per
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
2014-09-23
14
54
1
32
796
Research Paper
نوآوریهای نهادی کاهنده هزینه مبادله و توسعه اقتصادی: نگاهی به تجربه ایران
Institutional Innovations that Reduce Transaction Cost and Their Role in Economic Development: Iran's Experiments
فرشاد مومنی
farshad.momeni@gmail.com
1
گلروز رمضان زاده ولیس
2
دانشیار اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
دانشجوی دکترای علوم اقتصادی دانشگاه علامه طباطبائی
هدف این مقاله گشودن افق جدیدی به روی نظام تصمیمگیری و تخصیص منابع کشور برای پیشبرد اهداف توسعه ملی است. به این منظور با بهرهگیری از دستگاه نظری نهادگرایی و با تکیه بر این یافته مهم نهادگرایان تاریخی که «تاریخ توسعه، تاریخ اقتصادی نوآوریهای نهادی کاهنده هزینه مبادله است»، به بررسی عوامل زمینهساز تغییرات نهادی و نقش برجسته دولت و بستر تاریخی در مسیر ترتیبات نوآورانه کاهنده هزینه مبادله پرداختهایم و در این راستا ویژگیهای نوآوریهای یادشده را که به توسعه وکاهش هزینه مبادله در جوامع توسعهیافته منجر شده است، مورد بررسی قرار دادیم. همچنین با مراجعه به تاریخ اقتصادی کشورمان، تلاش شده است شواهد مهمی از موفقیتهای چشمگیری که در اثر تلاشهای معطوف به کاهش هزینههای مبادله وجود دارد مطرح و دستاوردهای آن مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور به دو نمونه از تجربه نوآوریهای یادشده در ایران و در سالهای اولیه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، «شفافسازی هزینه و منابع دلاری» و «شفافسازی مقررات مربوط به تجارت خارجی» اشاره و وضعیت قبل و بعد از این اقدامهای نوآورانه تشریح شده است. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که در اقتصاد سیاسی ایران، با استفاده از نوآوریهای نهادی معطوف به افزایش هزینه فرصت رانتجویی و جلب اعتماد تولیدکنندگان میتوان با سرعت مطلوبی به سمت تحقق اهداف توسعه ملی حرکت کرد.
The purpose of this paper is to open new horizons for decision-making and resource allocation system in Iran in order to meet the national development goals. To this end, we have relied on theoretical framework of institutionalism and the important finding of historical institutionalists that “History of development is the economic history of institutional innovations that reduce transactions cost” to analize underlying factors of institutional changes and significant role of government and historical context in path of institutional innovations of reducing transaction cost and features of said innovations that result in development and reduction of transaction cost in developed societies. Also,by referring to the economic history of our country, we have tried to render and study important evidence of prominent achievements to reduce transactions cost. To achieve such purpose, we have presented two samples of said innovations in post-revolution Iran "clarification of costs and sources that are based on dollar unit " and "clarification of foreign trade rules" and we have compared the situation before and after these innovations. The result of this research indicates that in the context of the political economy of Iran, it is possible to increase the speed of realization of national development goals trough institutional innovations of increasing opportunity cost for rent seeking and drowing up manufacturers’s trust.
