکزی در شناخت از گذار نسل اول پایه‌های آماری به نسل دوم در تامین نیازهای آماری نظریه‌های جدید تجارت بین‌الملل معرفی می‌شود. جدول نوع سوم نقش کلیدی و در واقع نقطه عزیمت این گذار است که در ایران وجود ندارد. در چهارچوب آن سه مسئله و سه پرسش محوری در کانون توجه مقاله قرار می‌گیرند: نخست اگر نهادهای رسمی در آینده، محاسبه جدول نوع سوم داده- ستانده را در دستور کار خود قرار ندهند، چه راهکاری می‌توان پیشنهاد کرد؟ دوم، خطاهای آماری کدام‌یک از جدول‌های نوع دوم و نوع سوم نسبت به جدول تعدیل‌شده بیشتر است؟ و سوم، کدام یک از دو جدول داده- ستانده در سنجش محتوای ارزش افزوده در صادرات ناخالص ارجحیت دارند؟ آخرین جدول‌های آماری عرضه و مصرف، جدول متقارن متعارف و جدول مستقل مصرف واردات واسطه‌ای با استفاده از فرض تناسب واردات مبنای واکاوی پرسش‌های مطرح شده قرار می‌گیرند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که نخست محاسبه جدول نوع سوم می‌تواند این فقدان آماری را برطرف کند. دوم، خطاهای آماری جدول نوع سوم در هر پنج روش آماری در مقایسه با نوع دوم نسبت به جدول تعدیل شده کمتر است و سوم، محتوای ارزش افزوده در صادرات ناخالص مستخرج از جدول نوع سوم کمتر از جدول نوع دوم بوده و بنابراین قابلیت تبیین بخشی از نظریه‌های جدید تجارت بین‌الملل را دارد.   

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 638.86 K

آزمون تأثیرگذاری سیاست مالی بر رشد اقتصادی

افسانه شفیعی؛ شهزاد برومند؛ احمد تشکینی

دوره 6، شماره 23 ، دی 1385، ، صفحه 81-112

چکیده

  این مطالعه به بررسی تأثیر سیاستهای مالی دولت بر رشد اقتصادی ایران برای دورة زمانی 82-1338 با استفاده از روش‌های ARDL[1] و VDCF[2]می‌پردازد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از میان ابزارهای سیاست مالی دولت، مخارج عمرانی و مالیاتها به ترتیب دارای اثرمستقیم و معکوس معناداری بر رشد اقتصادی هستند، ولیکن مخارج مصرفی اثر معناداری بر رشد اقتصادی ندارد.از ...  بیشتر این مطالعه به بررسی تأثیر سیاستهای مالی دولت بر رشد اقتصادی ایران برای دورة زمانی 82-1338 با استفاده از روش‌های ARDL[1] و VDCF[2]می‌پردازد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از میان ابزارهای سیاست مالی دولت، مخارج عمرانی و مالیاتها به ترتیب دارای اثرمستقیم و معکوس معناداری بر رشد اقتصادی هستند، ولیکن مخارج مصرفی اثر معناداری بر رشد اقتصادی ندارد.از نتایج به‌دست آمده برای امر سیاستگزاری می‌توان به این نکته اشاره نمود که برای افزایش تولید در اقتصاد ایران، دولت باید مخارجمصرفی خود را در مقایسه با مخارج عمرانی درسطح پایین‌تری قرار دهد‏‌، چرا که این نوع مخارج دولت منتهی به رشد اقتصادی نمی‌شود؛ بلکه صرفاً منجر به افزایش قیمتها خواهدشد. [1]. Autoregressive Distributed Lags [2]. Variance Decomposition Function

