2024-03-29T15:20:14Z
https://joer.atu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=223
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
1735-210X
1391
12
45
تحلیل اثرات یارانه بر تقاضای آب خانگی شهر تهران
عباسعلی
ابونوری
اکرم
مهرعلی
در این مطالعه به منظور تحلیل اثرات یارانه بر تقاضای آب خانگی ،تابع تقاضای بلندمدت آب خانگی در شهر تهران برآورد میشود. دادهها به صورت سری زمانی فصلی است و دوره زمانی 1387-1379 را دربر میگیرد. متغیرهای توضیحی عبارتاند از: قیمت متوسط آب، متوسط هزینه خانوار، شاخص کالاها و خدمات مصرفی، قیمت تمامشده آب، یارانه، میزان بارندگی و میانگین درجه حرارت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که کاهش یا حذف یارانه آب، تقاضای آب را در بخش خانگی کاهش میدهد. همچنین از بین متغیرهای مؤثر بر تقاضای آب، متغیر یارانه به طور نسبی بیش از سایر متغیرها بر مصرف آب تأثیر دارد. حداقل مصرف آب خانگی شهروندان تهرانی 170 لیتر در روز بودهاست و بیشترین اضافه مصرف آب خانگی در فصل تابستان و پاییز صورت میگیرد.
یارانه
تقاضای آب
استونگری
الگوی خودبازگشت برداری
2012
06
21
1
26
https://joer.atu.ac.ir/article_948_6942d7f91227d05597c22f2da1a3b02a.pdf
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
1735-210X
1391
12
45
بررسی پایداری مالی در ایران
زهرا
افشاری
شمس الله
شیرین بخش
مریم
بهشتی
کشورهای تولیدهکننده نفت با چالشهای فزاینده مالی مواجه هستند، زیرا درآمدهای نفتی پایانپذیر، نوسانی و نامطمئن هستند و از تحولات بیرونی اقتصاد سرچشمه میگیرند. اتکای درآمدهای دولت به درآمدهای نفتی که غیرقابل پیشبینی است، مدیریت مالی را در این کشورها در کوتاهمدت و بلندمدت پیچیده تر میسازد.
پایداری مالی بهطور کلی با سیاست های جاری و آتی دولت ها در ارتباط است. سیاست مالی پایدار، سیاستی است که میتواند در بلندمدت ادامه داشته باشد، بدون اینکه نیاز چندانی به مداخله در الگوهای درآمد و مخارج دولت وجود داشته باشد.
این مقاله به آزمون تجربی سیاست مالی در ایران میپردازد و یک چهارچوب نظری برای تحلیل پایداری سیاست مالی براساس محدودیت بین دورهای بودجه فراهم میکند. متدولوژی (روششناسی) همجمعی و همجمعی چندگانه مانند انگل- گرنجر و جوهانسن- جوسیلیوس، همچنین مدل هموارسازی مالیاتی بارو برای ارزیابی سیاست مالی در ایران به کار گرفته شده است.
نتایج این تحقیق حاکی از آن است که فرآیند مالی در ایران پایدار نیست و دولتمردان ایران از انرژی و منبع خدادادی نفت در جهت حذف کسری بودجه و بدهیهای دولت استفاده مطلوب نکردهاند. همچنین نتایج این تحقیق نشان میدهد که درآمدها و مخارج دولت مستقل از هم هستند و ادامه سیاستهای مالی کنونی دولت نمیتواند پایداری بلندمدت مالی را برای کشور به ارمغان آورد.
پایداری مالی
آزمون های پایداری مالی
سیاست مالی
کسری بودجه
اقتصاد نفتی
2012
06
21
27
54
https://joer.atu.ac.ir/article_949_ddcb29308b52958626c993fb2999dcab.pdf
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
1735-210X
1391
12
45
مکان یابی شعب بانک های خصوصی در سطح مناطق بیست و دوگانه شهرداری تهران (مطالعه موردی، بانک پارسیان)
عادل
برجیسیان
سعید
عابدین درکوش
در این تحقیق برای تعیین مکان تأسیس شعب بانکهای خصوصی در سطح مناطق بیستودوگانه تهران[1] اقدام به رتبهبندی مناطق با استفاده از متغیرهای اقتصادی تأثیرگذار بر تقاضای خدمات بانکی شده است. برای نیل به این منظور از دو روش رگرسیون لاجیت و تاکسونومی عددی به صورت موازی استفاده شده، سپس با قیاس نتایج این دو روش، بهترین مناطق برای تأسیس شعب بانک تعیین شده است.