https://joer.atu.ac.ir/article_796_d7e415c21d216657d2ce0520f7476d0a.pdf
نوآوری نهادی
نهادگرایی
هزینه مبادله
توسعه
تاریخ اقتصادی
Institutional Innovations
Instituionalism
Transactions Cost
Development
Economic History
per
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
2014-09-23
14
54
33
65
797
Research Paper
ارزیابی سیاست مالی برای اقتصاد ایران در یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی مبتنیبر ادوار تجاری حقیقی
Evaluation of Fiscal Policy for Economy of Iran in a Dynamic Stochastic General Equilibrium Model based on Real Business Cycles
میثم رافعی
1
جاوید بهرامی
2
داوود دانش جعفری
3
دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
استادیار اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
در این مقاله[1] با استفاده از یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی نشان میدهیم که چگونه تکانههای وارد بر اقتصاد ایران از مسیر سیاستهای مالی، متغیرهای کلان اقتصادی را متأثر میسازند. برای این منظور، یک مدل دور تجاری حقیقی را در حالت مبنا که دولت هیچگونه قاعده خاصی را در مخارج خود دنبال نمیکند، در تقابل با مدلی قرار دادیم که دولت در تنظیم مخارج خود، سیاست مالی ضد ادواری و موافق ادواری را دنبال میکند. نتایج حاصل از شبیهسازی مدل نشان داد در زمانهایی که دولت قواعد مالی گذشتهنگر را دنبال میکند، در بیشتر موارد باعث تشدید بزرگی انحرافات ایجاد شده در متغیرهای کلان اقتصادی و نیز دوره زمانی بازگشت آنها به وضعیت باثباتشان در پاسخ به تکانهها میشود. بهعبارت دیگر، در یک مدل دور تجاری حقیقی برای ایران نشان دادیم که پیروی دولت از سیاستهای مالی مبتنیبر قواعد مشخص در اقتصاد بیثباتی بیشتر را به همراه دارد. [1]- این مقاله مستخرج از پایاننامه دکترای میثم رافعی به راهنمایی دکتر جاوید بهرامی و دکتر داوود دانشجعفری در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی است.
In this paper by using a dynamic stochastic general equilibrium model we study how macroeconomic variables are affected by different shocks using fiscal reaction functions for Iran’s economy. For this purpose we compare the results of a real business cycles model in a baseline scenario, in which the government does not follow any specific reaction to the shocks and alternatives in which the government reacts counter and pro cyclically to the shocks. Results of the simulations indicate that when the government follows backward looking fiscal rules the deviation of the variables from steady state increases. In other words, in a real business cycle model for the Iranian economy, we show that the consequence of the government’s intervention in the economy is economic instability in Iran.
https://joer.atu.ac.ir/article_797_e756de89d52786b4b246687f453e551f.pdf
مدل تعادل عمومی پویای تصادفی
سیاست مالی
ادوار تجاری
Dynamic Stochastic General Equilibrium Model
Fiscal Policy
Business Cycles
per
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
2014-09-23
14
54
67
99
798
Research Paper
تحلیل واکنش تراز تجاری ایران نسبت به تغییرات نرخ ارز با استفاده از رویکرد پارامتر زمان ـ متغیر
Investigation and Analysis of Iran’s Trade Balance Reaction to Exchange Rate Changes: A Time Varying Parameter Approach
حسن حیدری
hassanheydari78@gmail.com
1
زهرا صالحیان صالحی نژاد
2
سلیمان فیضی
feizy114@yahoo.com
3
دانشیار اقتصاد دانشگاه ارومیه
کارشناس ارشد دانشگاه ارومیه
استادیار اقتصاد دانشگاه ارومیه
با توجه به اهمیت شناسایی ارتباط بین نرخ ارز و تراز تجاری در طراحی موفقیتآمیز سیاستهای تعدیل اقتصادی و لزوم برآورد دقیق کشش تراز تجاری نسبت به تغییرات قیمتی و درآمدی برای زمانبندی صحیح اجرای این سیاستها، در این مطالعه، تأثیر متغیرهای درآمد داخلی، درآمد خارجی و نرخ ارز بر تراز تجاری ایران مورد بررسی قرار میگیرد. در این راستا میزان واکنش تراز تجاری نسبت به تغییر در هر یک از متغیرهای یادشده با استفاده از روش پارامتر زمان ـ متغیر (TVp ) و رهیافت فیلتر کالمن طی دوره زمانی 1389-1338 برآورد شده است. نتایج بهدست آمده نشان میدهد، ضرایب تراز تجاری بهعنوان کششهای قیمتی و درآمدی در طول زمان از روند ثابتی برخوردار نیستند. تغییرات ساختاری مانند وقوع انقلاب اسلامی، جنگ، شوکهای قیمتی نفت و سیاستهای اقتصادی اعمال شده از جمله عواملی هستند که ضرایب را تحت تأثیر قرار دادهاند. با مقایسه روند نرخ ارز واقعی و کشش قیمتی تراز تجاری مشاهده میشود که همزمان با افزایش نرخ ارز واقعی طی سالهای 1350-1347 و 1362-1356، کشش قیمتی تراز تجاری مثبت است و با کاهش نرخ ارز واقعی کشش قیمتی تراز منفی میشود.