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 433.96 K

اریب انتخاب نمونه در مدل های سطح زندگی

عباس عرب مازار؛ سید مرتضی حسینی نژاد

دوره 5، شماره 19 ، دی 1384، ، صفحه 81-113

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 792.96 K

الگویی برای محاسبه نرخ مناسب ارز در دوران اصلاح ساختار اقتصاد ایران

محمدناصر شرافت جهرمی؛ حسین صمصامی

دوره 6، شماره 21 ، تیر 1385، ، صفحه 81-120

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 849.78 K

بررسی اثرات تورم بر کسری بودجه از لحاظ درآمد و مخارج دولت در اقتصاد ایران

محمدتقی ضیائی بیگدلی؛ نصراله مقصودی

دوره 5، شماره 18 ، مهر 1384، ، صفحه 81-111

چکیده

    بیشتر

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 679.7 K

مقایسه عملکرد اقتصاد کلان و رژیم‌های مختلف ارزی با رویکرد (DSGE)

حسین توکلیان؛ وجیهه افضلی ابرقویی

دوره 16، شماره 61 ، تیر 1395، ، صفحه 81-125

https://doi.org/10.22054/joer.2016.5290

چکیده

  انتخاب رژیم ارزی، نتایج و عواقب آن، یکی از موضوعات مهم مالیه بین‌الملل است. وابستگی ایران به صادرات نفت به‌عنوان منبع درآمد ارزی، اهمیت سیاست‌‌های ارزی را افزایش داده است. در این پژوهش به مقایسه عملکرد اقتصاد ایران در چارچوب الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی اقتصاد باز در سه رژیم ارزی شناور، شناور مدیریت شده و ثابت پرداخته شده است. ...  بیشتر انتخاب رژیم ارزی، نتایج و عواقب آن، یکی از موضوعات مهم مالیه بین‌الملل است. وابستگی ایران به صادرات نفت به‌عنوان منبع درآمد ارزی، اهمیت سیاست‌‌های ارزی را افزایش داده است. در این پژوهش به مقایسه عملکرد اقتصاد ایران در چارچوب الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی اقتصاد باز در سه رژیم ارزی شناور، شناور مدیریت شده و ثابت پرداخته شده است. این مدل شامل بخش خانوار، بنگاه، دولت، سیاستگذار پولی و بخش خارجی نیز است و در بخش تولید از چسبندگی قیمتی کالوو استفاده شده است. با بهینه‌یابی بخش‌های مختلف، معادلات استخراجی خطی‌سازی شده و پارامتر‌ها با استفاده از روش بیزی برآورد شده‌اند. نتایج بررسی توابع واکنش آنی نشان می‌‌دهد که تورم در مقابل تکانه‌‌‌های نفتی و بهره‌وری در رژیم ارزی ثابت، کمترین و در مقابل تکانه‌ نرخ ارز، بیشترین مقدار نوسان را داراست. در رژیم ارزی ثابت، تورم کمترین و تولید بیشترین نوسان و در رژیم ارزی شناور، تورم بیشترین نوسان را دارد. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.34 M

