جمشید پژویان؛ مرجان فقیه نصیری
دوره 9، شماره 33 ، تیر 1388، ، صفحه 15-45
چکیده
مفهومرقابتمندی از جنبههای خرد و کلان قابل بررسی است. مطالعه حاضر در مفهوم رقابتمندی به چند نکته توجه دارد؛ اول اینکه این مفهوم در سیر تکوینی نظریات مزیت نسبی و مزیت نسبی پویا در جهان امروز مورد توجه اقتصاددانان تجارت قرار گرفته است؛ دوم در اغلب مطالعات، شاخصهای ترکیبی رقابتمندی، بر اساس عوامل تعیینکنندة آن دستهبندی شدهاند، ...
بیشتر
مفهومرقابتمندی از جنبههای خرد و کلان قابل بررسی است. مطالعه حاضر در مفهوم رقابتمندی به چند نکته توجه دارد؛ اول اینکه این مفهوم در سیر تکوینی نظریات مزیت نسبی و مزیت نسبی پویا در جهان امروز مورد توجه اقتصاددانان تجارت قرار گرفته است؛ دوم در اغلب مطالعات، شاخصهای ترکیبی رقابتمندی، بر اساس عوامل تعیینکنندة آن دستهبندی شدهاند، لیکن در این مطالعه علاوه بر توجه به عوامل تعیینکننده، به این موضوع نیز توجه شده که شاخصهای فوق بر کدامیک از مؤلفههای تابع تولید تأثیر میگذارند؛ زیرا رویکرد اصلی این مطالعه مبنی بر این است که عوامل رقابتمندی از طریق مؤلفههای تابع تولید منجر به رقابتمندی ملی و در نهایت رشد اقتصادی خواهد شد. از این رو در این مطالعه ابتدا به مرور مختصری از نظریههای مزیت نسبی، مزیت نسبی پویا و مزیت رقابتی پرداخته شده؛ سپس تعاریف مختلفی از رقابتمندی ارائه میشود و پس از آن با مرور مطالعات تجربی در مورد رقابتمندی، شاخصهای رقابتمندی کار، سرمایه و تکنولوژی را معرفی کرده و با روش تاکسونوی عددی برای 57 کشور جهان طی دوره 2003- 1995 شاخصهای مذکور محاسبه میشود. شایان ذکر است که کشور ایران در هیچیک از مطالعات انجام شده از رقابتمندی در سطح جهان وجود نداشته و برای این کشور محاسبهای وجود ندارد. در این مطالعه رتبة کشور ایران در شاخصهای معرفی شدة محاسبه و جایگاه رقابتمندی آن در میان کشورهای جهان معین شده است. برای ارزیابی شاخص محاسبه شده نیز، یک شاخص کلی از سه شاخص مذکور محاسبه و با شاخصهای مطالعات دیگر مقایسه میشود.