Given the importance of identifying the relationship between exchange rate and trade balance in adoption of appropriate economic adjustment policies and the requirement of accurate estimation of elasticity of trade balance to income and price changes for proper timing of such policies, in this study the effect of domestic and foreign income and real exchange rates on the Iranian trade balance has been investigated. Moreover, the reactions of trade balance to changes in the variables of interest have been estimated using time varying parameter models over the period of 1338-1389.The results show that the coefficients of the estimated model are not constant over the time and they are influenced by structural changes such as: oil price shocks, economic policies and exogenous shocks such as the imposed war and the Islamic revolution. By comparing the price elasticity of the balance of trade and the real exchange rate, it can be seen that by increasing real exchange rates during the period of 47-50 and 56-67, the price elasticity is positive and becomes negative when real exchange rates reduce.
https://joer.atu.ac.ir/article_798_7bf0fcdbdd25713954199056aeaaf221.pdf
تراز تجاری
نرخ ارز
مدل پارامتر زمان ـ متغیر
Trade Balance
Exchange Rate
Time Varying Parameter
per
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
2014-09-23
14
54
101
132
800
Research Paper
ارتباط بین ریسک سیستماتیک و مالیات بر درآمد شرکتها (مطالعه موردی بورس اوراق بهادار تهران)
The Connection between Systematic Risk and Corporate Income Tax (A case study of the Tehran Stock Exchange)
ایوب ابوذری
1
محمدنبی شهیکی تاش
mohammad_tash@eco.usb.ac.ir.
2
رضا طالبلو
3
کارشناس ارشد اقتصاد و مدرس دانشگاه پیام نور
استادیار اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان
استادیار اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
مالیات بر درآمد شرکتها، سهم عمدهای از درآمدهای مالیاتی را شامل میشود و از سویی، ریسکهای سیستماتیکی که شرکتها با آن مواجه هستند، مالیات پرداختی را تحت تأثیر قرار میدهد.در این مقاله ارتباط مالیات بر درآمد شرکتها با ریسک سیستماتیک، سود قبل از مالیات و سود انباشته ابتدای دوره 283 شرکت در بورس اوراق بهادار تهران از سال 1383 تا سال 1390 با استفاده از روش پنل دیتای اثرات تصادفی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشاندهنده نبود رابطه مشخص بین ریسک سیستماتیک با مالیات پرداختی در بین شرکتهای موجود در بورس اوراق بهادار تهران است، بهطوری که از 283 شرکت مورد بررسی، ضریب ریسک سیستماتیک برای 93 شرکت معنادار شده است. تأثیر ریسک سیستماتیک در این شرکتها نیز متفاوت است، بهطوری که در بعضی از شرکتها تأثیر مثبت و در بعضی دیگر تأثیر منفی بر نسبت مالیات پرداختی به سرمایه اسمی شرکتها داشته است. همچنین نسبتهای سود قبل از مالیات به سرمایه اسمی شرکت و سود انباشته ابتدای دوره به سرمایه اسمی شرکت، رابطه مثبت و معناداری با نسبت مالیات به سرمایه اسمی شرکت داشته و ضریب تأثیر نسبت سود قبل از مالیات به سرمایه اسمی شرکت بزرگتر از نسبت سود انباشته ابتدای دوره به سرمایه اسمی شرکت است.