شبیه سازی و پیش بینی قیمت جهانی نفت خام

بیژن بیدآباد؛ کامبیز پیکارجو

دوره 7، شماره 27 ، دی 1386، ، صفحه 83-117

چکیده

  در این مقاله با بررسی و شناسایی عوامل اساسی مؤثر بر عرضه و تقاضای نفت‌خام، از طریق بررسی اثر مازاد عرضه بر بازار جهانی نفت خام، الگویی برای شبیه‌سازی و پیش‌بینی قیمت نفت طراحی شده است. در این الگو که یک الگوی رفتاری همزمان اقتصادسنجی می‌باشد با استفاده از روش تعدیل عدم تعادل پویا (DDAM)[1]، اثرات متغیرهای قیمت گاز طبیعی، تولید ناخالص ...  بیشتر در این مقاله با بررسی و شناسایی عوامل اساسی مؤثر بر عرضه و تقاضای نفت‌خام، از طریق بررسی اثر مازاد عرضه بر بازار جهانی نفت خام، الگویی برای شبیه‌سازی و پیش‌بینی قیمت نفت طراحی شده است. در این الگو که یک الگوی رفتاری همزمان اقتصادسنجی می‌باشد با استفاده از روش تعدیل عدم تعادل پویا (DDAM)[1]، اثرات متغیرهای قیمت گاز طبیعی، تولید ناخالص داخلی جهانی، تولید ناخالص داخلی کشورهای تولیدکنندة نفت، ظرفیت تولید نفت خام و مازاد عرضه نفت در بازار بر قیمت جهانی نفت بررسی شده است.  رفتار بازار گازطبیعی به عنوان نزدیک‌ترین جانشین نفت و فرآورده‌های آن نشان داد که نوسانات در قیمت این بازار بطور معنی‌داری به بازار نفت انتقال یافته و سبب تغییر قیمت نفت می‌گردد. شبیه‌سازی‌های پویای الگو نشان داد که این الگو توانایی نسبتاً خوبی برای تحلیل شوک‌های سیاستی و پیش‌بینی قیمت نفت داشته و می‌تواند در سیاستگذاری و پیش‌بینی قیمت نفت مورد استفاده واقع شود. براساس پیش‌بینی‌های انجام شده، قیمت نفت در سالهای 2010- 2008 پس از روندی افزایشی نزدیک به 100 دلار کاهش خواهد یافت؛ ولی این کاهش به کاهش قیمت نفت، حدود سالهای دهه 90 میلادی نخواهد رسید. [1]. Dynamic Disequilibrium Adjustment Model

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 666.3 K

عوامل اقتصادی-اجتماعی موثر بر مخارج مصرفی فناوری اطلاعات و ارتباطات در خانوارهای شهری ایران با استفاده از روش هکمن دو مرحله‌ای

علی اصغر سالم؛ حبیب مروت؛ عاطفه حیدری میلانی؛ معصومه عزیزخانی

دوره 22، شماره 86 ، مهر 1401، ، صفحه 83-120

https://doi.org/10.22054/joer.2022.69303.1085

چکیده

  طی دهه گذشته، حجم مخارج مصرفی فاوا میان خانوارها و همچنین نسبت آن در مقایسه با مجموع هزینه‌ها، افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. با این­حال، تاثیر این روند، بر تمامی خانوارها یکسان نیست. این پژوهش براساس ریزداده‌های بودجه خانوار و روش دو مرحله‌ای هکمن به تحلیل عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر مخارج مصرفی فاوا و میزان چنین مخارجی ...  بیشتر طی دهه گذشته، حجم مخارج مصرفی فاوا میان خانوارها و همچنین نسبت آن در مقایسه با مجموع هزینه‌ها، افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. با این­حال، تاثیر این روند، بر تمامی خانوارها یکسان نیست. این پژوهش براساس ریزداده‌های بودجه خانوار و روش دو مرحله‌ای هکمن به تحلیل عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر مخارج مصرفی فاوا و میزان چنین مخارجی در چهار گروه (کالای اطلاعاتی، خدمات اطلاعاتی، کالای ارتباطی، خدمات ارتباطی) خانوارهای شهری ایران در سال 1398 می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که درآمد سرانه، تحصیلات، سن، بُعد خانوار، مرد و متاهل بودن سرپرست خانوار اثر مثبت و معناداری بر احتمال مصرف فاوا در خانوار دارد. رابطه درجه ‌دوم منفی بین سن سرپرست خانوار و احتمال هزینه‌کرد خانوار روی فاوا و نیز مقدار هزینه ‌شده برقرار است. علاوه بر این، صرفه‌های اقتصادی ناشی از مقیاس در مصرف فاوا مشاهده شده است. اثر افزایش در درآمد سرانه، بُعد خانوار، سال‌های تحصیل و سن سرپرست خانوار بر احتمال مصرف هر چهار گروه از اجزای فاوا، مثبت برآورد شده است. بر­ اساس نتایج، خانوارهایی که از درآمد سرانه بالاتری برخوردارند، مخارج سرانه بیشتری برای کالای اطلاعاتی و کالا و خدمات ارتباطی اختصاص می­دهند. رابطه درجه ‌دوم منفی بین سن سرپرست خانوار و احتمال هزینه‌کرد خانوار روی خدمات ارتباطی و نیز مقدار هزینه‌ شده برقرار است. خانوارهایی که سرپرست آنان از تحصیلات بالاتری برخوردار باشند، مخارج بیشتری صرف کالا و خدمات ارتباطی می‌کنند. همچنین صرفه‌های اقتصادی ناشی از مقیاس در مصرف کالای اطلاعاتی، کالا و خدمات ارتباطی وجود دارد.  