[1] - در شهر تهران 22 منطقه شهرداری وجود دارد که از مناطق شمال به جنوب بهوسیله عدد نامگذاری شدهاند، البته مناطق 21 و 22 که مناطق جدیدتری هستند، در غرب تهران قرار گرفتهاند.
مکان یابی شعب
تهران
بانک های خصوصی
رتبه بندی مناطق
لاجیت
تاکسونومی
2012
06
21
55
74
https://joer.atu.ac.ir/article_950_e0fe0f3ff163f4e2cccc11ba99b0acfa.pdf
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
1735-210X
1391
12
45
بررسی عوامل مؤثر بر ساختار مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری
امید
پورحیدری
نسرین
یوسف زاده
این تحقیق عوامل مؤثر بر ساختار مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را با استفاده از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری مورد بررسی قرار میدهد. این مطالعه سعی دارد اهمیت نسبی هر یک از عوامل مؤثر بر ساختار مالی را مشخص کند. دوره زمانی تحقیق از ابتدای سال 1379 تا پایان سال 1386 است. در این مطالعه، از مدل شاخصهای چندگانه- علل چندگانهکه در واقع، حالت خاصی از مدلسازی معادلات ساختاری است، برای بررسی عوامل مؤثر بر ساختار مالی استفاده شده و تأثیر عوامل شرکتی شامل رشد، ارزش وثیقهای داراییها، سودآوری، نوسانپذیری سود، اندازه شرکت و نوع صنعت بر سازه پنهان ساختار مالی مورد بررسی قرار گرفت. ساختار مالی بهطور همزمان، با دو نسبت بدهیهای کوتاهمدت و بدهیهای بلندمدت به ارزش بازار حقوق صاحبان سهام مورد اندازهگیری قرار گرفته است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ارزش وثیقهای داراییها مهمترین عامل تعیینکننده ساختار مالی شرکتها است. دیگر عوامل تعیینکننده ساختار مالی به ترتیب اهمیت شامل اندازه شرکت، سودآوری، رشد، نوسانپذیری سود و نوع صنعت است. همچین نتایج این مطالعه حاکی از آن بوده که نسبت بدهیهای کوتاهمدت به ارزش بازار حقوق صاحبان سهام مهمترین شاخص معرف ساختار مالی شرکت است.
ساختار مالی
مدلسازی معادلات ساختاری
سرمایه
بدهی
2012
06
21
75
98
https://joer.atu.ac.ir/article_951_616604065d0921afcaaf4fb4d8c5633f.pdf
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
1735-210X
1391
12
45
اثر سرریز ریسک دلار ایالات متحده آمریکا بر قیمت نفت
علیرضا
شکیبایی
عباد
تیموری
غالباً از دلار ایالات متحده آمریکا در معاملات بینالمللی نفت خام بهعنوان پول صدور صورت حساب استفاده میشود. بنابراین، این باور وجود دارد که وقوع نوسان و ریسک در بازار دلار آمریکا، زمینهای برای نوسان قیمت در بازار نفت و بهویژه انتقال ریسک به این بازار است. زمانی که چشمانداز بازار دلار ایالات متحده آمریکا امیدبخش به نظر نرسد، حجم زیادی پول روانه بازارهای نفت میشود، بنابراین، قیمت نفت افزایش مییابد. در نتیجه بعضی فرصتهای سرمایهگذاری و سفتهبازی برای تاجرانی که واسطه بین بازار نفت و بازار دلار آمریکا هستند، میتواند بهوجود آید. وجود چنین رابطهای بین این دو بازار، ضرورت کنترل و نظارت ریسک مالی بین این دو بازار را ایجاب میکند. این مقاله از روش نوین در مدیریت ریسک، یعنی روش (VaR) و آزمون علیت گرنجر در ریسک برای آزمون اثر سرریز ریسک بین بازار نفت خام و بازار دلار آمریکا استفاده میکند. نتایج نشان میدهند که از منظر ریسک بازار، فعل و انفعال بین بازار نفت خام و بازار دلار ایالات متحده آمریکا قوی نیست. براساس این، اثر سرریز ریسک بین دو بازار کاملاً محدود است.