Corporate income taxes are the major source of tax revenues. This tax affects the systematic risks that companies confront with. Based on the data about 283 companies over period 2004-2011, we use random effects panel data models to examine the relationship between companies' income, profit before tax and the beginning retained earnings Results of this study indicate that there is no specific relationship between systematic risk and the amount of tax paid by the companies; Among all companies only 93 fail to show significant effects of systematic risk. Additionally, the sign of the coefficient for the systematic risk variable is not the same for all the companies. The findings also imply that there is a significant and positive relationship between the ratios of profit before tax to nominal capital and the beginning retained earnings with ratio of tax to nominal capital of the companies. Moreover, the magnitude of the coefficient on the ratio of profit before tax to nominal capital is larger than the beginning retained earnings to nominal capital.
https://joer.atu.ac.ir/article_800_57ab013ffadb5ecb3f9656c2bfc84c35.pdf
مالیات بر درآمد شرکتها
ریسک سیستماتیک
ضریب بتا
Corporate income tax
Systematic risk
Beta Coefficient
per
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
2014-09-23
14
54
133
173
803
Research Paper
جایگاه سیاستهای پولی و مالی ایران با تأکید بر بخش نفت با استفاده از مدلهای DSGE
The Position of Monetary and fiscal Policies with emphasizing on Oil Sector with DSGE Models (the case of Iran)
ناصر خیابانی
naser.khiabani@atu.ac.ir
1
حسین امیری
2
استادیار اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
هدف این مقاله، بررسی تأثیر شوکهای قیمت و تولید نفت خام بر متغیرهای پولی و مالی و کلان اقتصادی، در چهارچوب یک مدل DSGE اقتصاد باز نیوکینزی برای ایران است. ازاینرو، یک مدل DSGE با لحاظ بخشهای عمده خانوار، بنگاه، بخش تجارت خارجی و با تلفیق دولت و بانک مرکزی برای اقتصاد ایران کالیبره و شبیهسازی شده است. نتایج حاصل از شبیهسازی و تحلیل توابع عکسالعمل آنی مدل نشان میدهد، شوکهای قیمت و تولید نفت خام بر سرمایهگذاری، تولید ملی، هزینه نهایی تولید و تورم تأثیر مثبت و معنادار دارند. نتایج همچنین نشان میدهد، شوکهای یادشده، تأثیر مثبت و معنادار بر مخارج دولت، درآمدهای مالیاتی و اجزای پایه پولی دارند. براساس نتایج، سیاستهای پولی و مالی در ایران برپایه درآمدهای نفتی شکل میگیرد که به دلیل وابستگی بالای بودجه دولت به ارزهای حاصل از فروش نفت است. این نتایج نشان میدهد که از یک سو، درآمدهای نفتی بهعنوان یک موهبت و از سویی، بهعنوان یک نفرین برای اقتصاد ایران محسوب میشود. نتایج بهدست آمده بر ضرورت کاهش تسلط دولت بر درآمدهای نفتی، بودجهریزی مالیاتی دولت و کاهش دسترسی دولت به حساب ذخیره ارزی تأکید دارد.
