رضا اکبریان؛ محمدرضا کارکن
دوره 13، شماره 48 ، فروردین 1392، ، صفحه 79-107
چکیده
با مباحث مربوط به جهانی شدن و پرسشهایی که در مورد تأثیرجهانی شدن بر اندازه دولت مطرح شده است، فرضیههای کارایی و جبرانی دو فرضیه متفاوتی هستند که در عصر جهانی شدن مطرح میشوند. فرضیه جبرانی حضور دولت را در اقتصاد برای کاهش ریسکهای جهانی شدن لازم میداند و فرضیه کارایی به حضور کمرنگتر دولت و تنها به مهیا کردن شرایط لازم برای ...
بیشتر
با مباحث مربوط به جهانی شدن و پرسشهایی که در مورد تأثیرجهانی شدن بر اندازه دولت مطرح شده است، فرضیههای کارایی و جبرانی دو فرضیه متفاوتی هستند که در عصر جهانی شدن مطرح میشوند. فرضیه جبرانی حضور دولت را در اقتصاد برای کاهش ریسکهای جهانی شدن لازم میداند و فرضیه کارایی به حضور کمرنگتر دولت و تنها به مهیا کردن شرایط لازم برای ورود سرمایه اشاره میکند. بنابراین، در مقاله حاضر به بررسی دلایل رشد اندازه دولت با تأکید بر جهانی شدن طی سالهای 1386-1339 میپردازیم. برای تحقق این هدف از متغیرهای سهم تجارت به تولید ناخالص داخلی بهعنوان شاخص درجه باز بودن اقتصاد، درآمد سرانه حقیقی، تورم، جمعیت، درآمد نفتی و اندازه دولت برحسب مخارج کل و مخارج مصرفی به شکل درصدی از تولید ناخالص داخلی در قالب الگوی خودبازگشتی با وقفههای توزیعی ـ با استفاده از آزمون کرانه پسران و همکاران ـ استفاده شده است. نتایج نشان میدهد، در بلندمدت، درجه باز بودن اقتصاد تأثیری بر اندازه دولت نداشته است، اما در کوتاهمدت رابطه معنادار مثبتی بین درجه باز بودن اقتصاد و اندازه دولت از حیث مخارج کل و مصرفی برقرار است. همچنین نتایج بررسی بین جهانی شدن اقتصاد و مخارج رفاه و تأمین اجتماعی حاکی از آن است که این نوع مخارج، برای مقابله با تکانههای حاصل از آثار درجه باز بودن اقتصاد، نقشی را در اقتصاد ایفا نکردهاند. همچنین باید در نظر داشت که وجود درآمدهای حاصل از صادرات نفت، منابع درآمدی عظیمی برای دولت فراهم آورده که به رشد اندازه دولت منجر شده است.