بازار نفت خام
بازار دلار ایالات متحده آمریکا
مدیریت ریسک
ارزش مخاطرهای
2012
06
21
99
121
https://joer.atu.ac.ir/article_952_94b04146c58197c40cf5c11443b5e672.pdf
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
1735-210X
1391
12
45
برآورد نرخ بیکاری همراه با تورم ناشتابان (نایرو): کاربرد فیلترهای مختلف در اقتصاد ایران
احمد
جعفری صمیمی
مهدی
ادیب پور
سارا
نظرعلیزاده
نایرو، بهعنوان هدایتکننده سیاستهای پولی در کنترل تورم و بیکاری نقش مهمی دارد. هدف مقاله حاضر برآورد نرخ بیکاری در شرایط تورم ناشتابان در اقتصاد ایران است. برای این منظور از فیلترهای مختلف مانند کالمن، هدریک-پرسکات و باند-پس برای دوره زمانی 1388- 1348 استفاده شده است. نتایج برآورد با نرخ واقعی بیکاری مقایسه شده است که نشان میدهد فیلتر کالمن، با واقعیات اقتصاد ایران همخوانی بیشتری دارد. متوسط نایرو برآورد شده با فیلتر کالمن در دوره مورد بررسی، حدود 8/10 درصد است. کنترل حجم پول و اعلام درست سیاستها میتواند شکاف بیکاری (انحراف بیکاری از نایرو) را کاهش دهد و اقتصاد را به شرایطی دور از فشارهای تورمی برساند.
منحنی فیلیپس
نایرو
فیلتر کالمن
فیلتر هدریک-پرسکات
فیلتر باند-پس
2012
06
21
123
141
https://joer.atu.ac.ir/article_953_d5875633789b1684e460a56dbd626fc2.pdf
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
1735-210X
1391
12
45
تلههای فقر در اقتصاد متکی به منابع طبیعی ایران
حسین
راغفر
حمید
کردبچه
مرضیه
پاک نیت
به فرآیندهای خودتقویت کنندهای که به تداوم فقر منجر میشوند، تلههای فقر[1] میگویند. در متون تحقیقی توسعه اقتصادی، وجود تلههای فقر در یک کشور از طریق روشهای مختلفی قابل آزمون است. از جمله این روشها، مدل سرریزهای مثبت است که براساس آن، با تخمین تابع تولید کل وجود تعادلهای چندگانه و سپس، تلههای فقر مورد ارزیابی قرار میگیرند. وجود بازدهیهای فزاینده در بخش صنعت به دلیل عدم استفاده از ظرفیتهای کامل تولید، نشانه وجود تلههای فقر است. این تحقیق به تخمین تابع تولید با دو معیار سرانه کارگر و سرانه جمعیتی برای یک مجموعه از دادههای ترکیبی 20 کشور، از جمله ایران میپردازد.
نتایج پژوهش حاکی از آن است که ایران در دوره مورد بررسی توانسته است به لطف سرمایههای طبیعی رشد قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی داشته باشد که این امر به گریز از تلههای فقر منجر شده است. آنچه در مورد کشورهای درحال توسعه و از جمله ایران مشاهده میشود، وجود ظرفیتهای خالی در تولید بوده، که نشانهای از تلههای فقر است. براساس این، اگر کشورها از تمام ظرفیتهای موجود در تولید بهره بگیرند، میتوانند به طور قابل ملاحظهای از شکل گیری تلههای فقر ممانعت کنند.