The purpose of this paper is to examine the impact of crude oil production and price shocks on the monetary, fiscal and macroeconomic variables in the framework of new Keynesian open economy DSGE model for Iran.Accordingly, the paper estimates a DSGE model composed of households, firms, foreign trade and consolidated accounts of government and central bankfor the Iran economy to be calibrated and simulated. The results of simulation and analysis of impulse response function indicate that the effects of crude oil prices and production shocks on investment, national output, marginal costs of production and inflation are positive and significant. They also show that the shocks have significantly positive effects on government spending, tax revenues and the monetary base. The findings suggest that monetary and fiscal policies in Iran are mainly formed by oil revenue due to the dependency of public budget through the currency obtained from oil export revenues. The results indicate that oil revenue is both a blessing and a curse for the economy. The results stress to reduce the dominance of government on oil revenues, government tax budgeting and limit the government’s access to foreign currency reserves
https://joer.atu.ac.ir/article_803_25a984b2edd3c3dc1422ca30aafd0f05.pdf
شوک قیمت و تولید نفت
سیاستهای پولی و مالی
اقتصاد باز
مدل DSGE
oil and production shocks
monetary and fiscal policy
open economy
DSGE Model
per
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
2014-09-23
14
54
175
212
805
Research Paper
اثر نوآوری در ارتقای بهرهوری کل عوامل تولید: مطالعه موردی کشورهای منتخب درحالتوسعه با درآمد متوسط
Investigating the Innovation Effect on Total Factor Productivity Promotion: A Case Study Selected Developing Countries With Medium Income
علیرضا امینی
1
علی اکبر خسروی نژاد
2
شادی روحانی
3
استادیار اقتصاد دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
استادیار اقتصاد دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی و احد تهران مرکز
ظهور نوآوری و انقلاب در مفهوم دانش و گسترش فعالیتهای مبتنیبر دانش سبب پیدایش مرحله جدیدی از توسعه شده است. این تحول اساسی و کیفی در اقتصاد جهانی ماهیت فعالیت و رقابت را هم در داخل و هم در بین کشورها دچار دگرگونی کرده و خواهد کرد. در سالهای اخیر با ظهور اقتصاد دانش، نوآوری نقش حیاتیتری در اقتصاد کشورها پیدا کرده است، بهطوری که در برخی مقالات از اقتصادهای پیشرفته امروزی بهعنوان اقتصادهای مبتنیبر نوآوری یاد میشود. این مقاله به بررسی اثر نوآوری در ارتقای بهرهوری کل عوامل تولید در بین کشورهای درحالتوسعه با درآمد متوسط پرداخته است. بدینمنظور، بهرهوری کل عوامل تابعی از متغیرهای جایگزین نوآوری(شامل تعداد اختراعات ثبت شده در یک میلیون نفر جمعیت، هزینه تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی و تعداد پژوهشگران در یک میلیون نفر جمعیت)، متغیر نرخ ثبت نام ترکیبی بهعنوان جایگزین سرمایه انسانی و در نهایت، متغیر درجه باز بودن اقتصاد در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو برای16 کشور درحالتوسعه با درآمد متوسط جهان طی سالهای 2007-1996 به روش پانل دیتا بیانکننده آن است که تمام متغیرهای مورد بررسی با بهرهوری کل عوامل تولید رابطه مثبت و معناداری دارند.
The genesis of innovation, the revolution in the conception of knowledge and improvement of related activities have established a new stage of development. This fundamental change in the economy leads to a tremendous change in the nature of activities and competition inside the country as well as other countries. In recent years, with the rise of knowledge based economy, innovation has played an important role in the economy. For this reason, developed economies are often so-called “innovation based economies”. This article studies the innovation effect on the growth of total factor productivity using panel data for 16 developing countries for years spanning 1996 to 2007. In this study, variables such as amount of recorded patents in one million populations, research and development expenditure (% gross domestic production) and amount of researchers in one million populations have been used as proxy measures of innovation ??combined student registration rate is a proxy for human capital. The results indicate that the variables have positive and significant effects on total factor production.