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 776.8 K

بررسی ارتباط بین بحران ارزی و اعتبارات بانکی در ایران با رویکرد ضرایب متغیر در زمان

یزدان گودرزی فراهانی؛ امیدعلی عادلی

دوره 23، شماره 88 ، فروردین 1402، ، صفحه 87-119

https://doi.org/10.22054/joer.2024.73119.1122

چکیده

   دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی، همراه با افزایش میزان اشتغال، کنترل نرخ تورم و تعادل در ترازپرداخت­ها، همواره از اهداف نهایی سیاست­گذاران اقتصادی بوده است. به طور خاص سیاست­های پولی در حوزه اهداف کلان اقتصادی، به دنبال تثبیت قیمت­ها، تعادل در ترازپرداخت­ها و کنترل میزان نقدینگی هستند. بنابراین سیاست­گذاران پولی به ...  بیشتر  دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی، همراه با افزایش میزان اشتغال، کنترل نرخ تورم و تعادل در ترازپرداخت­ها، همواره از اهداف نهایی سیاست­گذاران اقتصادی بوده است. به طور خاص سیاست­های پولی در حوزه اهداف کلان اقتصادی، به دنبال تثبیت قیمت­ها، تعادل در ترازپرداخت­ها و کنترل میزان نقدینگی هستند. بنابراین سیاست­گذاران پولی به منظور هدایت موّفق سیاست­های خود، بایستی ارزیابی دقیقی از زمان و میزان اثرات آن بر اقتصاد داشته باشند. با توجه به این مطلب در مطالعه حاضر، بررسی ارتباط بین بحران­های ارزی و دوران رونق و رکود در اعطای تسهیلات بانکی در ایران را هدف  قرارگرفته است و برای پوشش آن از رویکرد ضرایب متغیر در طول زمان برای بازه زمانی 1370-1400 و متغیر کنترلی دوران رونق و رکود اقتصادی استفاده شده است. شاخص بحران ارزی بر اساس متغیر مجازی، شاخص چرخه اعتباری بر اساس دوران رونق و رکود در تسهیلات بانکی و چرخه اقتصادی نیز بر اساس دوره­های رونق و رکود در تولید با استفاده از فیلترهای میان گذر محاسبه شده است. نتایج  این مطالعه، بیانگر اثر گذاری بحران ارزی در بروز چرخه در تسهیلات اعطایی و تولید بوده و شوک ناشی از چرخه اقتصادی نیز بر شدت گرفتن بحران ارزی و چرخه اعتباری در سیستم بانکی نیز اثر گذار بوده است. با توجه به وجود رابطه دو سویه بین شاخص بحران ارزی و چرخه­های اعتباری در اقتصاد ایران پیشنهاد می­گردد که سیاستگذاران پولی در شرایط متفاوت دوران رونق و رکود اقتصادی و همچنین در شرایط چرخه­ها اعتباری از اعمال سیاست­های غافلگیرانه و وارد کردن شوک به بازار ارز جلوگیری کرده تا بحران ارزی کمترین تاثیر منفی را بر متغیرهای اقتصادی داشته باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.15 M