[1] - Poverty Traps
تله فقر
تعادلهای چندگانه
سرریزهای مثبت
تولید ناخالص سرانه و تولید ناخالص داخلی سرانه نیروی کار
2012
06
21
143
171
https://joer.atu.ac.ir/article_954_90925f48db45b7b4879dd7b5c5506490.pdf
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
1735-210X
1391
12
45
بررسی تأثیر تعمیق بازارهای مالی بر کارایی صنعت بانکداری (ایران در مقایسه با کشورهای MENA)
سعید
عیسی زاده
زینب
شاعری
تعمیق یا توسعه مالی یکی از پیششرطهای رشد و توسعه اقتصادی کشورها به شمار میرود. بررسیها نشان میدهند، کشورهایی که بخش مالی آنها از عمق کمتری برخوردار است، منابع مالی در آنها به صورت کارا بین نیازها تخصیص نمییابد. مقاله حاضر ابتدا کارایی را برای نظام بانکی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا و سپس ایران را در مقایسه با آنها، در دوره زمانی 2008-1995 با استفاده از روش پارامتری آماری(SFA )[1] و فرم خطی- لگاریتمی تابع هزینه مرزی تصادفی برآوردکرده است. سپس تأثیر یکی از شاخصهای توسعه مالی بر کارایی نظام بانکی این کشورها را با استفاده از دادههای چهارچوب تابلویی[2](پانل دیتا) مورد بررسی قرار داده است. نتایج این مطالعه براساس روش تابع مرزی تصادفی نشان میدهد، میزان ناکارایی نظام بانکی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا حدود 20 درصد است که ایران در مقایسه با این کشورها از ناکارایی 28 درصدی برخوردار است. همچنین نتایج بررسی تأثیر عمق مالی بر کارایی نشاندهنده تأثیر مثبت این متغیر بر میزان کارایی هزینه است. در واقع، افزایش عمق بازارهای مالی در کشورها موجب کاهش در هزینههای نظام بانکی و به دنبال آن، موجب افزایش کارایی نظام بانکی خواهد شد. [1]- Stochastic Frontier Analysis [2]- Panel Data
عمق مالی
تابع مرزی تصادفی
کارایی
شاخص نسبت سپردهها به تولید ناخالص داخلی
2012
06
21
173
200
https://joer.atu.ac.ir/article_955_c6348587b3139c51ee663d5bf12cf2be.pdf
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
1735-210X
1391
12
45
اثرات نامتقارن رشد درآمدهای نفتی بر تورم در ایران با استفاده از روش VECM
اکبر
کمیجانی
سید محمد هادی
سبحانیان
سعید
بیات
به دلیل وابستگی زیاد به درآمدهای نفتی، نوسانات قیمت نفت اثر زیادی بر اقتصاد ایران دارد. به دلیل اینکه بخش عمده درآمدهای نفتی در اختیار دولت قرار دارد و هزینه های جاری و عمرانی دولت را شکل میدهد، بنابراین، شناخت نحوه و شدت اثرگذاری شوکهای ناشی از رشد درآمدهای نفتی بر تورم برای سیاستگذاری اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. مطالعه حاضر به بررسی اثرات نامتقارن رشد درآمدهای نفتی بر تورم در ایران با استفاده از روش VECM میپردازد. به این منظور از داده های اقتصادی ایران در دوره 1350 تا 1387 استفاده شده است. نتایج بهدست آمده نشان میدهد که هر دوی شوکهای مثبت و منفی ناشی از رشد درآمدهای نفتی تورمزا هستند.
تورم
رشد درآمدهاینفتی
اثرات نامتقارن
اقتصاد ایران
الگویVECM
2012
06
21
201
226
https://joer.atu.ac.ir/article_956_cbcc76a5c91effacf185804b9e21c7d9.pdf
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
1735-210X
1391
12
45
تخمین تابع تقاضای نیروی کار در بخش صنعت طی سالهای 1387-1358
محمد
مولایی
مدیحه
آشتیانی
میزان اشتغال در بخش صنعت در مباحث اقتصادی اهمیت زیادی دارد، به طوری که درصد کارگران و متخصصان صنعتی یکی از شاخص های توسعه صنعتی به شمار میآید. عوامل متعددی در تقاضا برای نیروی کار در بخش صنعت مؤثر است و کارفرمایان را ترغیب به افزایش یا کاهش تعداد کارگران میکند. بنابراین، شناسایی این عوامل در مدل تابع تقاضای نیروی کار در بخش صنعت حایز اهمیت است. در این مقاله، به دنبال تخمین تابع تقاضای نیروی کار در بخش صنعت طی سال های 1387-1358 و بررسی درجه اهمیت عوامل مؤثر بر آن در دو الگوی ایستا و پویا هستیم. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در کوتاهمدت و بلندمدت تقاضا برای نیروی کار رابطه معکوس با دستمزد نیروی کار و رابطه مستقیم با ارزش افزوده، موجودی سرمایه و بهرهوری نیروی کار دارد. ازاینرو، لحاظ درجه اهمیت عوامل یادشده در سیاستگذاری های کلان اقتصادی، به منظور گسترش تقاضا برای نیروی کار ضروری به نظر میرسد.
تابع تقاضای نیروی کار
بخش صنعت ایران
تابع تقاضای ایستای نیرویکار
تابع تقاضای پویای نیروی کار
2012
06
21
227
242
https://joer.atu.ac.ir/article_957_e2e92f0c24f03588ba8445a7f3ae0d83.pdf