https://joer.atu.ac.ir/article_805_5d81ec006c82f0be04c432b04df3eeaa.pdf
اقتصاد دانش
بهرهوری
نوآوری
اختراعات
هزینههای تحقیق و توسعه
پژوهشگران
Knowledge based economy
productivity
Innovation
Patents
Research and Development expenditure
researchers
per
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصادی
1735-210X
2476-6453
2014-09-23
14
54
213
238
806
Research Paper
بررسی وضعیت فقر در مناطق شهری استان کرمان و مقایسه آن با کل کشور
A Study on the status of poverty in urban areas of Kerman province in comparison with the whole country
پونه افتخاریان
1
مصطفی سلیمی فر
2
دانشجوی دکترای اقتصاد واحد بی نالملل دانشگاه فردوسی مشهد
استاد اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
نخستین گام در مسیر برنامهریزی مبارزه با فقر و کاهش نابرابری در راستای سیاستگذاری در زمینه توسعه، شناخت صحیح و آگاهی از وضعیت فقر است. با توجه به این موضوع، این مقاله به تعیین خط فقر و بررسی وضعیت فقر نسبی در مناطق شهری استان کرمان طی سالهای 1391-1385 و مقایسه آن با کل کشور برمبنای 50 درصد و 66 درصد میانگین و میانه متوسط مخارج دهکهای مختلف خانوارها و سپس، محاسبه شاخصهای فقر مانند نسبت سرشمار، نسبت شکاف فقر و شاخص سن میپردازد. نتایج نشان میدهد، خط فقر نسبی در مناطق شهری استان کرمان بهاستثنای سال 1388 نسبت به سال 1387 و همچنین کل کشور طی سالهای مورد بررسی روند صعودی داشته است. همچنین در مجموع، خط فقر مناطق شهری کشور بالاتر از خط فقر مناطق شهری استان کرمان طی سالهای مورد بررسی بوده است، بهطوری که متوسط رشد سالیانه خط فقر در مناطق شهری استان کرمان، 19 درصد و در مناطق شهری کشور، 24 درصد بوده است، اما نتایج محاسبه شاخصهای فقر نشاندهنده روند نزولی فقر در مناطق شهری استان کرمان و بهبود وضعیت فقر طی دوره مورد بررسی است.
The first step to fight against poverty and inequalities reduction in line with development policy, is correct understanding and awareness of poverty situation. Due to this thread, this paper studies the relative poverty in urban areas of Kerman province during 1391 - 1385 and comparewith the whole country. For this purpose, the relative poverty line and its indicators were determined and compared during the sample years. results show that the general trend of relative poverty in urban areas of Kerman province and the whole country has been upward with an exception in year 88 when compared with year 87 in Kerman. furthermore, the poverty line in urban areas of the country is higher than Kerman province during the period considered in this study. the average annual growth rate of poverty line in the urban areas of Kerman was 19 per cent when compared to 24 per cent in urban areas of the country. Although there also appears to be a downward trend in poverty in urban areas of Kerman province, the results shows that there has been an improvement in the poverty situation during the relevent period. an d�'T>(�V �Z > 1385 و مقایسه آن با کل کشور برمبنای 50 درصد و 66 درصد میانگین و میانه متوسط مخارج دهکهای مختلف خانوارها و سپس، محاسبه شاخصهای فقر مانند نسبت سرشمار، نسبت شکاف فقر و شاخص سن میپردازد. نتایج نشان میدهد، خط فقر نسبی در مناطق شهری استان کرمان بهاستثنای سال 1388 نسبت به سال 1387 و همچنین کل کشور طی سالهای مورد بررسی روند صعودی داشته است. همچنین در مجموع، خط فقر مناطق شهری کشور بالاتر از خط فقر مناطق شهری استان کرمان طی سالهای مورد بررسی بوده است، بهطوری که متوسط رشد سالیانه خط فقر در مناطق شهری استان کرمان، 19 درصد و در مناطق شهری کشور، 24 درصد بوده است، اما نتایج محاسبه شاخصهای فقر نشاندهنده روند نزولی فقر در مناطق شهری استان کرمان و بهبود وضعیت فقر طی دوره مورد بررسی است.
https://joer.atu.ac.ir/article_806_67448023fc8dcfd49c480cd2f697f514.pdf
استان کرمان
خط فقر نسبی
شاخصهای فقر
عدالت و نابرابری
relative poverty line
poverty indicators
justice and injustice(inequality)
Kerman province